تقویت پوشش گیاهی راهکار حل بحران ریزگرد‌ها

ریزگرد‌ها مواد جامد بسیار ریزی هستند که در اثر باد و طوفان در هوا معلق می‌شوند و همچون دیگر آلاینده‌ها موجب تیرگی افق دید در آسمان می‌شوند.
جنس ریزگرد‌ها می‌تواند از ذرات بسیار ریز رس، سیلت، شن، نمک ها، بقایای گیاهی، مواد تولیدی از کارخانه‌ها و صنایع، یا مخلوطی از آن‌ها باشد، ریز گرد‌ها می‌توانند مواد سمی و شیمیائی باشند؛ ریزگرد‌ها برای سلامت افراد بسیار مضر هستند، کسانی که دچار بیماری‌هایی نظیر تنگی نفس و آسم هستند در هنگام وقوع این پدیده آسیب بیشتری را متحمل می‌شوند همچنین ریزگرد‌ها می‌تواند بروز بیماری‌های جدی و خطرناکی را در پی داشته باشد.

محمدصابر باغخانی پور کارشناس محیط زیست گفت: موثرترین منشاء‌های خارجی در مسئله‌ی بروز ریزگرد، کشور‌های عراق، سوریه و عربستان هستند در کشور‌های عراق و سوریه به دلیل عدم رعایت حقابه محیط زیستی از بالادست حوضه آبخیز خصوصا توسط ترکیه با این مشکل مواجه شده‌ایم؛ عموما مناطق آبرفتی این کشور‌ها به خاطر وجود خاک‌های رسی و سیلتی زمانی که حقابه آن‌ها تأمین نمی‌شود مستعد و منشأ ریزگرد‌ها می‌شود مهم‌ترین عوامل در عدم رعایت حقابه این مناطق سدسازی‌های بی رویه کشور ترکیه است.

به گفته مدیرعامل اندیشکده، در شمال شرق کشور هم به علت خشک شدن دریاچه آرال با این پدیده مواجه هستیم، در شرق کشور به‌علت عدم رعایت حقابه‌های تالاب‌های جازموریان و هامون با ریزگرد‌ها روبه‌رو شده ایم؛ از دیگر عوامل بروز پدیده ریزگرد‌ها رها‌شدگی زمین‌های کشاورزی است که سبب فرسایش خاک و تشدید ریزگردها می‌گردد. همچنین کشاورزی نادرست و غیر اصولی و عدم استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین این مسائل را تشدید می‌کند.

او گفت: مهم‌ترین راهکار، ایجاد معاهده‌های بین المللی با کشور‌های همسایه‌ای که با آن‌ها حوضه‌ی آبخیز مشترک داریم است که طی آن با طرح دستورالعمل برداشت از منابع آبی مشترک حقابه‌های هر کشور تعیین و حفظ گردد. همچنین در کشور خودمان نیز برای کاهش ریزگرد‌ها با منشأ داخلی لازم است به تقویت پوشش گیاهی با گونه‌های بومی بپردازیم و استفاده از روش‌های نوین آبیاری در اراضی کشاورزی را در دستور کار قرار دهیم.

به گفته باغخانی پور، باید به اراضی بایر رسیدگی شود تا به منابع دیگری از ریزگرد تبدیل نشوند همچنین باید در بحث مرتع داری و جلوگیری از چرای بی‌رویه دام نیز تمهیداتی صورت بپذیرد تا از بروز و تشدید ریزگرد‌ها جلوگیری شود همچنین ما باید ترکیه را ملزم به ایجاد دستورالعملی در حوضه‌های آبخیز مشترک کنیم چرا که قصد ترکیه از این اقدام تبادل منابع آبی با منابع انرژی است.

پیش‌تر سخنگوی وزارت خارجه ترکیه تأثیر سدسازی در این کشور بر ایجاد گردوغبار در ایران و عراق را، ادعایی غیرعلمی توصیف کرده بود.