چگونه از ابتلا به بیماری‌های قلبی پیگیری کنیم؟

آمار سکته‌های قلبی هم دوبرابر افزایش پیدا کرده و انجام اقدامات پیشگیرانه برای کاهش بیماری‌های قلبی‌وعروقی ضرورت دارد؛ این در حالی است که کم‌تحرکی، استعمال دخانیات و کنترل نشدن مناسب چربی و فشار خون از عوامل مؤثر افزایش این بیماری‌ها در جامعه ایرانی مطرح می‌شود. بر این اساس متخصصان به تزریق دوز یادآور واکسن کرونا و حتی آنفلوآنزا تأکید می‌کنند؛ چراکه به‌گفته آنها افراد دارای بیماری‌ و نارسایی‌های قلبی بیشتر در معرض آسیب ناشی از این بیماری‌ قرار دارند. بر این اساس در بیست‌ودومین کنگره بین‌المللی تازه‌های قلب و عروق که قرار است از ۱۹ تا ۲۲ مهر در تهران برگزار شود، تکنیک‌های جدید درمانی مطرح خواهد شد و این نخستین‌باری است که برای ۲۲ بیمار این تکنیک‌ها به‌صورت زنده انجام می‌شود تا سایر پزشکان هم از آن بهره‌مند شوند؛ هر چند که به تأکید مسئولان اجرایی این کنگره، این روزها با وجود افزایش آمار شکایت از پزشکان، اجرای تکنیک‌های جدید ریسک‌پذیر اما نجات‌بخش هم با تردید جامعه پزشکی همراه شده و در این‌باره ضرورت دارد که نگاه بهتری نسبت به توانمندی‌های جامعه پزشکی شکل بگیرد.

جراحی با ارتباط زنده برای ۲۲ بیمار قلبی و عروقی

بیش از ۲۰۰نفر از پزشکان داخلی و خارجی از کشورهای انگلیس، ایتالیا، اتریش، ترکیه، آلمان، لیتوانی و آمریکای شمالی در این کنگره به ارائه آخرین نتایج تحقیقات علمی در زمینه بیماری‌های قلب و عروق خواهند پرداخت و تمرکز بر بحث و بررسی روش‌ها، چالش‌ها و تکنیک‌های نوین در حوزه‌های مختلف این بیماری‌هاست. مسعود قاسمی، رئیس بیست‌ودومین کنگره بین‌المللی تازه‌های قلب و عروق با بیان این مطلب می‌گوید: «بعد از بحران سنگین کرونا، این کنگره به‌صورت حضوری برگزار خواهد شد که بخش ویژه آن ارتباط زنده با تیم پزشکی است. آنها به‌صورت زنده بیمار را با تکنیک‌های خاص درمان می‌کنند و سایر متخصصان از آن استفاده خواهند کرد.

این تکنیک‌های درمانی زنده که از سخت‌ترین عمل‌های قلبی‌وعروقی است، از سوی پزشکان قلب و عروق در مراکز آموزشی بیمارستان‌های مدرس، شهیدرجایی، مرکز قلب و پارس برای ۲۲ بیمار انجام خواهد شد.» قاسمی با بیان اینکه سرعت پیشرفت‌های علمی روزبه‌روز بیشتر می‌شود، عنوان می‌کند: «سال‌ها قبل برای درمان سکته قلبی بیمار ۴۰ روز بستری می‌شد و مجبور به استراحت کامل بود، اما امروزه رگ بیمار، اورژانسی باز و بعد از ۲۴ساعت مرخص می‌شود. یا در سکته‌های مغزی، آجر را داغ می‌کردند و روی سر بیمار می‌گذاشتند که حالا رگ بیمار سریعا به وسیله بالون یا دارو باز می‌شود و بیمار با کمترین عوارض عصبی به زندگی عادی خود برمی‌گردد.»

این متخصص قلب و عروق البته یکی از چالش‌های بهره‌مندی از روش‌های پیشرفته درمانی را حجم آمار بالای شکایات پزشکی می‌داند و تأکید می‌کند: «درست یا نادرست بودن این شکایت از سوی مراجع قضایی، پزشکی قانونی و سازمان نظام‌پزشکی بررسی می‌شود، اما نکته مهم اینجاست که افزایش آنها منجر به نگرانی و آسیب جدی به بیماران می‌شود. انتظار این نیست که حجم شکایت‌ها کم و بی‌اعتمادی کاذب ایجاد شود یا پزشک بدون داشتن مهارت کافی بی‌محابا اقدام به انجام تکنیک‌های درمانی کند، اما برعکس این مسئله نگرانی دارد؛ چراکه شجاعت ناشی از توانمندی در پزشکان برای انجام عمل‌های ریسک‌پذیر و نجات‌دهنده را کاهش می‌دهد و منجر به آسیب بیماران می‌شود. بسیاری از پزشکان هستند که می‌توانند یک تکنیک پزشکی را به‌راحتی و با توان بالا انجام دهند، اما به‌دلیل این شرایط و رفتارهای اجتماعی ممکن است از انجام آن پرهیز کنند.»

فواید چای سیاه برای بیماری‌های قلبی‌وعروقی

پیشگیری از بیماری‌های قلبی‌و عروقی ضرورت دارد و یکی از نکات مهم در کنگره پیش‌رو هم خواهد بود؛ چراکه در ایران برخلاف کشورهای غربی این بیماری‌ها ازجمله تنگی عروق کرونر، سکته‌های قلبی، آئورت و... روند افزایشی دارد. این نکته را مسعود اسلامی، دبیر علمی بیست‌ودومین کنگره بین‌المللی تازه‌های قلب و عروق عنوان می‌کند و می‌گوید: «فعالیت‌های پیشگیرانه در کشور جدی گرفته نمی‌شود و فاکتورهایی ازجمله ورزش، استعمال نکردن دخانیات، کاهش اضافه وزن، کنترل مناسب فشار و چربی خون و حتی کلسترول و دیابت از سوی عموم مردم رعایت نمی‌شود.» به‌گفته اسلامی در تکنیک‌های درمانی جدید برای بیماری‌های قبلی‌و عروقی به سایر بیماری‌ها هم توجه می‌شود: «در مراجعه بیماران قلبی باید به این مسئله هم توجه داشت که ممکن است او دچار دیگر مسائل گوارشی، کلیوی، مغز و اعصاب و... هم باشد که با یک کار تیمی قابل تشخیص است. از سوی دیگر، مطالعات نشان داده عوارض شیمی‌درمانی هم افراد را دچار نارسایی قلبی می‌کند که می‌تواند به‌صورت تنگی نفس در آنها ظاهر شود.»

او همچنین به مطالعات جدید درباره مصرف چای و آسپیرین هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «درباره چای سیاه مطالعه‌ای ۱۰ روز پیش از سوی کشور انگلستان منتشر شد که طی ۱۱ سال روی ۵۰۰ هزار نفر صورت گرفته است. نتایج آن نشان می‌دهد که فواید مصرف چای سیاه در کاهش بیماری‌های قلبی‌و عروقی مؤثر است و افرادی که روزانه ۳ تا ۴ فنجان چای سیاه مصرف کرده‌اند، میزان مرگ‌ومیر در آنها به‌دلیل بیماری‌های قلبی و سکته‌های مغزی به‌طور قابل‌توجهی کاهش داشته است. مصرف چای سیاه در سنت ایرانی‌ها هم وجود دارد و اگر فعالیت‌های پیشگیرانه هم رعایت شود، می‌تواند آثار مثبتی در افراد داشته باشد.

از سوی دیگر براساس یک باور عمومی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی به افراد بالای ۵۰سال توصیه می‌شد که باید روزی یک عدد آسپرین مصرف کنند؛ درحالی‌که این باور درست نیست و بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد آسپرین‌ها باعث خونریزی دستگاه گوارش می‌شوند. در این‌باره فقط بیماران در معرض خطر بالای دیابت و مبتلایان به فشارخون و چربی خون بالا مجاز به مصرف روزی یک عدد آسپرین هستند.» او هم یکی از چالش‌های موجود در درمان بیماری‌های قلبی‌وعروقی را تأخیر در ورود داروهای جدید می‌داند و می‌گوید: «برخی داروهای جدید که در دنیا تولید می‌شوند، به‌سختی مجوز ورود به کشور را می‌گیرند و ممکن است در بازه زمانی ۳ تا ۱۰ ساله به‌دست بیماران ایرانی برسند. طی این مدت هم بیماران از مزایای استفاده از این داروها محروم می‌مانند. البته چند داروی جدید طی این مدت از سوی شرکت‌های ایرانی تولید شده و به بیماران کمک کرده است. در این‌باره چند بیمار کاندیدای پیوند قلب داشتیم که با مصرف همین داروها، از فهرست پیوند خارج شده‌اند.»

ضرورت تزریق واکسن کرونا و آنفلوآنزا

دبیر علمی بیست‌ودومین کنگره بین‌المللی تازه‌های قلب و عروق درباره آثار منفی کووید-۱۹ بر بیماری‌های قلبی ‌و عروقی هم می‌گوید: «در این‌باره ۲ نکته مهم مطرح است؛ اول درباره فردی که مشکل حاد قلبی‌وعروقی دارد و به کرونا مبتلا می‌شود. التهاب لایه‌های قلب و افزایش آنزیم‌های قلبی در ۲۰ درصد از این افراد گزارش شده است.

افراد درصورت ابتلا به کرونا باید به‌مدت ۲ هفته از انجام فعالیت‌های ورزشی اجتناب کنند؛ چراکه ممکن است عضلات قلب‌شان درگیر باشد، اما خودشان متوجه این موضوع نباشند. با فعالیت ورزشی شدید این افراد ممکن است دچار عارضه شدید یا ایست قلبی شوند.» اسلامی نکته دیگر را مشکلات بعد از کرونا عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: «بسیاری از افراد بعد از بهبودی دچار خستگی مزمن و دائمی می‌شوند و این مسئله ممکن است چند ماه یا چند سال هم ادامه داشته باشد؛ به همین دلیل توصیه می‌شود که کلینیک‌هایی برای بعد از کرونا احداث شوند و در این مراکز متخصصان مختلف حضور داشته باشند تا با یک کار تیمی، فردی را که دچار سندروم بعد از کرونا شده، درمان کنند. بی‌توجهی به این مسئله باعث می‌شود که در آینده صدها فرد درگیر با سندروم بعد از کرونا داشته باشیم و زندگی آنها مختل شود.»

به‌گفته این متخصص قلب و عروق، نکته مهم درباره کوویدـ ۱۹ این است که همچنان به شکل پاندمی وجود دارد و به همین دلیل به بیماران قلبی و عروقی تأکید می‌شود که حتما واکسن دوزهای یادآور را تزریق کنند: «برخی از این بیماران که بیماری قلبی و نارسایی قلبی دارند، اگر ۶ ماه از تزریق دوز سوم واکسن آنها گذشته باشد، باید دوز چهارم را تزریق کنند؛ چراکه اگر به کرونا مبتلا شوند، احتمال مرگ در آنها زیاد خواهد بود. این توصیه درباره واکسن آنفلوآنزا هم هست؛ چراکه بیماران قلبی مستعد بیماری‌های شدید آنفلوآنزا هستند. فاصله تزریق ۲ واکسن هم حدود ۲ هفته درنظر گرفته می‌شود و لازم است پیش از آغاز ماه‌های سرد سال و در مهرماه تزریق شوند.»‌