چرا صدام فرماندهانش را اعدام می‌کرد؟

به گزارش ایران اکونومیست، کتاب «جنگ ایران و عراق از دیدگاه فرماندهان صدام»، توسط پنج نفر از پژوهشگران آمریکایی تالیف و توسط عبدالمجید حیدری در ایران ترجمه شده است. نویسندگان کتاب طی مصاحبه‌های مفصلی با تعدادی از فرماندهان بلند پایه ارتش عراق تلاش کرده‌اند تا زوایای پنهان و مختلفی از جنبه‌های سیاسی و نظامی تجاوز نظامی رژیم بعث عراق به ایران را روشن کنند. در بخشی از این کتاب، «ژنرال راعد مجید حمدانی» فرمانده گارد ریاست‌جمهوری عراق در حکومت صدام پیرامون سال پایانی جنگ تحمیلی توضیح می‌دهد:

« ایران در آغاز نبرد از نظر راهبردی بر ما برتری داشت؛ زیرا هر دو طرف درگیر ۶۰ درصد نیروهایشان را در شمال عراق مستقر کرده بودند. اما ایرانیان شبه­ جزیره فاو و بسیاری نقاط مرزی دیگر را در اشغال خود داشتند. در آن زمان، «نزار الخزرجی» تعداد زیادی از افسران بلندپایه ارتش عراق را تنها به این علت اعدام کرد که نتوانسته بودند بر برتری ایرانیان در زمینه نیروی انسانی فائق آیند و از دستیابی‌­شان به منطقه سلیمانیه جلوگیری کنند.

اکنون همه به سختی می‌­جنگیدند، زیرا در آن مقطع از جنگ هر افسری شکست می­‌خورد، ممکن بود بدون دادگاه نظامی اعدام شود. البته همه اعدام‌­ها تنها با تأیید صدام انجام می­‌شد. به همین خاطر هنگامی که تیپ۶۶ نیروهای ویژه تنها با ۳۴ نیروی باقی­ مانده‌اش که ۱۲ نفر از آنها افسر بودند از مأموریت برگشت، سرهنگ جعفر صادق فرمانده این لشکر برای عذرخواهی و کسب بخشش به صورت پنهانی به بغداد رفت و به صدام گفت: «جانم در دستان شماست، مرا عفو کنید.» بااین حال، صدام دستور داد او را به همراه افسرانش اعدام کنند و همه در ماه‌­های مارس و آوریل ۱۹۸۸م (اسفند ۱۳۶۶ و فروردین ماه ۱۳۶۷) اعدام شدند.

اعدام‌های زمان جنگ پس از عقب نشینی­‌ها صورت می­‌گرفت و صدام همه کسانی را که در اجرای اعدام مشارکت داشتند را ارتقای درجه می‌­داد. صدام چون خودش فرد خشنی بود با توسل به خشونت می‌­خواست کاری کند که نظامیان عراقی مقاومت و باقی ماندن در جبهه­ را بر شکست و عقب­ نشینی ترجیح دهند ولی این موضوع بر روحیه ارتش تاثیر منفی داشت. این اعدام‌­ها از یک­ سو افتخار و شرافت فرماندهان را تخریب می­‌کرد و از سوی دیگر سبب می­‌شد سربازانی که باید فرمانده خود را همچون پدرشان احساس می­ کردند، با ترس به او بنگرند گویی به دشمنشان می‌­نگرند.»