تهدید یکی از جرائم علیه شخصیت معنوی است

شعیب نریمانی، قاضی دادسرای عمومی شهرستان شهریار درباره موضوع تهدید در نظام حقوقی ایران توضیحاتی داد.

تهدید به چه معنا است؟

نریمانی: در لغت تهدید به معنای ترساندن و ایجاد خوف است و معنای اصطلاحی آن از معنا لغوی دور نیست. نظام‌های حقوقی به دنبال پاسداری از ارزش‌های موجود در جامعه هستند و یکی از ارزش‌هایی که در طول تاریخ وجود داشته بحث تمامیت اشخاص است؛ یعنی در جامعه افراد محترم هستند و باید محترم شمرده شوند تا احساس آرامش روانی در جامعه داشته باشند به همین دلیل قانونگذار در نظام‌های حقوقی مختلف جرائمی را که ارتکاب آن‌ها باعث می‌شود افراد به جهت جسمی یا روانی متضرر شوند و آرامش و امنیتشان سلب شود جرم انگاری کرده، تهدید به عنوان یکی از جرائم علیه شخصیت معنوی شناخته می‌شود که بُعد غیر مادی افراد را هدف می‌گیرد و شخصیت معنوی فرد مورد هجمه قرار می‌گیرد.

مبنای قانونی در جرم تهدید چیست؟

نریمانی: در حال حاضر مواد مختلفی هستند که با جرم انگاری بزه تهدید سرو کار دارند، بنابراین در تهدید از الفاظ استفاده شود یا در فضای رایانه‌ای یا سنتی متفاوت است. مبنای قانونی جرم انگاری تهدید به معنای عام آن ماده ۶۶۹ ازقانون مجازات اسلامی کتاب پنجم قانون تعزیرات است مصوب سال۷۵ که در سال ۹۹ به موجب قانون کاهش مجازات اصلاحاتی نسبت به این ماده صورت گرفته است.

ماده ۶۶۹ به چه کیفیتی است؟

نریمانی: ماده ۶۶۹ مصوب سال۷۵ و اصلاحی سال ۹۹ مقرر دارد هر گاه کسی دیگری رابه هر صورت تهدید به قتل یاضرر‌های نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید اعم از اینکه به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از یک ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.

آیا جرم تهدید قابل گذشت است؟

نریمانی: به موجب ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی جرم تهدید از جمله جرائم قابل گذشت است؛ بنابراین برای شروع تعقیب باید شاکی خصوصی اقدام به طرح شکایت کند.

در صورتی که تهدید در ملا عام صورت گیرد آیا قابل گذشت است؟

نریمانی: در مواردی که قانونگذار احساس کرده آسیب به جامعه محسوس است که فارغ از شاکی خصوصی افراد دیگر هم متضرر شده‌اند، جرائم را بعنوان غیر قابل گذشت در نظر گرفته است.

تهدید محدود به مصادیق در ماده ۶۶۹ است؟

نریمانی: هرگاه کسی به هر نحو تهدید شود با توجه به شرایط، تهدید محسوب می‌شود.

اگر تهدید عملی شود آیا فرد را تحت عنوان تهدید مورد تعقیب قرار می‌دهیم یا به عمل مجرمانه دیگری پرداخته می‌شود؟

نریمانی: در جرائم مطلق به محض اینکه ارتکاب یافتند منتظر وقوع نتیجه آن‌ها نخواهیم بود بنابراین به محض اینکه واقع شد این جرم قابلیت پیگیری، تعقیب و مجازات دارد.

اگر تهدیدی انجام شود که در عمل قابلیت اجرا نداشته باشد می‌تواند در جرم بودن موثر باشد؟

نریمانی: چون در عمل تهدید به اصطلاح موثر نیست یعنی عرف جامعه و افرادی که حضور دارند نمی‌پذیرد، مجرم نمی‌دانیم.

آیا به نیت تهدید کننده از جهت اینکه واقعا قصد انجام عمل را دارد توجه می‌شود؟

نریمانی: برای ارتکاب جرم وجود رکن معنوی هم لازم است، ولی بار اثباتی در اینجا بسیار دشوار خواهد بود.