باید بر فضای مجازی مقرراتی حاکم شود

به گزارش ایران اکونومیست، مراسم افتتاحیه نخستین کنفرانس بین‌المللی «رسانه، ارتباطات و حکمرانی سایبری» صبح امروز سه شنبه ـ چهارم مرداد ماه ـ در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد.

این مراسم با اجرای علیرضا بهرامی و با حضور سیدمحمد حسینی معاون امور مجلس رییس جمهور، عبدالکریم خیامی رییس کمیته رسانه و فضای مجازی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر شورای علمی کنفرانس، حسن خجسته رییس شورای علمی کنفرانس، علی نوریجانی دبیر کل کنفرانس، معصومه نصیری دبیرکل باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه‌ای یونسکو، همراه بود.

سید محمدحسینی ـ معاون امور مجلس رییس جمهور ـ در افتتاحیه نخستین کنفرانس رسانه ارتباطات و حکمرانی سایبری گفت: رسانه این روزها بسیار فراتر از قبل است و هرفردی می‌تواند از طریق فضای مجازی از رسانه‌ها بهره بگیرد. رسانه روز به روز پیچیده‌تر می شود، لذا باید اهمیت بیشتری به آن داد.

حسینی با بیان اینکه برای دولت‌ها بحث رسانه بسیار مهم است، در این زمینه توضیح داد: دولت‌ها برای اینکه بتوانند نکاث مثبت خودشان را تبیین کنند، به رسانه احتیاج دارند؛ وگرنه مخالفان می‌توانند بهترین برنامه‌ها را هم تقبیح کنند. امروزه به صرف گمان و شک و احتمال هم مطالب نوشته می‌شود و خیلی وقت ها جعل می‌شود. البته جنبه های مثبتش محفوظ است. اما در کنار نکات مثبت باید آسیب‌ها هم گوشزد شود. ما در دینمان هم داریم که مطالب بدون تحقیق و بررسی منتقل نشود. اینکه مطالب را بدون تحقیق و بررسی منتقل نکنیم الان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

او افزود: نتیجه حکمرانی سایبری در کشور ایجاد امنیت اجتماعی، امنیت فعالیت اقتصادی مردم، ارتباطات سالم، توسعه و تسریع در خدمات اجتماعی و ناامن سازی آن برای مفسدان و شیادان است. نمی‌توانیم فضای سایبری را رها کنیم. این مدیریت ضرورت دارد. تک تک ما در روشنگری و پاسخ به شبهات مسوولیت داریم. ما باید دیگران را به چالش بکشیم و از این فرصت بهره بگیریم.

به گفته وی قدرت سایبری این روزها یکی از مولفه‌های اقتدار ملی است. در گذشته نیروی دریایی، هوایی، زمینی و فضایی داشتیم، الان فضای سایبری هم یکی از این‌هاست. شعار دولت مردمی و عدالت محور این است که باید ایران، ایران قوی باشد. پس در مسیر اقتدار جهانی ما باید در مسیر حکمرانی سایبری قدم برداریم.

معاون امور مجلس رییس جمهور سپس اظهار کرد: در گذشته کشورها را تصرف می‌کردند و تحت قلمرو خود درمی‌آوردند اما امروز استعمار به شکل دیگری است. شاید نیروی نظامی دشمن در کشوری نباشد اما آن کشور مستعمره دیگران باشد. قرار نیست ما مستعمره باشیم. دانشمندان ایرانی می‌توانند معماران فضای سایبری باشند. یکی از ماموریت‌های مهم شورای عالی فضای مجازی تنظیم سیاست‌های حکمرانی فضای سایبری کشور است که باید حکیمانه و عالمانه باشد. در این دنیا که با سرعت تحولات روبه‌رو هستیم روز به روز باید دانشمان را توسعه دهیم. ما جنگ سایبری هم داریم و تروریست‌های سایبر ی هم داریم. دیدیم که در پمپ بنزین‌ها و در کارخانه‌های برق سعی کردند خدمت رسانی را مختل کنند و باعث نارضایتی مردم شوند.

حسینی تاکید کرد: ضرورت دارد پدافند ملی در حوزه سایبری را شکل داده و تقویت کنیم. کشورهای دیگر هم این‌کار را کرده اند اما وقتی در ایران از ایجاد قانون برای فضای سایبری می گوییم عده ای فریاد برمی‌آوردند که آزادی نیست‌. در همین فضا می‌بینید که نوجوانی اشخاصی را هک کرده و کلاهبرداری کرده است‌. پیامکی می‌آید از آشنایان که برایشان پول واریز شود و بعدا می‌فهمیم هک شده‌اند. باید مقررات خاصی در این فضا باشد. شبکه ملی اطلاعات ان‌شاءالله بعد از این همه سال در این دولت امیدواریم راه‌اندازی شود. حمایت از کسب و کار دیجیتال یکی از برنامه‌های این دولت است. حکمرانی سایبری ضمن اینکه باید به‌روز باشد باید مبتنی بر فرهنگ ایرانی _اسلامی باشد.

حسینی یکی از مباحث مهم ارتباطات را آموزش سواد رسانه‌ای دانست و گفت: سواد رسانه ای باید آموزش داده شود حتی به توده های مردم. حتی مدیران ما در این باره ضعف قابل توجهی دارند و گاهی اشتباهاتی می‌کنند که تبعاتی برای کشور دارد و جبرانش سخت است. اگر ارتقای سطح سواد رسانه ای فراهم شود از تسلط دشمنان جلوگیری می‌شود. باید از علما درخواست شود در بحث فقه رسانه هم کارهای بیشتری داشته باشند و ورود پیدا کنند. مرجع تقلید باید زنده باشد چون دائم مسایل جدید هست که باید به آن ورود شود.

او عنوان کرد: برخی به نادرست می‌گویند بحث حکمرانی سایبری دخالت است اما باید توضیح داده شود ضامن امنیت اقتصادی و فرهنگی و خلاقی است‌. در مبانی نظری فضای مجازی هم باید بیشتر بحث شود. مبانی فکری ما پاسخگو هست و در این باره مشکلی نداریم. اراده نظام و دولت سیزدهم است که با بهره‌گیری از دانشمندان و متخصصان، سواد سایبری افزایش پیدا کند. در ماجرای شهادت سردار سلیمانی به یاد دارید که اگر مطلبی می گذاشتیم‌ مسدود می‌کردند؛ این زیبنده نیست که دیگران برای ما تعیین تکلیف کنند که چه مطلبی را قرار دهیم و چه مطلبی را قرار ندهیم. حضور پلتفرم‌های خارجی در ایران باید همراه با دفتر نمایندگی آنها در کشور باشد. اگر جایی از رسانه آنها سوءاستفاده ای شد باید جایگاهی باشد که پاسخگو باشد. در خیلی از کشورها همینطور هست. در ترکیه هم مقررات خاصی وجود دارد و پلتفرم‌ها موظف هستند دفتری داشته باشند.

معاون امور مجلس رییس جمهور با بیان اینکه «برخی فکر می‌کنند پلتفرم ها ابزار هستند اما واقعیت این است که پلتفرم فصای فکری افراد را مدیریت می کند»، در این زمینه توضیح داد: شما اگر موضوعی را در گوگل جستجو کنید بر اساس موقعیت مکانی شما مطالب را در اختیارتان قرار می‌دهد. برخی فکر می‌کنند حق انتخاب دارند اما فضای مجازی در حال افزایش شکاف نسلی و ترویج اخبار بدون منبع و تشویش افکار عمومی است. بچه‌ها مثل قدیم کامل تحت تربیت والدین نیستند و فاصله به وجود می‌آید. اگر فضای مجازی را چهارراهی آزاد برای تردد در نظر بگیریم، بدون مدیریت نتیجه‌ای جز تصادف نخواهد داشت. دنیای واقعی در حال غرق شدن در این دنیای نوپدید است. فضای سایبری را نباید در حوزه فناوری خلاصه کنیم. بخش مهمی از آن مربوط به ارتباطات اجتماعی است. بحث دهکده جهانی، یا تحقق یافته یا درصدد تحقق است.

حسینی در پایان گفت: شاخص‌های حکمرانی می‌تواند در سایبر هم باشد. شاخص قانونمداری، اثربخشی، تامین منافع عمومی، امکان اظهارنظر و طرح ایده‌ها در فضای واقعی، ریشه در مبانی دینی و قانون اساسی ما دارد؛ لذا بازنویسی الگوی شایسته در فضای سایبری می‌تواند با کمترین چالش انجام شود. حکمرانی سایبری هم در متون رسمی شاخص‌هایی دارد. چهارچوب‌هایی معلوم می‌شود و اصولی باید حاکم باشد. باید اولویت‌ها معلوم شود. در سند تحول دولت سیزدهم سی و هفت مساله تدوین شده، وضعیت فعلی گفته شده و راه‌های برون رفت هم گفته شده است. در بحث اولویت ها باید کاری انجام شود که برای کشور مفید باشد. معنایش دخالت و محدودیت نیست حمایت و اولویت‌بندی است. این نظارت اگر نباشد مشکلات زیادی ایجاد می‌شود. داعش یکی از ابزارهایی که داشت این بود که در فضای مجازی کار می‌کرد. وقتی به مجلس حمله کردند لحظه به لحظه پخش می‌کردند. همین کسانی که مدعی حقوق بشر هستند به اینها میدان می‌دادند که هر گونه رفتار خشنی را انجام دهند.

معاون رییس جمهور سخنانش را با اشاره به جمله‌ای از چامسکی به پایان رساند، «وضعیت آزادی رسانه آمریکا بدتر از اتحاد جماهیر شوروی است.» و افزود: امریکا تحت فرهنگ تمامیت‌خواهانه است که بسیار بدتر از اتحاد جماهیر شوروی است. امروز امریکایی‌ها اجازه ندارند که بشنوند روس‌ها چه می‌گویند. ما ساده‌لوح و ساده‌اندیش نباشیم و فکر نکنیم احتیاجی نیست در این باره قوانین و مقرارتی داشته باشیم.

این رویداد در ادامه با چهار پنل تخصصی با عنوان‌های «بنیان‌های نظری حکمرانی سایبری»، «فرهنگ، جامعه و حکمرانی سایبری»، «نهاد آموزش، سوادهای نوین و حکمرانی سایبری» و «سیاستگذاری و حکمرانی سایبری» و ارائه ۱۱ مقاله ادامه پیدا خواهد کرد.

مراسم اختتامیه نیز عصر روز سه شنبه ـ ۴ مرداد ماه ـ برگزار شده و به مقاله‌های برگزیده که از میان ۱۲۰ مقاله ارسال شده به دبیرخانه کنفرانس و طی چند مرحله داوری مشخص شده‌اند، جوایزی اهدا خواهد شد.

ادامه دارد.