حل مشکلات و نیازهای جامعه؛ شاخص‌های مهم انتخاب پژوهشگران و فناوران برگزیده کشور

دکتر محسن شریفی در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، درباره بیست و سومین جشنواره تجلیل از پژوهشگران، فناوران و نوآوران برگزیده کشور، توضیح داد: این جشنواره به صورت سالانه در هفته پژوهش‌وفناوری توسط دبیرخانه ستاد ملی هفته پژوهش برگزار می‌شود. در سال‌های گذشته ۲۲ دوره این جشنواره برگزار شده و انشاالله امسال شاهد برگزاری بیست و سومین دوره جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران خواهیم بود.

وی با بیان این‌که آیین‌نامه این دوره از جشنواره مورد بازنگری نهایی قرار گرفته است، خاطر نشان کرد: روز دوشنبه، ۱۰ مهرماه این آیین‌نامه به دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری سراسر کشور ابلاغ شده است.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری امور پژوهشی وزارت علوم با تاکید بر این‌که انتخاب پژوهشگران و فناوران برگزیده، تنها مختص وزارت علوم نیست، ادامه داد: در این جشنواره پژوهشگران و فناوران برتر از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی دولتی و غیر دولتی، پارک‌های فناوری، مراکز رشد، شرکت‌های دانش‌بنیان وابسته به وزارت علوم، بهداشت و دیگر وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی که به نوعی در امر پژوهش و فناوری نقش دارند، حضور خواهند داشت و بنابراین فقط مختص وزارت علوم نیست.

وی در مورد فرآیند انتخاب پژوهشگران و فناوران برتر، توضیح داد: انتخاب پژوهشگران و فناوران در دو مرحله صورت می‌گیرد. در مرحله اول دستگاه، وزارتخانه و یا سازمان مربوطه، پژوهشگران و فناوران برگزیده را در چارچوب آیین‌نامه انتخاب می‌کند و آن‌ها را به ستاد هفته ملی پژوهش و دبیرخانه جشنواره که در دفتر سیاست‌گذاری امور پژوهشی معاونت پژوهشی وزارت علوم است، معرفی می‌کند. در مرحله دوم این افراد در دو کمیته در ستاد وزارت علوم مورد بررسی قرار می‌گیرند.

شریفی ادامه داد: یک کمیته به بررسی معرفی‌شدگان در حوزه فناوری می‌پردازد و افراد فناور و نوآور برتر را انتخاب می‌کند و کمیته دیگر پژوهشگران معرفی شده از دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز پژوهشی را بررسی می‌کند. حاصل جمع بررسی‌ها در این دو کمیته، منتخبین نهایی خواهند بود که در هفته پژوهش‌وفناوری مورد تجلیل و تقدیر قرار خواهند گرفت.

وی در مورد تعداد افراد برگزیده گفت: بر اساس تجربه سال‌های قبل معمولاً حداکثر ۱۵ تا ۲۰ نفر پژوهشگر برتر و همین تعداد فناور و نوآور برتر مورد تقدیر قرار خواهند گرفت.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری امور پژوهشی وزارت علوم، درباره شاخص‌های انتخاب پژوهشگران برگزیده، توضیح داد: مهم‌ترین شاخص‌ها در انتخاب پژوهشگران برگزیده این است که پژوهشگر باید توانسته باشد در انتشار مقاله و علم‌سنجی رتبه خوبی در سطح بین‌المللی کسب کند و نقش مؤثری در تولید علم و مرجعیت علمی داشته باشد. همچنین نقش‌آفرینی در رفع نیازها و مسائل و مشکلات کشور نیز شاخص دیگری است که در انتخاب پژوهشگر برتر نقش دارد.

وی ادامه داد: همچنین انجام پروژه‌های خوب جامعه و صنعت و همکاری بین دانشگاه و جامعه از موارد دیگری است که مورد توجه قرار دارد. همچنین داشتن اثر فاخر هنری، نظریه‌پردازی، اختراع، اکتشاف و ... شاخص‌هایی هستند که برای انتخاب پژوهشگران برتر مد نظر قرار دارند.

شریفی با اشاره به شاخص‌های انتخاب فناوران و نوآوران برگزیده، گفت: در انتخاب فناوران و نوآوران نیز به مسائل و مشکلات کشور توجه می‌شود. اشتغال و کارآفرینی یکی از شاخص‌هایی است که در انتخاب فناوران و نوآوران مورد توجه قرار دارد. اگر فرد محصولی را تجاری‌سازی کرده، میزان بیلان فروش و این‌که چقدر مورد استفاده جامعه قرار گرفته باشد، از معیارهای مهم است. همچنین اگر محصولی وجود دارد که ارزش صادرات و نوآوری دارد، این ارزش به چه میزان و چه شکلی بوده، از دیگر شاخص‌هایی است که در انتخاب فناوران برگزیده نقش دارد.