پدیده ریزگردها باید مدیریت و برای کاهش آسیب‌های ناشی از آن برنامه‌ریزی شود

دکتر محمدرضا یافتیان روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با تاکید بر اینکه در پدیده ریزگردها و آلودگی های ناشی از آن ما در واقع قربانی تصمیماتی هستیم که کشورهای منطقه برای آب گرفته اند گفت: وقوع پدیده ریزگردها واقعیتی است که باید با آن کنار بیاییم و آن را مدیریت کنیم.
وی با بیان اینکه پدیده گرد و غبار و آلودگی های ناشی از آن موقت نبوده و پدیده ای طبیعی است اظهار داشت: به یقین انسان در این پدیده دخیل بوده و عواملی مانند خشک شدن برکه های آبی بزرگ و مسائل ناشی از سد سازی در کشورهای همسایه ایران در بروز آن موثر بوده و باعث شده است که ما بیش از پیش با پدیده ریزگردها درگیر شویم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان تاکید کرد: رفع پدیده ریزگردها و یا آلاینده‌های آن از عهده یک مسئول استانی یا حتی کشوری خارج است، و عوامل مختلفی در فرامرزها، منطقه و کشورهای منطقه در این موضوع دخیل هستند.
یافتیان با بیان اینکه برای رفع هر مشکل در درجه اول باید خود مشکل، راه های رفع یا کاهش میزان مشکل و یا تبعات بعدی که می تواند ایجاد کند را بشناسیم گفت: ایستگاه های سنجش آلودگی هوا در واقع سیگنال هایی هستند که ضمن اعلام میزان و شدت آلودگی هوا، میزان وخامت مشکل را هم نشان می دهند و ما بر اساس آن می توانیم تصمیمات دقیق تری برای مدیریت و مقابله با آن بگیریم.
وی اظهار داشت: به عنوان نمونه در پدیده وقوع آلودگی هوا، ممکن است تصمیم بر این باشد که فقط یک مقطع از مقاطع آموزشی تعطیل شود اما گاهی با توجه به شدت آلایندگی لازم است که علاوه بر همه مقاطع تحصیلی، حتی ادارات و سایر مراکز نیز تعطیل شوند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان با اشاره به تعطیلی هفته گذشته مدارس و ادارات زنجان و تعدادی از استان های کشور به دلیل شدت آلودگی هوا خاطرنشان کرد: ملاحظه برخی تصاویر هواشناسی، کاملاً نشان می داد که ذرات و ریزگردهای آلوده کننده هوا از کشورهای همسایه وارد کشور می‌شود.
یافتیان اظهار داشت: بر این اساس مسائل مربوط به پدیده ریزگردها باید در مقیاس منطقه‌ای و یا حتی بین المللی مطرح شود اگرچه مسئولان در مذاکرات مختلف و در سال گذشته در چند سفر رییس جمهور به کشورهای منطقه محور اصلی بحث آنها همین مسائل بوده است تا راه حل هایی برای آن پیدا شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا فقط سدسازی های کشورهای همسایه یا خشک شدن رودخانه ها در آنها باعث بروز و ورود ریزگردها به ایران و آلودگی می شود و سد سازی ها و خشک شدن رودخانه های داخل کشور در این مسئله دخیل نبوده است گفت: هرگز مشکل را فقط از کشورهای همسایه نمی بینم و بخشی از آنچه که در حال حاضر به عنوان مشکل و آلودگی ناشی از ریزگردها در کشور مطرح است و با آن درگیر هستیم، به عوامل داخلی بر می‌گردد.

مسائل داخلی قطعاً مدیریت می‌شود

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان با بیان اینکه مسائل داخلی قطعاً مدیریت می شود اظهار داشت: باید قبول کنیم که در یک منطقه ای زندگی می کنیم که اقلیم ویژه‌ای دارد و بخشی از مشکلات، به واسطه اقلیمی است که بر منطقه حاکم است و ما به ‌عنوان شهروندانی که در این منطقه از دنیا زندگی می کنیم آن را پذیرفته ایم.
یافتیان با اشاره به اینکه در همه جای دنیا با توجه به شرایط اقلیمی آن، بلایای طبیعی مانند سیل، گردباد و .. وجود دارد و نمی توان جلوی آنها را گرفت، تصریح کرد: اگر چه ما باید در داخل کشور هم برای رفع این مشکل تدابیر لازم را بیندیشیم و قطعاً متخصصان امور در این حوزه، باید به دنبال راهکار باشند.
وی با تاکید بر اینکه تحلیل و بررسی مشکلات احتمالی ناشی از حوزه سد سازی هم باید توسط متخصصین این حوزه انجام شود خاطرنشان کرد: با نشست های تخصصی با حضور کارشناسان و متخصصان مربوطه، می توان در همه حوزه های مربوط به زیست محیطی از جمله آب، سدسازی و محیط زیست، مسائل مربوطه را تحلیل، بررسی و پیگیری کرد.

برای مقابله با اثرات ناشی از آلودگی هوا مردم هم باید با مسئولان همکاری کنند

یافتیان با تاکید بر اینکه آلودگی های ناشی از پدیده ریزگردها، شرایط خاصی را به وجود می‌آورد اظهار داشت: در چنین شرایطی برای مقابله با اثرات ناشی از این مشکل، مردم هم باید برای حفظ سلامتی خود، با مسئولان نهایت همکاری را داشته باشند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان تاکید کرد: وقتی که در شرایط آلودگی شدید هوا تعطیلی مراکزی اعلام می شود قطعاً با هدف حفظ سلامتی مردم است اما متأسفانه شاهد هستیم که عده ای بدون توجه به این آلودگی ها در فضای باز حضور دارند.
یافتیان با اشاره به اینکه منظور از تعطیلی مدارس این است که دانش آموزان از تردد در فضای باز خودداری کنند افزود: اما متاسفانه در چنین شرایطی گاه شاهد دوچرخه سواری کودکان و نوجوانان در فضاهای باز بودیم که این مسئله توجه بیش از پیش والدین را می طلبد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان اظهار داشت: مسئله قابل توجه در زمان آلودگی هوا با ریزگردها این است که در طی روز و به ویژه مواقعی که هوا آفتابی و روشن است، ریزگردها بصورت ابر دیده می شوند و مردم متوجه وخامت گرد و غبار نیستند و در فضای باز حضور پیدا می کنند.
یافتیان با بیان اینکه وقتی شاخص کیفیت هوا از عدد ۵۰۰ کاهش پیدا نمی کند به این معنی است که وضعیت کیفیت هوا بسیار خطرناک است گفت: در چنین مواقعی علاوه بر گروه های خاص، همه گروه های سنی از نوزادان تا سالمندان باید از حضور در فضای باز خودداری کنند.

تعطیلی برخی مراکز در مواقع وقوع پدیده گرد و غبار به معنی رفع مشکل نیست

وی در ادامه با تاکید بر اینکه اعلام تعطیل رسمی در مواقع وقوع پدیده گرد و غبار به معنی رفع مشکل نیست تصریح کرد: با اعلام تعطیلی می‌خواهیم از شدت خطرات ناشی از آن برای سلامتی مردم بکاهیم و بنابراین اگر کمک خود مردم نباشد از مسئولان هم کاری بر نمی آید.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان در ادامه با بیان اینکه کارشناسان ما هر ماه از سیستم های سنجش میزان کیفیت هوا بازدید و وضعیت سیستم ها را بررسی می کنند گفت: این بازدیدها برای کسب اطمینان از کارکرد صحیح سیستم ها است تا اگر مشکلی در ایستگاه ها باشد رفع شود.

یافتیان به درخواست تخصیص اعتبارات ویژه‌ از استاندار زنجان در آخرین بازدید از سیستم های سنجش میزان کیفیت هوا که هم زمان با تشدید آلودگی ناشی از ریزگردها بود اشاره کرد و اظهار داشت: اگرچه سیستم های ایستگاه های سنجش آلودگی هوا مشکلی ندارند اما از استاندار خواستیم از محل ستاد مدیریت بحران و یا هر محلی که امکان پذیر باشد اعتبارات ویژه ای برای امسال اختصاص دهند.
وی تاکید کرد: این اعتبارات با هدف به روز رسانی سیستم های سنجش آلودگی هوا درخواست شده است تا بتوانیم با به‌روزرسانی آنها پارامترهای بیشتری را مورد سنجش قرار دهیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان با بیان اینکه ایستگاه سنجش آلودگی هوا فقط در زنجان و ابهر وجود دارد گفت: با اختصاص اعتبارات ویژه، می توانیم در سایر شهرستان های استان نیز ایستگاهاه سنجش آلودگی هوا ایجاد و به صورت ناحیه ای هوا را رصد کنیم تا تصمیمات استانی را به صورت دقیق تر برای هر شهرستان داشته باشیم.
یافتیان اظهار داشت: اگرچه بحث هایی هم در کمیته اضطرار آلودگی هوا مطرح شده است و امیدواریم اعتبارات برای امسال تامین شود تا حداقل بخشی از شهرستان ها را به ایستگاه های تعیین آلودگی هوا مجهز کنیم تا بتوانیم تصمیمات منطقی تر برای هرشهرستان داشته باشیم.