تبیین فلسفه سیاسی اسلام در کنفرانس بین‏‌المللی دانشگاه بلگراد

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، کنفرانس بین‌‏المللی «دین و فرآیندهای اجتماعی در اروپای جنوب‏ شرقی» در مقرّ ریاست دانشگاه بلگراد در پایتخت کشور صربستان برگزار و سعید خلیلویچ، عضو مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد در باره اهمیت و معانی مختلف فلسفه سیاسی اسلام به ایراد سخنرانی پرداخت.

کنفرانس علمی مذکور از سوی انستیتوی مطالعات اروپا در بلگراد، دانشکده‏ حقوق و دادگستری شهر نوی‏ساد و انستیتوی مطالعات راهبردی شهر لیوبلیانا، پایتخت کشور اسلونی، برگزار شد.

این کنفرانس متشکل از سه پنل تخصصی دین و سیاست، دین، جامعه و مدارا، جایگاه حقوقی دین در اروپای جنوب‏ شرقی بود.

خلیلویچ به عنوان اولین سخنران پنل نخست این کنفرانس بین‏المللی با موضوع «تحلیل انتقادی چهار معنای مختلف فلسفه‏ سیاسی از منظر سنت فلسفی اسلام» به ایراد سخنرانی پرداخت.

اساتید و محققان برجسته‏ حوزه‏های دین‏شناسی، حقوق، علوم سیاسی، جامعه‏ شناسی، فلسفه و تاریخ از کشورهای صربستان، اسلونی، کرواسی، مونته‏ نگرو، مقدونیه شمالی، ترکیه، مالت و رومانی دیدگاه‌‏های تخصصی خود را در ارتباط با تحلیل فرآیندهای راهبردی در اروپای جنوب‏ شرقی از منظر مسایل دینی و جریان‌‏های اجتماعی در این کنفرانس عرضه کردند.

همچنین در این کنفرانس، رهبران کلیسای ارتدوکس و سایر جمعیت‏‌های دینی، مسئولین عالی نمایندگی‏‌های دیپلماتیک کشورهای اروپای جنوب‏شرقی در بلگراد و شخصیت‏‌های برجسته در عرصه‏ مدیریت فعالیت‏‌های آکادمیک، فرهنگی و سیاسی صربستان و منطقه حضور داشتند.

خلیلویچ در سخنرانی افتتاحیه‏ کنفرانس بین‏‌المللی دانشگاه بلگراد، تلاش‏‌های معرفتی انسان مدرن را معطوف به ابعاد ظاهری هستی دانست و بیان کرد: امروزه لایه‏‌های متعدد غنای متافیزیکی انسان و جهان غالباً مورد غفلت قرار گرفته است.

این پژوهشگر مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد اظهار داشت: علم سیاست و فلسفه سیاسی معنای کاملاً نوینی در نیمه‏ دوم سده‏ی نوزدهم میلادی، متناسب با تعریف تجربه‏ گرایانه‏ علم، پیدا کردند.

وی توضیح داد که بر اساس این معنای جدید و رایج، علم سیاست تنها مشتمل بر گزاره‏‌هایی است که با تجربه دنیوی بشر اثبات‏پذیر است، در حالی که همه‏ معارف سیاسی غیرتجربی و متعالی به عنوان دانسته‏‌های غیرعلمی، مطرود و مهجور خواهد گشت.

خلیلویچ در برابر این معنای رایج و مدرن از علم سیاست، معنای دوم را تبیین کرد که متعلق به حوزه‏ معرفتی اسلام است.

نویسنده‏ کتاب «جریان‏‌های اندیشه‏ معاصر مسلمین در سده‏ بیستم» به زبان صربی، پس از بیان تحلیلی دو معنای دیگر اصطلاح فلسفه‏ سیاسی در منظومه‏ معرفتی اسلام گفت: علم سیاست، فلسفه‏ سیاسی و فقه سیاسی در اسلام، در پرتو منابع متعدد معرفت، رشد و توسعه‏ حیرت ‏انگیز داشته است، ولی اگر اندیشمندان مسلمان معاصر، تعریف پوزیتیویستی علم را بپذیرند، در این صورت بخش معظم از معرفت سیاسی مسلمین فاقد اعتبار خواهد شد.

خلیلویچ تصریح کرد: فلسفه‏ سیاسی، علم سیاست و فقه سیاسی اسلام مبتنی بر مرجعیت معرفتی قرآن و سنت است و اثرگذاری آن در ساحت‌‏های گوناگون توسعه‏ اجتماعی، تنها در پرتو اعتبار عقل عملی، نظری و عقل قدسی بسط پیدا خواهد کرد.

وی در سخنرانی دوم خود در بخش اختتامیه روز دوم کنفرانس بین‏المللی دانشگاه بلگراد پیشنهاد داد که در گردهمایی‏‌های بعد، نقش دانشمند و نقش سیاست‏مدار در جامعه امروزی مورد مناقشه قرار گیرد.

پس از آن، اساتید دانشگاه، رهبران دینی و دیپلمات‏‌های حاضر در بزرگ‏ترین آمفی‏ تئاتر ساختمان ریاست دانشگاه بلگراد با تشویق خود، محتوای رویکرد انتقادی خلیلویچ نسبت به رابطه‏ علم مدرن و اقتدار کور را تأیید کردند.

پایان پیام/44