عمده هزینه‌های برگزاری نمایشگاه کتاب را دولت تقبل کرده است

به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران پیش از ظهر امروز شنبه هفدهم اردیبهشت ۱۴۰۱ با حضور یاسر احمدوند، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس نمایشگاه کتاب تهران، علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران و قائم‌مقام سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و محمدصادق علیزاده مسئول ستاد خبری این نمایشگاه در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.

* تلاش کردیم همه آرا و عقاید امکان انتشار پیدا کنند

احمدوند در این نشست گفت: برپایی این دوره از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به معنای غلبه آگاهی و سلامتی بر بیماری و مرگ است و نشانه دیگری از زایندگی و پویندگی فرهنگ در کشور عزیز ما. در دوران فراگیری کرونا حوزه فرهنگ نیز مانند دیگر حوزه‌ها آسیب‌ها و صدمات بسیاری را متحمل شد، اما به طور کل مجموع آمار و ارقام تولیدات فرهنگی قابل افتخار است.

وی افزود: در سال گذشته رکورد تعداد عناوین کتاب با ۱۱۳ هزار عنوان کتاب شکسته شد و این نشانه فعالیت و تلاش گروه کثیری از تولیدکنندگان و همه دست اندرکاران تولید و عرضه کتاب است. نمایشگاه کتاب تهران هم به عنوان محل اصلی ارائه آخرین دستاوردهای فرهنگی جامعه ایرانی است و حتماً نشانه‌ای است از تلاش جمعی و آگاهی و میل به دانش گسترده.

احمدوند ادامه داد: رویکرد دولت در حوزه فرهنگ ایجاد بسترهایلازم برای انتشار گسترده همه آرا و عقاید است. بجز موارد اندکی که ممکن است محتوا دل آزار باشد، رویکرد عمومی بر ایجاد امکانی برای انتشار حداکثری آرای مختلف است. در نمایشگاه کتاب میزبان طیف گسترده‌ای از ناشران خواهیم بود و این نشانگر علاقه‌مندی مردم و ناشران به نمایشگاه کتاب است.

معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین به تلاش گسترده نهادهای مختلف برای برپایی نمایشگاه اشاره کرد و گفت: لازم است که از همگی این دستگاه‌ها به ویژه مجموعه بخش‌های مختلف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بانک صادرات، شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، شهرداری تهران، گمرک ایران، نیروهای انتظامی، سازمان صدا و سیما و رسانه‌ها و خبرگزاری‌های مختلف و البته ناشران محترم که با تلاش حداکثری آماده شدند تا بهترین حضور را در نمایشگاه به عرضه بگذارند، تشکر کنم.

وی اضافه کرد: تلاش بر این بوده که دسترسی عموم مردم در سراسر کشور برای دیدن و انتخاب کتاب فراهم شود. به همین دلیل هم زمان بجز مصلی که میزبان حضوری ناشران است، از طریق سایت نمایشگاه نیز امکان دسترسی به پایگاه فروش برای کل کشور فراهم شده است و این قدم بزرگ و مهمی است در توسعه عدالت فرهنگی در کل کشور. همچنین تلاش شده تا حضور پررنگ چهره‌های شاخص بین‌المللی و فعالان فرهنگی منطقه و رفت و آمد چهره‌های اثرگذار فرهنگ از کشورهای مختلف به نمایشگاه را داشته باشیم و این از ویژگی‌های اصلی این دوره است. برنامه‌های فرهنگی متعددی هم برای این دوره تدارک دیده شده است.

احمدوند در زمینه امکانات بهداشتی تدارک دیده شده برای این دوره از نمایشگاه کتاب نیز گفت: با همکاری ستاد کرونا تدابیر ویژه‌ای برای رعایت موازین بهداشتی لحاظ شده است. از مردم هم خواهش می‌کنیم که در زمان حضور فیزیکی در نمایشگاه با رعایت حداکثری پروتکل‌های بهداشتی به سلامت خودشان و دیگران اهتمام داشته باشند. شعار نمایشگاه یعنی «با کتاب سلامتیم» نیز با همین رویکرد انتخاب شده است و نشان می‌دهد که دانش شاخصه مهمی برای سلامت عمومی به شمار می‌رود.

* مساله ناشران انصراف دهنده از نمایشگاه

احمدوند همچنین درباره دلیل انصراف برخی از ناشران از حضور در نمایشگاه کتاب که حمایت از کتابفروشی‌ها عنوان شده بود، گفت: این نگاه درستی است و باید به کتابفروشی‌ها توجه ویژه داشته باشیم. انتقاد بجایی را این ناشران مطرح کرده‌اند و باید در روند برگزاری رخدادهای فرهنگی رعایت حال همه صنف‌ها را کرد. آخرین حلقه و مهم‌ترین حلقه در توسعه جامع کتاب، کتابفروشی‌ها هستند.

وی افزود: اما برخی از نکات را نیز نمی‌توان فراموش کرد. ۲۰ میلیون از جمعیت کشور در روستاها زندگی می‌کنند و این جمعیت دسترسی به کتابفروشی ندارند. همچنین در شهرهای کوچک و دورافتاده نیز کتابفروشی وجود ندارد. یعنی نیمی از جمعیت کشور ما دسترسی به کتابفروشی ندارند، آیا این طیف مهم باید از دسترسی به کتاب هم محروم بمانند؟ تاسیس کتابفروشی در این مناطق صرفه اقتصادی هم ندارد و نمایشگاه تنها راهکار برای رساندن کتاب به این مناطق است. بنابراین اگرچه ممکن است تعدادی از کتابفروشی‌ها از برگزاری نمایشگاه گله داشته باشند، اما در برگزاری نمایشگاه نباید شکی وجود داشته باشد. طرح‌هایی برای حمایت از کتابفروشی‌ها اندیشیده شده که در آینده اعلام خواهند شد.

* طرح جامع توزیع کتاب را تدوین کرده‌ایم

احمدوند در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به این سوال خبرنگار مهر که: «اینکه نیمی از جمعیت کشور دسترسی به کتابفروشی ندارند، فاجعه بزرگی است که لزوم اندیشیدن به طرح و ایده‌ای برای رساندن کتاب به این مناطق را بیش از پیش مطرح می‌کند و محل عرضه کتاب هم نه نمایشگاه کتاب که کتابفروشی‌ها هستند. چرا تاکنون ایده‌ای از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای بهبود ساختار توزیع کتاب ارائه نشده است؟ ضمن اینکه ناشران انصراف دهنده بجز حمایت از کتابفروشی‌ها، مسئله سخت‌تر شدن ممیزی کتاب را هم عنوان کرده‌اند. زمزمه‌هایی نیز مبنی برای رفتن محمد اللهیاری فومنی که مورد وثوق ناشران است، از اداره کتاب شنیده می‌شود. آیا سخت‌تر شدن ممیزی‌ها را تایید می‌کنید؟» گفت: برای توزیع کتاب و بهبود ساختار این عرصه ایده‌ای طراحی شده اما نهایی شدن و اعلام عمومی‌اش مقدماتی دارد.

وی اضافه کرد: حتماً پس از برگزاری نمایشگاه کتاب طرح جامع توزیع کتاب اطلاع رسانی و اجرا خواهد شد، اما می‌دانید که راه اندازی و ترمیم شبکه توزیع کتاب کار ساده‌ای نیست. با کارهای نمایشی و زودگذر نباید سراغ چنین امر مهمی رفت.

احمدوند درباره مسئله ممیزی کتاب نیز گفت: در همه دوره‌ها برخی از ناشران ترجیح می‌دادند که در نمایشگاه حضور پیدا نکند. این مسئله ربطی به حوزه ممیزی کتاب ندارد. سخت‌گیری خاصی صورت نگرفته و احترام به همه ناشران کماکان وجود دارد و گذاشته می‌شود. حضور دکتر اللهیاری در دفتر موسیقی هم بنا به ضرورتی بوده که وزارتخانه حس کرده است. خودشان هم به دلیل مصلحت وزارتخانه و درخواست اهالی موسیقی تصمیم گرفته‌اند تا به حضورشان در دفتر موسیقی تداوم ببخشند.

* بیشتر هزینه‌های برگزاری نمایشگاه کتاب را دولت تقبل کرده است

احمدوند در بخش دیگری از سخنان خود درباره هزینه‌های برگزاری نمایشگاه کتاب تهران اشاره کرد: برگزاری نمایشگاه امر پرهزینه‌ای است و طبعاً بخش خصوصی نمی‌تواند از عهده آن برآید. همچنین امکان درآمدزایی از نمایشگاه نیز وجود ندارد. محل اصلی کسب درآمد اجاره غرفه‌هاست که با حمایت دولت مبلغ دریافتی از ناشران برای این امر به حداقل ممکن رسیده است. بهرحال این رویداد فرهنگی کم نظیر است و طبعاً هزینه‌های بسیاری خواهد داشت.

وی افزود: برای برگزاری سی‌ودومین نمایشگاه کتاب حدوداً ۳۰ میلیارد تومان هزینه شد. قطعاً برای این دوره با توجه به گرانی‌های رخ داده در همه حوزه‌های اقتصادی، هزینه برگزاری رقم بالاتری را تجربه خواهد کرد. اما قول می‌دهیم که نظارت دقیق و شفافی بر صرف هزینه‌ها صورت می‌گیرد. سلامت مالی و صرفه‌جویی شعار ماست. این نکته را هم فراموش نکنید که سی‌وسومین دوره نمایشگاه در اصل دو نمایشگاه توامان است و نمایشگاه مجازی نیز هزینه‌های بسیاری را دربر دارد. طبیعی است که دولت محترم که ترویج کتابخوانی دغدغه‌اش است حجم عمده هزینه‌ها را خود برعهده می‌گیرد. دوستان صنفی ما هم همکاری ویژه‌ای با ما دارند. ما به دنبال واسپاری نمایشی و تصدیگری پنهان نیستیم.

* دریافت کد اقتصادی از ناشران مصوبه مجلس است

علی رمضانی درباره مسئله کداقتصادی که از ناشران برای حضور در نمایشگاه اخذ می‌شود، گفت: از اسفند ماه گذشته طبق قانون مصوب مجلش هر نهادی که دارای دستگاه کارتخوان است باید کد و شناسه اقتصادی داشته باشد. بانک عامل نمایشگاه برای خدماتی که ارائه می‌کند بویژه برای در اختیار گذاشتن کارتخوان‌ها به غرفه‌داران طبق قانون احتیاج به کد اقتصادی دارد.

وی در زمینه یارانه خرید کتاب نیز اشاره کرد: تاکنون ۱۴۰ هزار نفر از دانشجویان، طلاب و اساتید برای دریافت بن کتاب ثبت نام کرده‌اند. بانک‌های اطلاعاتی آنها نیز توسط وزارت علوم، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، وزارت بهداشت، دانشگاه آزاد اسلامی و… عرضه شده است. این یارانه به نسبت سال‌های گذشته ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

رمضانی ادامه داد: امسال ۳۲ کشور در نمایشگاه کتاب حضور دارند. برخی در سالن ناشران خارجی و بخشی هم در حوزه بین‌الملل جانمایی شده‌اند. مهمان‌هایی هم از کشورهای سوییس، هند، هنگ کنگ، ترکیه، ایتالیا، چین، انگلستان، بوسنی، آمریکا، آلمان، افغانستان، سوریه، لبنان، پاکستان، قطر، عمان، مصر، آذربایجان، روسیه، صربستان، مکزیک و… داریم. کلاً ۱۷۰ ناشر بین‌المللی آثارشان را در این نمایشگاه عرضه خواهند کرد. مهمان ویژه امسال نیز کشور قطر است. این کشور نیز نمایشگاه کتاب با سابقه‌ای دارد و قرار است در این نمایشگاه به معرفی ظرفیت‌های فرهنگی خودشان و البته ظرفیت‌هایی که بین دو کشور در ایام برگزاری جام جهانی فوتبال می‌تواند شکل بگیرد، بپردازند.

قائم‌مقام سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که در این دوره از نمایشگاه همه ناشران در فضای مسقف نمایشگاه حضور دارند، گفت: امسال هیچ ناشری در سازه‌های موقت حضور ندارد. در حضور فیزیکی نمایشگاه از ۱۰ صبح تا هشت شب میزبان علاقه‌مندان خواهد بود و در بخش مجازی نیز فعالیت به صورت ۲۴ ساعته است. از فردا سایت نمایشگاه برای جست‌وجو و اضافه کردن کتاب‌ها به علاقه‌مندی‌ها باز می‌شود تا فرآیند خرید از روز شروع ساده‌تر شود. همچنین کل نمایشگاه نیز ساعت ۱۷ روز سه شنبه ۲۵ اردیبهشت افتتاح می‌شود.