تولید محصولات گیاهی برای کاهش عوارض شیمی درمانی

جاویدی به فعالیت‌های گروه طب فراگیر پژوهشکده سرطان معتمد اشاره کرد و گفت: همه می‌دانیم که درمان سرطان فرآیندی بسیار دشوار است و چیزی که در رابطه با این بیماری وجود دارد، این است که در برابر این بیماری یا باید پیشگیری انجام دهیم و یا اگر سرطان تشخیص داده شد، این بیماری را مدیریت کنیم. در این راستا، ما در گروه طب فراگیر، هر دو این موارد یعنی در رابطه با پیشگیری و مدیریت سرطان، محصولاتی را تولید کرده‌ایم که بر پایه گیاهان ساخته شده‌اند. یکی از اهداف اصلی و رسالت ما در این گروه این است که مکمل‌های دارویی طبیعی و گیاهی تولید کنیم که بر اساس مستندات علمی قابل تایید و قبول هستند.

وی با بیان این که داروهای تولیدشده در این گروه در زمینه پیشگیری و مدیریت بیماری از هم متفاوت است، گفت: این محصولات در حال طی کردن مرحله کارآزمایی بالینی خود هستند. در موضوع مدیریت سرطان، محصولاتی تولید کرده‌ایم که می‌تواند عوارض ناشی از درمان‌های شیمی‌درمانی و رادیو درمانی را کاهش دهند. این عوارض شامل عوارض گوارشی مانند کم اشتهایی، تهوع و استفراغ یا التهابات و خشکی مخاطی، همچنین سندرم خستگی مزمن است. چنین عوارضی سبب می‌شود که کیفیت زندگی بیمار کاهش یابد و امید او به درمان کم شود؛ به همین دلیل ممکن است که فرد تمایلی به ادامه درمان پیدا نکند.

دکتر جاویدی با تاکید بر این که کارآزمایی‌های بالینی با رعایت پروتکل‌های تعیین‌شده از سوی کمیته اخلاق در مراحل نهایی خود است،‌ افزود: در این مرحله به برخی از بیماران مکمل‌های دارویی ساخت خودمان را علاوه بر داروهای معمول کاهش عوارض درمان ارائه دادیم و به برخی دیگر تنها داروهایی که این افراد تاکنون برای کاهش عوارض پرتو درمانی و رادیو درمانی مصرف می‌کردند؛ نتیجه این شد که آن دسته از بیماران که داروهای تولید شده در پژوهشکده ما را مصرف می‌کردند،‌ به شدت در بروز این عوارض روند کاهشی داشتند.

مدیر گروه طب فراگیر در سرطان تأکید کرد که سبد محصولی این پژوهشکده شامل ۸ مکمل طبیعی و گیاهی است که آماده ورود به بازار هستند.

دکتر جاویدی درخصوص فعالیت‌های جهاددانشگاهی گفت: جهاددانشگاهی می‌تواند چندین مزیت را برای محقق و پژوهشگر به ارمغان آورد. ما سعی کردیم محصولاتی که تولید می‌کنیم، به صورت دانش‌بنیان باشند. این محصولات علاوه بر خدمت‌رسانی به بیمار، زنجیره‌ای را ایجاد می‌کند که از تولید دارو شروع می‌شود و تا عرضه به بیمار و خدمت رسانی به او ادامه پیدا می‌کند. بنابراین، کارآفرینی و اشتغال نیز برای متخصصین جوان ایجاد می‌کند. بنابراین جهاد دانشگاهی می‌تواند با پژوهشکده‌های خود برای بسیاری از جوانان مستعد، اشتغال‌آفرینی کند.

وی تصریح کرد: ما پژوهشگران نباید به این بسنده کنیم که صرفا مقاله‌ای ارائه یا محصولی تولید شود؛ بلکه باید کاری کنیم که خدمت‌رسانی محصول یا مقاله تولیدشده را در سطح جامعه و پس از آن در سطح بین‌الملل ببینیم تا دردی از جامعه دوا شود. بنابراین هنوز میان صنایع مختلف و پژوهشگر فاصله‌ وجود دارد. انتظار می‌رود جهاد دانشگاهی بتواند در این برهه حساس، رسالت خود در رفع فاصله میان پژوهش و صنعت را انجام دهد.

ما به فکر کاهش عوارض درمان‌های نوین سرطان افتادیم

دکتر علیرضا مجید انصاری نیز درخصوص فعالیت‌های این گروه گفت: پس از تحولات توسعه‌ای که در سال ۱۳۹۳ در پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی اتفاق افتاد، قرار بر این شد که ۳ گروه فعال در پژوهشکده به ۱۰ گروه افزایش داده شود. در آن زمان یکی از مأموریت‌هایی که به تصویب رسید، راه‌اندازی گروهی بود که در حوزه روش‌های طب مکمل و طب سنتی مطالعاتی را انجام دهد؛ چراکه تا آن زمان میان روش‌های طب رایج و طب مکمل، تفاوت نظرهای متعدد و بلکه تقابل غیرسازنده وجود داشت و مداخلات دارویی موجود میان این روش‌ها برای بیمار مخرب بود. به ویژه‌ که بیماران، به ویژه بیمار مبتلا به سرطان، هم در بحث درمان و هم در بحث عوارض پس از درمان، یه خاطر استرس‌های ناشی از شرایط بیماری و همچنین فضای غالب فرهنگی در کشور، احتمال دارد به هر فرد و یا روشی متوسل شوند.

عضو هیات علمی گروه طب فراگیر در سرطان افزود: به این ترتیب، گروه طب فراگیر در سرطان پژوهشکده سرطان معتمد با این هدف راه‌اندازی شد که در درجه اول، همه این روش‌ها را گردآوری کند و هم بر مبنای روش‌شناسی دانشگاهی و علمی، راستی‌آزمایی کند تا بتوان روش‌های درست و غلط و سره از ناسره را از هم تشخیص دهد.

وی با بیان این که این گروه در ابتدا تحت عنوان گروه سنتی، مکمل و جایگزین راه‌اندازی شد، بیان کرد: پس از آن با تغییرات به وجود آمده در دنیا که منجر به نگاهی تلطیف‌شده نسبت به روش‌های مکمل شد و پس از تایید و تغییر این نگاه در موسسه ملی سلامت آمریکا (NIH)، ما هم به این سمت و سو پیش رفتیم که برای این گروه، عنوان طب فراگیر به عنوان ترجمه مفهومی از Integrative Medicine انتخاب کنیم. این نگاه دقیقا به مفهوم بهره گیری از تمامی روش‌های مبتنی بر شواهد علمی به صورت سازنده در کنار طب رایج است. از همان زمان این گروه دو زیرشاخه داشته است که شامل مطالعات موج و میدان و دیگری فرآورده‌های طبیعی می‌شد که شامل روش‌های طب سنتی،‌ مکمل و گیاهان دارویی می‌شود.

دکتر انصاری بیان کرد: از سال ۹۳ گروه طب فراگیر پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی آغاز به کار کرد و پس از چند سال، به این نتیجه رسیدیم که در درمان، فعلا روش‌های مکمل و یا سنتی به تنهایی تاثیر خاصی ندارند، البته در حوزه موج و میدان در مطالعات بین‌المللی، تأثیرات بیشتری دیده شده بود و به این نتیجه رسیدیم که تمام ادعاهایی که در رابطه با درمان سرطان با فرآورده‌های طبیعی و روش‌های طب سنتی وجود دارد، واقعیت ندارد. ممکن است به صورت مقطعی،‌ تعداد کمی از بیماران شاهد تاثیرات مثبت از این داروها و روش‌های درمانی بوده‌اند، اما چون روش‌شناسی به صورت علمی بررسی نشده، در این سال‌ها فجایعی به بار آمده و حتی بیمارانی که می‌توانستند با بهره‌گیری از دانش روز درمان شوند، آسیب‌های جدی دیده‌اند.

عضو هیات علمی گروه طب فراگیر در سرطان پژوهشکده سرطان معتمد تأکید کرد: بنابراین ما به جای تمرکز بر روی درمان به وسیله فراورده‌های طبیعی و روش‌های سنتی، به تحقیق و توسعه در راستای بهره‌گیری از این مکاتب و ذخایر ارزشمند در کاهش عوارض درمان‌های نوین پرداختیم؛ چراکه عوارض روش‌هایی چون رادیوتراپی و شیمی‌درمانی مشکلات زیادی را برای بیمار به وجود می‌آورد و بیمار با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند. مشکلاتی که طب روز نیز برای بسیاری از این معضلات، راه‌حل جامع و یا کاملا موثری ندارد. پس ما با روش‌های طب سنتی و گیاهان دارویی بر مبنای بیولوژی و مطالعاتی که چندین سال انجام دادیم، در سال ۱۳۹۷ با تولید محصولات مکمل و طبیعی و هدف‌گذاری‌ها، محصولات را توسعه دادیم و در حال حاضر در مقطعی هستیم که این فرآورده‌ها پس از ۶ سال کار و پژوهش، نزدیک به مرحله تجاری‌سازی هستند.