مکانیسم ماشه فعال می‌شود؟ / پرونده اتمی ایران در راه سازمان ملل؟

به گزارش تجارت‌نیوز، دور اخیر مذاکرات هسته ای در دوحه بدون حصول نتیجه به اتمام رسید و بسیاری از کارشناسان نگران هستند که آیا مکانیسم ماشه فعال می‌شود؟

پایان بدون نتیجه مذاکرات دوحه باعث ایجاد نگرانی‌هایی پیرامون این مسئله شده که آیا مکانیسم ماشه فعال می‌شود یا خیر؟ بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اتمام بی‌نتیجه مذاکرات دوحه می‌تواند منجر به تشدید فشارها بر جمهوری اسلامی ایران شود. از جمله این فشارها می‌توان به اعمال محدودیت‌های جدید برای صادرات نفت ایران اشاره کرد.

اما مهمترین نکرانی فعالان اقتصادی و تحلیلگران سیاست خارجه، وجود اراده‌ای برای استفاده از مکانیسم ماشه توسط کشورهای غربی است. مکانیسمی که در صورت فعال شدن تبعات گسترده‌ای برای توافق اتمی ایران با ۱+۵ و طبیعتا اقتصاد کشور خواهد داشت.

مکانیسم ماشه فعال می‌شود؟

علی واعظ، تحلیلگر ارشد گروه بین‌المللی بحران درباره سناریوهای پیش‌بینی شده در طول چهار ماهه اخیر، به تجارت‌نیوز گفت: از هفته‌ها قبل به این نکته اشاره کرده بودم که احتمالا امریکا در مقاطع زمانی مختلف تحریم‌ها را افزایش خواهد داد و ایران نیز برنامه هسته ای خود را به پیش ببرد. متاسفانه این اتفاق در عرض چند هفته اخیر رخ داده است.

وی در ادامه توضیح داد: نهایتا اگر تا پیش از جلسه بعدی شورای حکام و یا نشست ماه نوامبر (آخرین جلسه سال۲۰۲۲) مشکلات پارمانی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حل نشود، احتمالا شاهد استفاده از مکانیسم ماشه خواهیم بود.

تحلیلگر ارشد گروه بین‌المللی بحران پیرامون احتمال ارجاع پرونده اتمی به شورا امنیت، تاکید کرد: به احتمال زیاد پرونده به دلیل اقدامات ایران در برنامه هسته ای به شورای امنیت خواهد رفت. در شورای امنیت هم قطعنامه ارائه شده توسط غربی‌ها از سوی چین و روسیه وتو می‌شود. در این صورت است که احتمالا انگلیس یا فرانسه برای استفاده از مکانیسم ماشه اقدام خواهند کرد.

این تحلیلگر ادامه داد: در صورت استفاده از مکانیسم ماشه، تحریم‌های سازمان ملل احیا می‌شود. از سویی احتمالا ایران هم تهدید به خروج از ان‌پی‌تی (پیمان عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ ای) خواهد کرد که زمینه‌ساز بحرانی بسیار بزرگتر می‌شود.

وی اظهار کرد: امیدوارم کار به این مواردی که اشاره شد نرسد، اما متاسفانه نوری در انتهای تونل دیده نمی‌شود.

فروش نفت برای ایران دشوارتر می‌شود؟

واعظ با اشاره به تحریم‌های نفتی، یادآور شد: هدف اصلی آمریکا از اعمال تحریم‌های اخیر، وارد آوردن فشار به موضوع صادرات نفت ایران است. به باور من این روند در هفته‌های آینده نیز ادامه خواهر داشت.

وی افزود: هدف اصلی هم مسدود کردن کانال‌های صادرتت نفت ایران به چین خواهد بود.

تحلیلگر ارشد گروه بین‌المللی بحران عنوان کرد: این دست اقدامات از سوی ایالات متحده قطعا در روند صدور نفت موثر خواهد بود. اما اینکه چنین اقدامی تا چه اندازه تعیین کننده است، جای بحث دارد. بعید است که نهادهای بالادستی در ایران بخواهند تحت تاثیر کاهش صادرات نفت، تصمیمات خود در زمینه برجام را تغییر دهند.

تاثیر جنگ اوکراین بر صادرات نفت ایران چیست؟

این تحلیلگر روابط بین‌الملل در ادامه به اهمیت جنگ اوکراین برای حضور ایران در بازار انرژی اشاره کرده و گفت: البته در حال حاضر فشار دیگری هم به دلیل جنگ اوکراین به صادرات نفت ایران وارد می‌شود. حالا روسیه هم رقابت بیشتری با ایران برای صدور نفت به مقاصد نهایی که با مشتریان اصلی ایران مشترک است، دارد.

یک فرصت‌سوزی بزرگ

واعظ به تجارت‌نیوز گفت: این در حالیست که شنیده می‌شود پالایشگاه‌های اروپایی چشم انتظار نفت ایران هستند. در واقع در طول ۴ ماه اخیر که مذاکرات احیای برجام با وقفه مواجه شد، ایران می‌توانست ماهیانه حدود ۵ میلیارد دلار درآمد از محل صادرات نفت داشته باشد.

وی افزود: تقریبا از آخرین دور مذاکراتی که در وین انجام شد و فرصت توافق از بین رفت تاکنون ایران حدود ۲۰ میلیارد دلار در طول ۴ ماه، پول از دست داده است.

واعظ در پایان خاطرنشان کرد: این در حالیست که در همین مدت، آقای امیرعبداللهیان بارها تاکید کرده‌اند که آمریکایی‌ها باید مبلغ ۱۰ میلیارد دلار به ما بدهد تا ایران مستقیما با ایالات متحده مذاکره کند. با در نظر گرفتن این دو نکته می‌توان گفت که ۲۰ میلیارد دلار فرصت سوزی رقم خورده است.