تقریباً نیمی از مرگ و میرهای مربوط به سرطان قابل پیشگیری هستند

براساس بزرگ‌ترین مطالعه‌ی صورت‌گرفته پیرامون ارتباط بین بار سرطان و عوامل خطر یا ریسک فاکتورها، نزدیک به ۵۰ درصد از مرگ‌ومیرهای ناشی از سرطان در سراسر جهان از عوامل خطر قابل پیشگیری همچون سیگار کشیدن و نوشیدن الکل ناشی می‌شوند.

محققان با استفاده از برآوردهای مبتنی بر موارد سرطان و مرگ‌ومیرهای ثبت‌شده در بیش از ۲۰۰ کشور، دریافتند که عوامل خطر قابل اجتناب مسئول تقریباً ۴٫۵ میلیون مرگ ناشی از سرطان در سال ۲۰۱۹ بوده است. این امر نشان‌دهنده بیش از ۴۴ درصد از مرگ‌ومیرهای جهانی سرطان در آن سال است. سیگار کشیدن، مصرف الکل و شاخص توده بدنی بالا یا همان BMI (که می‌تواند نشان‌دهنده چاقی باشد) بزرگ‌ترین عوامل ایجاد سرطان بودند.

رودولف کاکس، اپیدمیولوژیست سرطان در مرکز تحقیقات سرطان آلمان در هایدلبرگ، اشاره می‌کند یافته‌هایی که در ۲۰ اوت سال جاری میلادی (حدود سه هفته پیش) در The Lancet منتشر شده، تا حد زیادی نتایج حاصل از مطالعات کوچک‌تر را تأیید کرده و نشان می‌دهد که کاهش میزان قرارگیری درمعرض عوامل خطر واقعا تا چه اندازه می‌تواند به پیشگیری از بخش قابل توجهی از سرطان‌ها کمک کند. کاکس به بسیار مختصر می‌گوید:

سیگار نکشید؛ اضافه وزن نگیرید و الکل زیاد مصرف نکنید.

مسئولیتی سنگین

به‌گفته‌ی جاستین لانگ، نویسنده ارشد این مطالعه و اپیدمیولوژیست در آژانس بهداشت عمومی کانادا در اتاوا، تعیین تعداد واقعی موارد سرطان و مرگ‌و‌میرهای ناشی از آن در سراسر جهان دشوار است، زیرا برخی کشورها چنین داده‌هایی را ثبت نمی‌کنند. لانگ و همکارانش برای حل این چالش از داده‌های مطالعه‌ای که به مرگ و ناتوانی در بیش از ۳۵۰ بیماری و جراحت در ۲۰۴ کشور جهان پرداخته بود، استفاده کردند. آن‌ها با کاوش درمیان این داده‌ها، تأثیر ۳۴ عامل خطر را بر سطح سلامت ضعیف و مرگ‌ومیر ناشی از ۲۳ نوع سرطان تخمین زدند.

در سال ۲۰۱۹، نیمی از مرگ‌ومیرهای ناشی از سرطان در میان مردان و همچنین بیش از یک‌سوم از همین دست آمار در میان زنان، به‌دلیل عوامل خطر قابل پیشگیری از جمله مصرف دخانیات و الکل، رژیم‌های غذایی ناسالم، رابطه جنسی ناایمن و قرار گرفتن درمعرض محصولات مضر در محل کار مانند آزبست بوده است. از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹، مرگ‌ومیرهای ناشی از سرطان ناشی از این عوامل خطر در سطح جهان حدود ۲۰ درصد افزایش یافته و اضافه وزن بیشترین درصد افزایش از میان آن‌ها را به خود اختصاص داده است. این موضوع به‌ویژه در کشورهای کم‌درآمد مشهودتر بوده است.

کلی کامپتون، یکی از نویسندگان این مطالعه و از کارکنان پروژه مؤسسه سنجش و ارزیابی سلامت (IHME) در سیاتل می‌گوید:

این نتایج، در ترکیب با دانش محلی، شاید برای سیاست‌گذاران در مسیر تعیین عوامل خطر قابل تعدیل و به‌منظور تقویت تلاش‌هایشان برای برنامه‌ریزی‌های کنترل سرطان مفید باشد.

به‌گفته لیزا فورس از دانشگاه واشنگتن، نویسنده ارشد مقاله که درزمینه ارتباط میان سرطان و معیارهای سلامتی مطالعه می‌کند، سیاست‌های بدون دخانیات، افزایش مالیات بر دخانیات و ممنوعیت تبلیغات در کاهش قرارگیری افراد درمعرض سیگار مؤثر بوده و تلاش‌های مشابهی برای کمک به کاهش مصرف بیش از حد الکل نیز توصیه شده است.

تحقیقات آینده

مطالعه اخیر نکات مثبت جالبی دارد. ولی کاستی‌ها نیز در این پژوهش مشهود است که دانشمندان می‌توانند در پژوهش‌های آتی آن‌ها را پوشش دهند. این مطالعه برخی از عوامل خطر دیگر شناخته‌شده مرتبط با سرطان، از جمله قرارگیری درمعرض اشعه فرابنفش (UV) و همچنین برخی عفونت‌ها را مورد بررسی قرار نداده است. بااین‌حال محققان از تعبیر «رابطه جنسی ناایمن» به‌عنوان نماینده‌ای برای خطرات سرطان مرتبط با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و سایر ویروس‌های مقاربتی استفاده کرده‌اند. سرطان دهانه رحم که توسط گونه‌های خاصی از ویرووس HPV ایجاد می‌شود، علت اصلی مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در میان زنان در جنوب صحرای آفریقا است. کاکس می‌گوید:

بخش بزرگی از بروز سرطان و مرگ‌ومیر در زنان را می‌توان با واکسیناسیون به موقع HPV کاهش داد.

جاناتان کوکارنیک، از دیگر نویسنده‌های پژوهش تصریح می‌کند که تیم آن‌ها شاید عوامل خطری مانند عفونت‌ها و قرار گرفتن درمعرض اشعه فرابنفش را در تجزیه و تحلیل‌های آینده‌شان در مطالعات دخیل کنند؛ زمانی که داده‌های بیشتری (برای مثال درمورد سطوح قرار گرفتن درمعرض این عوامل) دردسترس باشد.

کارهای آینده پژوهشی همچنین می‌تواند به ارزیابی اثرات همه‌گیری کووید ۱۹ بر موارد سرطان و مرگ‌ومیر کمک کند. در یک یک مطالعه مربوط به سال ۲۰۲۲ تخمین زده شد که تا سال ۲۰۲۵ میلادی، بیش از ۳ هزار مرگ ناشی از سرطان‌های قابل اجتناب در انگلستان درنتیجه‌ی تاخیرهای تشخیصی ناشی از کووید ۱۹ وجود خواهد داشت. به‌گفته‌ی کوکارنیک می‌گوید، این امکان وجود دارد که همه‌گیری کرونا در برخی مناطق، میزان قرارگیری افراد درمعرض عوامل خطر خاص را تغییر داده باشد. برای مثال، قرارگیری درمعرض محصولات مضر در محل کار ممکن است در طول قرنطینه کاهش یافته باشد. بااین‌حال، وی در توضیحاتش اشاره می‌کند که:

احتمالاً سال‌ها طول خواهد کشید تا تغییرات بالقوه در مواجهه با عوامل خطر و تأثیر آن بر آمار سرطان به‌طور جامع درک شود.

مقاله علمی مرتبط با این پژوهش از این لینک دردسترس است.