سوتی تازه همایون شجریان + فیلم را حتما ببینید

دو قطعه‌ی «مینا» و «شیرین سوزه» جزو قطعاتِ معروفِ کردی است. حالا « همایون شجریان » این دو قطعه را با تنظیم آرش گوران بازخوانی کرده است. خودش در اینستاگرامش نوشته که به دلیلِ آشنایی اندکش با این زبان، از بیان نادرست واژگان و دگرگون شدن معنا و تغییر حس و حال هراسان بوده است و می‌خواسته آنان را به فارسی بخواند؛ اما سرانجام دوستانش به خواندن به زبان کردی ترغیبش کرده‌‌اند و این امر محقق شده است. طبیعتا این رفتار کاری همایون با توجه نام و آوازه‌اش واکنش‌هایی را در پی داشته است.

رامیار اوتمیشی، نوازنده درباره اجرای کوردی همایون می‌نویسد: متاسفانه آقای همایون شجریان نیز مانند بسیاری دیگر که وقتی افتضاح به بار می‌آورند، در صدد توجیه کارشان برآمده‌اند، نه پذیرش اشتباه. شما چه میزان با موسیقی کردی آشنا هستید؟ چه اندازه زبان و فرهنگ کردی را میشناسید؟ در مورد گویش‌های متنوع زبان کردی چه می‌دانید؟ از موسیقی کردهای جلالی چه می‌دانید؟ کردهای هه‌رکی چطور؟ شکاک، سورانی، کرمانجی، منطقه موکریان، اورامانات و ....؟

این کارها را برای که یا چه کسانی خوانده‌اید؟ نکند متر شما هم همان کامنت‌های گل و قلب و گیاهی‌ست که در مجازی نثارتان می‌کنند؟ می‌گویید دیگران اصرار کرده‌اند و شما گردن نهاده‌اید. اشتباه کرده‌اید عزیزم. نباید گردن می‌نهادید.

همان طور که منِ کرد از موسیقی و زبان دیگر اقوام چیزی نمیدانم، یا اگر هم بدانم اجازه‌ی ورود به آن حوزه را به خودم نمیدهم. حتی منِ کردِ مهابادی که ۲۸ سال از زندگی‌ام را با موسیقی گذرانده‌ام و سال‌های متمادی مشغول تحقیق و پژوهش در موسیقی کردی بوده‌ام، در مقابل موسیقی کردهای کورمانج شمال خراسان شنونده هستم و بس. این اعتماد به نفس را از کجا آورده‌اید آقای شجریان؟ دیده شدن به چه قیمتی؟ اصلن حوزه فعالیت موسیقیِ شما کجاست؟ می‌خواستید با این گویش و لحن افتضاح چه چیزی را ثابت کنید؟ توانایی در اجرا به زبان‌های دیگر؟ آیا اصل اثر را که توسط استادان موسیقی کردی اجرا شده شنیده‌اید؟ یک پسر بچه ۶-۷ ساله در کوچه پس کوچه‌های کردستان این ملودی‌ها را به مراتب بهتر از شما می‌خواند. یا مادران کوردی که به مراتب از شما استادترند در آواز کوردی. چه اصراری بود این ملودی‌های زیبا را این طور به گند بکشید؟ حتی پدر بزرگوارتان که نابغه‌ی آواز در موسیقی دستگاهی بودند چنین خبطی نکردند.

شما صدای مردم یا نماینده‌ی موسیقی ایران نیستید. موسیقی ایرانی یعنی موسیقی قشقایی، ترکمن، بلوچ، بختیاری، کوردی، آذری، جنوب، مازندران، گیلان، خراسان شمالی و جنوبی. و شما فقط بخش کوچکی از آن هستید؛ موسیقی دستگاهی. البته شما حتی در موسیقی دستگاهی هم سالهاست بازیچه‌ی دست دیگران شده‌اید. هیچ خط مشی‌ای در افکار و کار شما دیده نمی‌شود. این که دیگران برایتان کف میزنند و سوت بلبلی می‌کشند دلیلی بر بالا آمدن سطح موسیقایی و شنیداریِ آنها نیست، بلکه این شمایید که خودتان را هم‌سطح آنها کرده و پایین آورده‌اید.

در آخر به شما توصیه می‌کنم اگر به موسیقی اقوام یا موسیقی کردی علاقه‌مندید، به شهرها و روستاهای کوردنشین سفر کنید، تا ببینید کسانی را(چه در تکنیک و چه حس و حال) که به گرد آنها هم نمی‌رسید آقای شجریان

سیر موسیقی همایون در سالیان اخیر

محمدحسین لواسانی،روزنامه‌نگار درباره روند کاری همایون در این سال‌ها نوشت: حتی اگر سلیقه همایون مطلقا پاپ‌خوانی‌ هم که باشد، گله‌ای به او وارد نیست، اما نمی‌توان به‌روی خود نیاورد که او دست‌کم میراث‌دار بخش مهمی از موسیقی آوازی ایرانی آنهم به عنوان بهترین و کامل‌ترین شاگرد شجریان بزرگ است که اگر از زیرخواندن و تکنیک‌اش با اغماض بگذریم، دیگر چیزی از جنس طفیلی و خلف بودن را در سایر اسلوب و سلوک‌ خوانندگی در او کم‌تر می‌بینیم، که چه خوش گفت شجریان پدر که آواز، تنها صدا نیست. از این‌رو انتخاب شعر، مداقه در معانی واژه‌ها و آنِ کلام و از همه مهم‌تر اصرار به زیرخوانی‌های بی‌جهت که به قطع، توپ بخش مهمی از آن هم به زمین آهنگساز بازمی‌گردد را از جنس همان ارکان‌هایی بخوانیم که کم‌تر در کارهای اخیر همایون به گوش می‌رسد تا آهی به حسرت برآریم که «رفت آن سوار کولی»...

اصرار به خواندن در نت‌های بالا تا سرحد جیغ و جنون که احتمال به رخ کشیدن خواننده را هم با خود دارد، از دیگر نشانگانی‌ست که همایون و البته علیرضا قربانی نیز چنان به آن دچار شده‌اند که در هر قطعه‌ مقادیری داد و فریاد هم باید بشنویم؛ تا جایی که گویی چه ایشان و چه آهنگسازان‌شان به سندروم صدا و نت‌های بی‌قرار دچار شده‌اند.

چرا همایون نخواست راه استاد شجریان را ادامه دهد؟

روزنامه شهرآرا در پاسخ به این پرسش می‌نویسد: همایون شجریان همیشه منتقدان جدی داشته است؛ عده‌ای که معتقدند همایون می‌بایست میراث استاد شجریان در آواز می‌بود تا صدای استاد در حنجره او زنده بماند. ازاین‌رو، آثار جدید همایون به‌هیچ‌وجه این منتقدان را راضی نمی‌کند. آن‌ها منکر توانایی و زیبایی موسیقی در این آثار نیستند، اما همچنان دل در گرو آواز اصیل استاد دارند که نشانه‌های زیادی از آن در حنجره همایون هم هست.

قرارگرفتن آهنگ‌ها و آلبوم‌های همایون شجریان در صدر پرفروش‌های موسیقی، نشان‌دهنده محبوبیت این خواننده در بین تعداد زیادی از اهالی موسیقی است و این نقد‌ها برای آن دسته از اهالی موسیقی اصیل ایرانی است که فکر می‌کردند همایون تنها کسی است که می‌تواند این میراث بزرگ را به نسل‌های بعدی انتقال دهد.

استاد شجریان در مصاحبه منتشر‌نشده‌ای که پس از سال‌ها، ۳۰ شهریور ۹۹ در رسانه‌ها منتشر شد، در پاسخ به نقد‌هایی که درباره همایون وجود دارد، گفته بود: اگر بخواهد من راهنمایی می‌کنم، فعلا آزادش گذاشته‌ام تا خودش تصمیم بگیرد. به‌هرحال، او خوانندگی را خوب بلد است، ولی اینکه آواز را چقدر دنبال کند، بستگی به علاقه‌اش به آواز دارد، درحالی‌که شرایطش را دارد.