تنها قالی امضادار ایرانی در موزه پتزولی ایتالیا

یک فرش شناس کتابی درباره قالی ایرانی دوره صفویه نوشته که اکنون در موزه کشور ایتالیا نگهداری می شود. او این قالی را تنها قالی امضادار می داند.

به گزارش «دنیای سفر» سید طاهر صباحی از پژوهشگران حوزه فرش درباره انتشار کتابی درباره فرش ایرانی موجود در یکی از موزه های کشور ایتالیا به خبرنگار مهر گفت: «شکار شاهان» عنوان کتابی است که دو سال پیش به زبان ایتالیایی و انگلیسی در ایتالیا منتشر کردم و حالا تصمیم گرفتم آن را به زبان فارسی و انگلیسی در ایران به رشته تحریر دربیاورم. این کتاب به بررسی قالی مهم دوره صفویه که گفته می شود در اواخر سلطنت شاه اسماعیل صفویه در تبریز یا در قزوین بافته شده؛ می پردازد.

این فرش شناس گفت: من درباره این فرش چندین سال مطالعه کردم و در نهایت یافته هایم را در قالب کتاب به رشته تحریر درآوردم. اهمیت این قالی در آن است که معلوم نیست این قالی با چنین قدمت و تاریخی چطور سر از ایتالیا در آورده و آنجا پیدایش کرده اند.

صباحی با بیان اینکه این فرش امضای غیاث الدین جامی را دارد، گفت: در ابتدای سال ۱۹۲۳ موزه پولدی پتزولی ایتالیا با پیشنهاد نگارخانه بررآ با مبادله این قالی با اثری از یک هنرمند پذیرای آن شده است. من و پوپ می گوئیم این قالی اولین قالی امضا دار در ایران است که در موزه پولدی پتزولی در میلان ایتالیا نگهداری می شود. در این کتاب آنالیزا زانی مدیر موزه نیز درباره قالی مقاله ای نوشته است.

صباحی گفت: از آنجا که این قالی پلی ارتباطی بین ایران و ایتالیاست سفیر ایتالیا در ایران و سفیر ایران در ایتالیا نیز مقدمه ای برای آن نوشته اند. این کتاب در حدود ۱۶۰ صفحه است که در قسمت اول آن درباره موزه و نحوه نگهداری از این فرش توضیح داده شده است. یک بخش از این کتاب به پیشینه ناپیدای آن می پردازد یعنی مشخص نیست این فرش چطور در ایتالیا پیدا شده و اینکه در آن زمان چرا پاره بوده و علت پارگی چیست.

این پژوهشگر حوزه فرش گفت: پس از گذشت سال ها یکی از تکه های مفقودی این قالی پیدا و به موزه اهدا شد. قسمت مفقودی؛ بخش انتهایی سمت راست حاشیه قالی است که توسط مایکل فرانسس در جریان حراجی کریستیز در لندن به تاریخ ۱۹۸۵ بازشناسایی و در نهایت با پیشنهاد او خریداری شده است. این قالی محبوب ملکه ایتالیا بوده و به همین دلیل دستور مرمت آن را داده است. همچنین اشخاص مهمی درباره این قالی سخنرانی کرده اند. این قالی در یک نقاشی نفیسی نیز نمایش داده شده و آن هم داستان مبهمی دارد.

وی افزود: در این قالی یک ترنج ۱۶ ضلعی با امضای غیاث الدین جامی در وسط آن قابل مشاهده است و هفت سوار که با یک نوع اسب و وسیله جنگی می جنگند و درباره هر هفت اسب سوار و وسایل جنگی آنها توضیح داده شده است حتی اینکه چرا شکار می کردند و با چه وسایلی به جنگ می رفته اند. در بخش های دیگر درباره فرمانروایی صفویان در پارس به خصوص در شهرهای تبریز و قزوین توضیحاتی داده شده است.

در بخش دیگری از این کتاب درباره ۱۷ پارچه از این نوع قالی ها توضیح داده شده که در مجموعه من در موزه فرش در ایتالیا نگهداری می شود. همچنین توضیحاتی درباره نگارگری در چهره سواران، نقاشی ها و اهمیت نگارگری در ایران داده شده است. این کتاب چند روز دیگر آماده است و در روزهای آینده از آن رونمایی می شود.