برای نفوذ در جریان حکمت و اندیشه نیازمند عقلانیت متکامل هستیم

به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله اعرافی رئیس حوزه‌های علمیه کشور در آئین اختتامیه مجمع جهانی اهل بیت که شنبه ۱۲ شهریور ماه در سالن اجلاس سران برگزار شد، گفت: همه ما باید قدردان رهنمودهای رهبری باشیم که با بیانات راهبردی خود عالمان این مجمع و پیروان اهل بیت را مستفیض کردند.

وی در خصوص برخی مشکلات در جهان اسلام گفت: جهان اسلام با چالش‌هایی مواجه است که این ها را باید این مجمع بررسی کند. عقلانیت، محوری مهم و بنیادین است، این عقلانیت اقتضای کاهش آسیب‌ها و مشکلات از امت اسلام و پیروان اهل بیت خواهد بود. این آسیب‌هایی که از آن اسم بردیم چالش‌هایی است که در حوزه معرفتی جهان اسلام وجود دارد و شبهاتی برای جوانان پیش آورده و مکاتبی را برای نسل جوان راه انداخته است، ما باید به پرسش‌های بنیادین این نسل پاسخ دهیم و آنها را رصد کنیم و برای معالجه آن تدابیری بیندیشیم. برای به چالش کشیدن جامعه اسلامی نکاتی وجود دارد، پیشگامان و نخبگان باید این چالش‌ها را مدنظر قرار دهند و به پاسخ‌های آن آگاه باشند و این پاسخ‌ها را در یک شبکه منسجم انتشار دهند.

وی با بیان دیگر ابعاد این چالش گفت: در بعد دانشی و علمی مکتب اسلام دچار مشکل هستیم، مواجهه با عقب ماندگی در حوزه‌های علمی و فناوری از جمله مواردی است که باید به آن توجه کنیم.

آیت‌الله اعرافی شرط کنش گری جریان اهل بیت (ع) را نیازمند داشتن تئوری نظری دانست و تصریح کرد: عقل، ما را به ساحت قدسی وحی هدایت می‌کند و عقلانیت در نتیجه تمدنی و در قالب یک نظام واره منظم می‌باشد که در عصر ما انقلابی و گره‌گشا است.

وی ادامه داد: جایگاه عقلانیت در بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب بیان شده است و برای نفوذ در جریان حکمت و اندیشه نیازمند عقلانیت متکامل و انقلابی هستیم.

مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور اظهار کرد: باید نقش‌آفرینی در عرصه سیاست داشته باشیم و با داشتن منطق سیاسی به کنش گری در عرصه سیاسی بپردازیم.

وی با اشاره به معارف اهل بیت (ع) تصریح کرد: به معارف اهل بیت (ع) افتخار می‌کنیم و در راه این معارف جان می‌دهیم.

آیت‌الله اعرافی با بیان اینکه باید معارف تشیع را تبیین کنیم و این معارف منبع دانش برای عالم است، خاطرنشان کرد: انقلاب اسلامی عرضه کننده عقلانیت جامع و موج آفرین است.

وی افزود: حوزه‌های علمیه در پرتوی انقلاب اسلامی تحولات بزرگی را پیش رو گذاشتند و در قلمرو دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی راه‌های طولانی را پیمودیم و گسترش مرزهای علوم اسلامی ضروری است.

مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور توسعه آموزش در عرصه بانوان را ضروری دانست و تصریح کرد: نقش آفرینی اجتماعی و سیاسی از جمله دستاوردهای حوزه علمیه است.

وی ادامه داد: جهان امروز جهان مستعدی است و امیدواریم که مجمع جهانی اهل بیت (ع) در نگاه نو خود برنامه‌های جامعی را طراحی کند.

«کلمة سواء» جهان را به عقلانیت می‌رساند

آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در اختتامیه هفتمین اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) طی پیامی ویدئویی درباره عقلانیت، عدالت و کرامت گفت: عقلانیت شجره طوبی است و عدالت و کرامت میوه‌های آن هستند.

وی درباره عقل اظهار کرد: عقل دو قسمت است. عقل نظری و عقل عملی داریم. عقل نظری، متولی و دلیل و ولی و صاحب اندیشه است. عقل نظری هم عهده‌دار حکمت نظری و هم عهده‌دار حکمت عملی است. تمام اندیشه‌ها چه به بود و نبود برگردد و چه به باید و نباید برگردد همه مربوط به عقل نظری است.

آیت‌الله جوادی آملی افزود: عقل عملی مربوط به نیت و عزم و اراده و مانند آن است. عقل عملی ولی و دلیل انگیزه است و کاری با اندیشه ندارد. اگر مرز این دو را بخواهیم روشن شود می‌بینیم جایی مطلبی معقول است اما معصیت در کنارش است چون آنکه باید تصمیم بگیرد عقل عملی است ممکن انسان مطلبی را صددرصد بفهمد ولی عمل نکند. آل‌فرعون یقین داشتند موسی (ع) پیامبر است اما پیروی نکردند.

ایشان ادامه دادند: در قرآن «یعقلون» ذکر شده که مراتب حرمت عقل نیست. آنجا که کار نهایی است و عقلانیت به پایگاه رفیع می‌رساند در پایان سوره نساء است. آنجا که فرمود: «رسلاً مبشرین و منذرین» یعنی ما انبیای تبشیری و تنذیری، همه را فرستادیم. ما چیزی در جهان نه تنها بزرگ‌تر از خدا نداریم بلکه معادل آن هم نداریم. خدا یعنی عظیم‌ترین موجود. اما عقل می‌تواند مقابل او احتجاج کند. خدا فرمود انبیا (ع) را فرستادیم تا عقل علیه خدا احتجاج نکند. اگر انبیا (ع) نبودند طبق این آیه عقل علیه خدا حجت می‌کرد تو که می‌دانستی ما بعد از مرگ چنین جایی می‌آییم چرا رسول نفرستادی!؟

آیت‌الله جوادی آملی افزودند: قبل از انبیا (ع) عقل حجتی ندارد اما بعد از انبیا (ع) حجت داشت. قطب فرهنگی دین، عقل است. قطب فهم یک ملت، عقل اوست که با خدا و انبیا (ع) احتجاج می‌کند. برخی وهّام و خیّال هستند، خیال می‌کنند عاقل‌اند. مگر عقل نظری که دبیر اندیشه است تا جان کندن و درس و بحث نباشد کسی عاقل می‌شود!؟ تا خلوص نیت نباشد مگر کسی عاقل می‌شود!؟ عقلی که بتواند درباره توحید و نبوت بیندیشد هر جایی پیدا نمی‌شود. پس عقل شجره طوبی است. شاخه طیب و طاهر دارد. شاخه اول عقل نظری و شاخه دوم عقل عملی است. و چنین عاقلی قوام بالقسط است. از آدم عاقل جز کرامت متصور نیست. عدل و عقل مقابل هم نیستند. نمونه عقل، وجود امام علی و ائمه (ع) است.

آیت‌الله جوادی آملی درباره نقش علما تأکید کردند: علمایی که نام ولایتمداری به عهده دارید باید بیش و پیش از همه علوم عقلی و معارف فلسفی و کلامی و باید و نباید عالم را دبیرانه تدبیر و رهبری و مدیریت کنید تا جهان به برکت شما به مقام والای خود بار یابد. مدیریت جهان به عهده شما علمای بزرگوار است. بر شما واجب است اسلام را خوب بفهمید و بفهمانید. این با برد عقلی و نقلی حوزوی باید عرضه شود. بکوشید با برهان عقلی اسلام را متبلور کنید و بکوشید با عمل به اسلام، اسلام را برتر نشان بدهید. پس عقلانیت هو الاول. بعد عدل و کرامت نتیجه اوست. اگر عقل را از ائمه (ع) نگیرید جای دیگر خبری نیست. علما اگر عالم باشند عقل نظری و عملی را دبیری می‌کنند. نه بیراهه می‌روند و نه راه کسی را می‌زنند.

معظم‌له ادامه دادند: جهان، جنگ‌های جهانی اول و دوم را تجربه کرد و تلخ بود. آنچه جهان را به عقلانیت می‌رساند همین بیان نورانی اسلامی است که فرمود «یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْا إِلَیٰ کَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئًا وَلَا یَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا». مشکل جامعه شرک و نفی توحید و هوی‌پرستی است.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی در پایان تأکید کردند: نتیجه نشست شما این باشد که جهان بفهمد اگر عالمانه رفتار کند «لایتخذ بعضنا بعضاً ارباباً» باید باشد.

رونمایی آثار مرتبط با حضرت ابوطالب (ع)

مجموعه آثار مرتبط با همایش بین المللی حضرت ابوطالب (ع) حامی پیامبر (ص) در اختتامیه هفتمین اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت (ع) در سالن اجلاس سران تهران رونمایی شد.

این رونمایی با حضور آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، حجت الاسلام و المسلمین قمی معاون ارتباطات بین الملل دفتر مقام معظم رهبری و آیت‌الله هادوی تهرانی عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت (ع) صورت گرفت.

لازم به ذکر است، فراخوان همایش بین المللی حضرت ابوطالب (ع) حامی رسول اکرم (ص) به همت مجمع جهانی اهل بیت (ع) و با حمایت مراجع تقلید در سال ۱۳۹۷ اعلام شد و مراسم اختتامیه این همایش در اسفند ۱۳۹۹ در سالن قدس مدرسه علمیه امام خمینی (ره) قم برگزار شد.

بیانیه پایانی

در پایان بیانیه پایانی کمیسیون مجامع محلی و مبلغان اجلاس هفتم مجمع جهانی اهل بیت (ع) توسط حسین مکی قرائت شد. در این بیانیه آمده است:

«به حول و قوه الهی و با تمسک به ذوات مقدسه اهل بیت علیه السلام و در پرتو عنایت صاحب الامر و زمان حضرت حجت بن الحسن (ع)، کمیسیون مجامع محلی و مبلغین حوزه‌های آسیا اقیانوسیه، آفریقا و عربی و اروپا آمریکا اجلاس هفتم با حضور و اهتمام اعضای منتخب مجمع عمومی در تاریخ ۱۱ شهریور ۱۴۰۱ برابر با دوم سپتامبر ۲۰۲۲ و مصادف با پنجم سفر ۱۴۴۴ برگزار گردید. موضوع مورد تاکید در مباحث و تبادل نظرات عمل آمده در جلسات و نشست‌های کمیسیون‌های مهم مزبور، ضرورت توجه به رهنمودهای ارزشمند ولی امر مسلمین حضرت آیت الله العظمی امام خامنه‌ای در اتخاذ رویکرد تحول گرا و متناسب با شرایط حساس بین‌المللی پیروان اهل بیت علیهم السلام در زمینه مجامع و مراکز و فعالیت‌های شیعی بوده است.»

ضرورت تشکیل، راه‌اندازی و تقویت مجمع محلی اهل بیت (ع)، توجه به تعلیم و تربیت مبلغین بومی، برنامه ریزی برای استفاده از ظرفیت شخصیت‌ها و نخبگان شیعی در احیا و راه اندازی مجامع محلی؛ تقویت، هم‌افزایی و انسجام بخشی به مجامع محلی در قالب مجامع منطقه‌ای، توسعه و گسترش سطح مزیت‌های نسبی برای جذب و ایجاد مجامع محلی توسط مراکز و شخصیت‌های شیعی، اقدام نسبت به برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه مدت جهت مهارت افزایی مبلغان و پالایش و ساماندهی آنها در ذیل مجمع محلی، اقدام در جهت توسعه و گسترش مجامع محلی، و برنامه ریزی جهت خودکفایی اقتصادی مجامع محلی از طریق فعالیت‌های فرهنگی آموزشی و اقتصادی برخی از موضوعات مطروحه در این نشست بود که آقای مکی به آنها اشاره کرد.