تقاضا برای حل چالش‌های کشور از طریق فناوری

ستاد زیست فناوری عملا مسئولیت حمایت از طرح های مختلف حوزه سلامت و امنیت غذایی در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری را بر عهده دارد. بیشتر طرح های دانش بنیان سلامت و امنیت غذایی از مسیر ستاد زیست فناوری انجام می شود. در سال های گذشته به واسطه وحدت رویه ای که در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری وجود داشت و کمترین تغییرات ایجاد شد، اکوسیستم خوبی از ابزارهای حمایتی برای شرکت های دانش بنیان به وجود آمد.

در ستاد زیست فناوری اولین موضوع بحث تقسیم کار ملی است. هر دانشگاه یا مرکز پژوهشی در کشور به صورت ماموریت محور متناسب با توانمندی خود، به نوعی نیازهای منطقه ای را که در آن قرار دارد، از طریق طرح‌ها رفع می کند و ستاد از این طرح ها حمایت می کند.

در مرحله بعد شتاب دهنده های فناوری در کشور هستند که کار آنها تبدیل تیم های تحقیقاتی به کسب و کار دانش بنیان است. مرحله بعدی، بحث حمایت از تولید در مدل های مختلف از جمله همکاری با صندوق نوآوری و شکوفایی، منابع ستاد زیست فناوری و صندوق های پژوهش وفناوری و در مرحله آخر ابزارهای جدید سرمایه گذاری بورسی است.

با روی کارآمدن دولت جدید همه این ابزارها خیلی بهره ورانه تر شدند. تا پیش از این شاید با فشار فناوری مواجه بودیم و مجبور بودیم نهادها و دستگاه های مختلف را برای حل مشکلات شرکت های دانش بنیان حرکت دهیم و چالش های زیادی در این مسیر داشتیم. با روی کار آمدن دولت جدید ورق برگشت؛ این بار تقاضا از سمت دستگاه های مختلف برای حل چالش های کشور و ایجاد ارزش افزوده برای اقتصاد از طریق فناوری به وجود آمد. مهمترین تغییر در حوزه دانش بنیان ها، تغییر رویه و تغییر نگاه به دانش بنیان ها بوده است.

در دولت قبلی جلسات در سطح وزرا، معاون اول و رییس جمهور به ندرت برگزار می شد و وقتی از توانمندی شرکت های دانش بنیان صحبت می کردیم چون تمرکزی روی این قضیه نشده بود، بازخوردهای خوبی نمی گرفتیم، اما در دولت جدید ماهانه جلسات معاون اول رییس جمهور با بخش های مختلف دانش بنیان ها برگزار شد. تاکیدات معاون اول و رییس جمهور کمک کرد تا ارتباط محکم تری با مجموعه های دولتی دیگر بگیریم.

نکته مهم این است که این موضوع قبل از نام گذاری سال دانش بنیان بود و شاید یکی از دلایلی که مقام معظم رهبری امسال را سال دانش بنیان را اعلام کردند، این بود که همین همکاری شکل گرفته بود و مجموعه های مختلف به اهمیت حوزه فناوری و بهبود اقتصاد با فناوری پی برده بودند. در سال جدید آیین نامه هایی در دولت مصوب شد و به نوعی سعی کردند به صورت کاملا عملیاتی قوانینی را که بر سر توسعه بازار دانش بنیان وجود داشت رفع کنند که به تایید هیات دولت رسید. ‌آیین نامه دانش بنیان در حوزه کشاورزی، آیین نامه حمایت از دانش بنیان ها در حوزه سلامت از اولین آیین نامه هایی بودند که مصوب شدند و آیین نامه دیگری نیز در دولت به تصویب رسید.

مجموع این اقدامات ما را خیلی امیدوار کرد که با استفاده از فناوری جهشی در اقتصاد کشور به وجود آوریم و تاثیر عمده در بهره وری داشته باشیم.

آخرین موضوعاتی که اکنون به آن پرداخته می شود این است که فناوری ها و محصولات دانش بنیان به نقطه ای رسیده اند که از بذر و مرحله بذری عبور کردند و نهال و درخت شده اند و می توانند کم کم بارور شوند. ‌به همین نسبت وقتی کسب و کارهای این حوزه رشد می کنند تامین مالی و تنوع آن نیز رشد می کند. امسال در دولت سیزدهم اولین صندوق سرمایه گذاری خصوصی بورسی که متمرکز بر فناوری های حوزه سلامت است با همکاری صندوق نوآوری وشکوفایی راه اندازی شد. راه اندازی این صندوق اتفاق ویژه ای بود که در دولت سیزدهم صورت گرفت.

همچنین با همکاری سازمان برنامه و بودجه برنامه ای مدون شد که طی پنج سال ۴.۷ میلیارد دلار تراز تجاری کشور را بهبود دهیم و مبنای آن نیز ظرفیت هایی است که به وجود آورده ایم و باید شکوفا شود و اثر آن در اقتصاد کشور نشان داده شود. این کار به منابع مالی نیاز دارد تا با کمک دستگاه های مختلف و سرمایه گذاری بخش خصوصی و اقتصاد دانش بنیان را در کشور ارتقا دهیم. این کار در دولت جدید پیگیری می شود و سازمان برنامه و بودجه به صورت فعال وارد میدان شده تا بتواند برنامه هایی را که مربوط به فناوری در اقتصاد است، عملیاتی کند.