طاق دوبرار سرخس

طاق دوبرار سرخس یکی از ابنیه های مهم جاده باستانی ابریشم بوده است. طاق ها همچون سایر ابنیه این راه از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و کمک بسیاری به کاروانیان برای تشخیص مسیر حرکت می کردند. متأسفانه در حال حاضر تنها نمونه باقی مانده از این نوع بنا در ایران طاق دوبرار است که از لحاظ معماری به معماری دوره سلجوقی نزدیک است و در نود کیلومتری شهر سرخس در مجاورت تونل دوم محور شماره دو مشهد-سرخس قرار دارد. این اثر در میان تپه ها و کوه های مزدوران یا مزداوند واقع گردیده و از ابتدای روستای چکودر تا طاق دوبرار حدود ده کیلومتر فاصله است.

قدمت طاق دوبرار سرخس

در روایات تاریخی در توصیف این بنا آمده است “راه از مزدوران به صورت مارپیچ در شیبی تند به سمت شمال شرق ادامه یافته و پس از طی گدارها به بالای گردنه مزدوران می رسیده و در همان جهت بعد از عبور از پستی و بلندی هایی در فاصله حدود شش کیلومتری شمال شرق مزدوران از گردنه دوبرار عبور می کرده است. در گردنه دو برار یک عارضه بسیار مهم متعلق به دوره سلجوقی وجود دارد که بهترین نشانه راه است و آن بقایای یک « ساباط » یا طاقی بر میانه راه می باشد.” با توجه به اهمیت راه کاروانرو توس به مرو در قرون اولیه اسلامی، منطقی به نظر می رسد که برای هدایت کاروان ها و مسافران در راه های اصلی و فرعی، تاسیساتی ایجاد شده باشد.

شهرستان سرخس که در ابتدای مسیر جاده ابریشم و از مبادی ورودی کشورهای آسیای میانه و از شهرهای توریستی خراسان به شمار می آید از مکانهای باستانی ایران زمین بوده و دارای آثار تاریخی متعدد می باشد. یکی از این آثار طاق دوبرار است که در مسیر جاده ابریشم ساخته شده بود و برای کاروانیان اهمیت بسیار داشت.