الفبای قاعدگی بی‌موقع! / دوبار پریود شدن درماه نشانه چیست؟

پریود در یک زن سالم باید هر 26روز تا 35 روز یک‌بار به صورت خود به خود و کاملا قابل پیش‌بینی اتفاق بیفتد، حالا هرگونه اختلالی که در این روند به وجود بیاید حتما باید بررسی شود. پروفسور شیرین نیرومنش، جراح و متخصص زنان و زایمان و رئیس بخش حاملگی‌های پرخطر، فلوشیپ پری ناتال بیمارستان یاس تهران درباره دلایل دوبار پریود شدن در ماه صحبت کرده است که می‌خوانید.

قاعدگی را بهتر بشناسید

قاعدگی برای یک زن از حدود دوازده یا سیزده‌سالگی شروع می‌شود. اوایل در شروع دوران بلوغ تخمک‌گذاری وجود ندارد و سیکل‌های ماهانه بدون تخمک‌گذاری است. دختران بعد از این‌که بالغ می‌شوند در یکی دو سال اول بلوغ، پریود نامرتب را تجربه می‌کنند. ممکن است زودتر از موقع پریود بشوند یا دیرتر از زمان مشخص این اتفاق بیفتد. تا حدود دوسال بعد از بلوغ و شروع قاعدگی، تخمک‌گذاری به صورت مرتب آغاز می‌شود و در نتیجه ارتباط مغز، تخمدان و رحم هر ماه یکی از تخمدان‌ها شروع به رشد می‌کند و تخمک‌گذاری انجام می‌شود و اگر منجر به حاملگی نشود، در آن سیکل قاعدگی به وجود می‌آید. بعد از این روند در زنان از شروع پریود هر 26 تا 35 روز باید خود به خود و تقریبا قابل پیش‌بینی قاعدگی رخ بدهد. این روند تا حدود چهل تا چهل‌وپنج‌‌سالگی به صورت منظم در بیشتر خانم‌ها وجود دارد و بعد از آن چهار یا پنج سال ممکن است نامرتب شود؛ به دلیل این‌که تخمک‌گذاری ممکن است کم شود و اختلالات هورمونی به وجود بیاید تا خانمی یائسه شود. بنابراین فرم طبیعی این است که ماهی یک‌بار یا بین 26 تا 35 روز یک‌بار یک خانم بدون مصرف دارو به صورت خود به خود و براساس فعالیت طبیعی بدن پریود شود. حالا اگر این روند دیرتر از موقع یا زودتر از موقع شود، ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد.

دوبار پریود شدن در ماه

وقتی خانمی دوبار در ماه دوران قاعدگی را تجربه می‌کند، یعنی آن مدت زمان 20 روزه استراحت را ندارد. یعنی ممکن است یک هفته یا 10روز بعد از یک پریود دوباره دچار خونریزی شود. وقتی خانمی در چنین شرایطی باشد، یعنی پلی‌مینوره دارد. یعنی دفعات پریودش بیشتر از یک‌بار در ماه است. این افراد حتما باید علت آن را پیدا کنند. از دلایل دوبار در ماه پریود شدن می‌توان به عفونت رحم، کاهش وزن، استرس زیاد، پولیپ یا فیبروم، اختلال هورمونی، کم‌کاری یا پرکاری تیروئید و اختلال در ترشح هورمون پرولاکتین اشاره کرد.

نشانه‌های دوبار پریود شدن در ماه

اگر در زمانی غیر از زمانی که منتظر قاعدگی هستید، دچار خونریزی شدید، نشانه پریودی دوم در ماه است. در این حالت باید ببنید خونریزی به صورت لکه بینی است یا پریودی.اگر خونریزی به صورت پریودی باشد باید هر چند ساعت یک‌بار نوار بهداشتی عوض کنید و خون آن به رنگ قرمز است. اگر به صورت لکه بینی باشد این خون به رنگ قرمز تیره یا قهوه‌ای است.

اختلال در تخمک‌گذاری

در شایع‌ترین علت به‌خصوص وقتی پریود زودتر از موعد اتفاق بیفتد؛ مهم‌ترین دلیل اختلال در تخمک‌گذاری است. اختلالات هورمونی به دلایل مختلف مثل تغییرات وزن و کاهش و افزایش وزن منجر به اختلال تخمک‌گذاری می‌شود. بعضی از خانم‌ها به دلیل اختلالات تخمک‌گذاری و عدم تخمک‌گذاری ممکن است دیر به دیر پریود شوند. دوماه یک‌بار یا حتی سه ماه یک‌بار. حتی ممکن است به فاصله یک هفته تا 10روز بعد از پایان دوره دوباره پریود شوند. بنابراین شرط اول این است که فرد تاریخ شروع و اتمام زمان پریود خود را یادداشت کند. توصیه ما به همه خانم‌ها این است که یک تقویم شخصی داشته باشند و تاریخ پریود و لکه بینی را یادداشت کنند. یک دوره قاعدگی نرمال معمولا باید پنج تا هفت روز طول بکشد. خونریزی نباید خیلی شدید باشد. در حدود 80 میلی لیتر خون در هر سیکل ماهانه خارج می‌شود و خانم‌هایی که مشکلی ندارند تقریبا 20 روز پاک‌اند و بعد دوباره پریود بعدی اتفاق می‌افتد.

فیبروم رحم

فیبروم رحم تومور یا زائده خوش‌خیمی است که در رحم رشد می‌کند و زنان زیادی هم این تومور را تجربه می‌کنند. فیبروم می‌تواند یکی از دلایل خونریزی بین دوره قاعدگی شود. فیبروم‌ها می‌توانند باعث دل درد، کمر درد، درد و خونریزی در زمان رابطه جنسی شوند. برای تشخیص فیبروم پزشک سونوگرافی یا بیوپسی رحم تجویز می‌کند. البته عفونت‌های مزمن لایه‌های رحمی، توده‌ خوش‌خیم در رحم، سرطان‌های بدخیم، وجود لایه‌های طبیعی بافت رحمی در جاهای غیرطبیعی لگن، وجود جسم خارجی مثل iud هم می‌تواند از دلایل خونریزی دوبار در ماه باشد.

اختلال تیروئید

غده تیروئید نقش مهمی در منظم بودن پریود دارد. کم‌کاری یا پرکاری غده تیروئید می‌تواند باعث دوبار پریود شدن در ماه شود. هورمون‌هایی که از این غده ترشح می‌شوند، قاعدگی و تخمک‌گذاری را کنترل می‌کنند. اگر مشکل از این غده باشد پزشک با یک آزمایش خون ساده می‌تواند منشأ را پیدا و درمان کند. اگر کم‌کاری تیروئید داشته باشید به این معنی است که غده تیروئیدتان غیرفعال است و در این صورت بدن هورمون تیروئید را به‌اندازه کافی تولید نمی‌کند. پزشک متخصص به شما قرص‌های خوراکی می‌دهد که کمبود تیروئید را جبران می‌کنند.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک هم یکی از عواملی است که می‌تواند باعث تکرار قاعدگی در یک ماه شود. این سندرم به دلیل عدم تعادل هورمون‌ها که 8 تا 20 درصد زنان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، می‌تواند باعث تخمک‌گذاری مکرر، عدم تعادل استروژن، پروژسترون و تستوسترون در بدن شود. مهم‌ترین نشانه این سندرم خونریزی نامنظم است. اضافه وزن، رشد مو در چانه و مشکلات در بارداری هم از دیگر نشانه‌های این سندرم است.

یائسگی زودرس

یائسگی زودرس هم می‌تواند یکی از دلایل خونریزی دو بار در ماه باشد. اگر این نامنظم شدن‌ها قبل از سال‌های نزدیک به یائسگی است باید حتما حواس‌تان به یائسگی زودرس باشد. تنها کاری که برای این مورد می‌توانید انجام بدهید مراجعه به پزشک است. پزشک متخصص زنان و زایمان می‌تواند برای به تاخیر انداختن یائسگی داروی مناسب تجویز کند.

کاهش یا افزایش وزن

اضافه یا کاهش وزن هم می‌تواند شما را دچار تجربه دوبار پریود شدن در ماه کند. افزایش وزن زیاد یا کاهش وزن بیش از حد با تغییر هورمون‌های تاثیرگذار بر تخمک‌گذاری همراه است. به دلیل کاهش وزن شدید بدن به تصور وارد‌شدن به وضعیت گرسنگی شدید که زمان مناسبی برای بارداری نیست، روند تخمک‌گذاری را تعطیل می‌کند. اگر اضافه وزن داشته باشید هم ممکن است هورمون‌ها جلوی تخمک‌گذاری را بگیرند.

مصرف داروهای جدید

بعضی از قرص‌ها و حتی مکمل‌ها می‌توانند باعث این مشکل شوند. اگر به‌تازگی بیمار شده‌اید و مجبورید داروهای جدیدی مصرف کنید، ممکن است با این اختلال و دوبار پریود شدن در ماه روبه‌رو شوید. دلیل عمده مشکل هم این است که بیشتر قرص‌ها در نحوه تولید استروژن و پروژسترون در بدن اختلال ایجاد می‌کنند.

قرص‌های ضدبارداری

کسانی که قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند ممکن است دوبار قاعدگی در ماه را تجربه کنند. قرص‌های ضدبارداری ممکن است باعث اختلال ترشح هورمون‌ها شوند به‌خصوص اگر با بدن ناسازگار باشند. به همین دلیل بهتر است برای انتخاب نوع قرص ضدبارداری با پزشک متخصص مشورت کنید.

تنظیم چرخه پریود

برای تشخیص و درمان این مشکل قبل از هر چیز برای خودتان چرخه پریود تنظیم کنید. تغییر زمان قاعدگی نشانه به وجود آمدن بیماری است، به همین دلیل زمانی که خونریزی غیرطبیعی و در زمان نامشخص مشاهده کردید حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. برای تعیین چرخه پریودی، روز اول را بشمارید. روز اول پریودی روز اول چرخه است و روز اول پریود بعدی روز آخر چرخه است. شمارش این روزها به شما کمک می‌کند در صورت وجود مشکل خیلی سریع متوجه شوید و اطلاعات درست و دقیقی به پزشک بدهید.

استرس

استرس هم می‌تواند یکی از متهمان ردیف اول در دوبار قاعدگی در ماه باشد. استرس زیاد می‌تواند باعث ایجاد پریودهای مکرر و حتی قطع شدن پریود شود. استرس خیلی راحت می‌تواند از پس نامنظم کردن پریود بربیاید. کورتیزول که هورمون استرس در بدن است تاثیر مستقیمی بر میزان تولید هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون دارد. اگر میزان زیادی کورتیزول در جریان خون باشد زمان و میزان جریان چرخه قاعدگی تغییر می‌کند.

ورزش کردن و دوری از عامل استرس می‌تواند به این وضعیت کمک کند. اگر استرس زیاد است و بدون نیاز پزشک نمی‌توانید از پس آن بر بیایید، حتما باید از یک روان‌شناس کمک بگیرید.