لزوم تشکیل فوری شورای عالی نظارت بر مرمت گنبدها در مقیاس ملی

مهدی طغیانی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه حفاظت از میراث فرهنگی بخشی از حقوق بین نسلی است و لازم است تا برای آیندگان حفاظت و صیانت شود اظهار داشت: اتفاقاتی که به واسطه مرمت گنبدهای مساجد ثبت جهانی شده شهر اصفهان رخ داد، زنگ خطری برای فعالان و دلسوزان حوزه میراث فرهنگی بود.

وی افزود: این اتفاق نشان می‌دهد که بخشی از فرایند مدیریت کلان کشور در حوزه حفاظت از میراث فرهنگی با اشکال روبه‌رو شده است و لازم است در قبال آن موضع گیری صحیح و عاجلی صورت گیرد.

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مرمت گنبدهای مسجد امام اصفهان و مسجد شیخ لطف الله که ثبت ملی و جهانی شده‌اند و به عبارتی پیشخوان حوزه گردشگری کشور به حساب می‌آیند، باید در بالاترین سطح حساسیت و تخصص و دور از سعی و خطا صورت می‌گرفت، ادامه داد: وقتی چنین آسیب‌هایی در آثار جهانی کشور بروز پیدا می‌کند، به این معنا است که کل فرایند باید بازیابی و آسیب‌شناسی شود.

مرمت آثار ثبت شده در سطح ملی و جهانی بایستی با حساسیت و تخصص صورت گیرد

وی با اشاره به نگرانی‌ها در زمینه مرمت سایر بناهای تاریخی و فرهنگی در سطوح ملی و منطقه‌ای افزود: وقتی آثاری که در مقیاس ملی و جهانی مطرح هستند به چنین شکل و وضعیت مرمت می‌شوند، یعنی بخش مهمی از فرایند مدیریت و نظارت دارای ایراد اساسی است؛ چرا که ظهور و بروز بالاترین توانایی‌های مرمتی در نمونه‌های برجسته ملی و جهانی مورد انتظار است.

طغیانی تصریح کرد: بررسی‌های کارشناسی که در مدت اخیر توسط صاحب نظران بی طرف صورت گرفته نشان داد که در گنبد مسجد امام (ره) علی رغم تذکر کارشناسان در مورد مشکلات سازه‌ای این اثر به عنوان مشکل ریشه‌ای توجه کافی صورت نگرفته و به اشتباه اصلاح کاشی‌ها مورد تاکید قرار گرفته است.

اقدامات صورت گرفته به جای مرمت از جنس نوسازی است

وی گفت: همچنین اقدامات صورت گرفته در تعویض‌کاشی‌ها نیز به شکلی صورت گرفته که نوسازی به جای مرمت رخ داده است؛ مقایسه تصاویر از ۱۶۰ سال پیش تا سال ۱۳۸۹ نشان می‌دهد که حدود ۳۰ درصد از کل کاشی‌های گنبد تغییری نداشته است. اما در مرمت اخیر کاشی‌های شکم گنبد هم تخریب و تعویض شده‌اند.

طغیانی اضافه کرد: این اقدام اساساً اصالت اثر را مخدوش کرده و با ماهیت مرمت یک اثرجهانی و ملی در تعارض است. همچنین مشکل گنبد شیخ لطف الله، مساله کاشی کاری و عدم تخصص فرد انتخاب شده در اجرای مرمت بوده است. هر چند نبود طرح جامع مرمت و فقدان نظارت در رخداد این مساله غیرقابل انکار است.

مرمت بنای تاریخ مانند تجویز دارو و درمان بیمار است

وی با تاکید بر اینکه مرمت یک بنای تاریخی مشابه درمان و تجویز دارو برای بیمار است، افزود: از این رو بررسی و کارشناسی دقیق عوارض و شواهد برای تجویز امری معقول و متعارف است؛ حداقل چهار مرحله در فرایند مرمت مطرح است که باید به صورت کامل و جامع انجام شود. این چهار مورد شامل کیفیت طرح پیشنهادی، نظارت بر اجرای طرح پیشنهادی، کیفیت اجرا و کیفیت مصالح استفاده شده می‌شود.

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در ادامه گفت: شواهد نشان می‌دهد که در نمونه گنبد مسجد امام، عدم آسیب شناسی اصولی و طی مراحل لازم برای تدوین طرح جامع مرمت رخ داده است. همچنین در گنبد مسجد شیخ لطف الله در مورد کیفیت و نظارت بر اجرا کوتاهی‌هایی صورت گرفته است. بنابراین اقدامات صورت گرفته غیراستاندارد و خارج از عرف و علم مرمت بوده است.

اقدامات مرمتی غیرکارشناسی متوقف شود

وی تصریح کرد: اینکه این موضوع در کدام دوره مدیریتی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رخ داده است صورت مساله اصلی نیست، بلکه ادامه پیدا نکردن فرایند غیرکارشناسی مرمت و جلوگیری از اقدامات مشابه در اولویت قرار دارد.

طغیانی گفت: بنابراین مهمترین درخواست من به عنوان نماینده مردم شریف اصفهان متوقف کردن همه اقدامات مرمتی گنبدها با روند اشتباه فنی برای تشکیل شورای عالی نظارت بر مرمت گنبدها با حضور کارشناسان تراز اول و پیشکسوتان میراثی است تا در نقش گروهی بی طرف و ناظر در راستای رفع مشکلات موجود تصمیم گیری کنند.