بیماری لثه می‌تواند شما را به بیماری‌های دیگری مبتلا کند!

فرادید| بیماری لثه جزو رایج‌ترین بیمای‌های مزمن انسانی است که بین ۲۰ تا ۵۰ درصد مردم جهان به آن مبتلا هستند. این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که پلاک یا لایه ها‌ی چسبنده‌ای از باکتری‌ها روی دندان جمع می‌شوند. مراحل اولیه‌ی بیماری لثه قابل‌درمان و برگشت‌پذیرند (ژنژیویت یا التهاب لثه)، اما برخی افراد دچار شکل مخرب و مزمنی از بیماری لثه می‌شوند که برگشت‌ناپذیرست.

۱. بیماری آلزایمر

به گزارش فرادید، مطالعات و فراتحلیل‌های گسترده‌ی زیادی تایید کرده‌اند که بیماری لثه در مراحل متوسط یا شدید آن بطور قابل‌توجهی با دمانس مرتبط است. برای نمونه، در یک مطالعه ثابت شد کسانی که ۱۰ سال به بیماری مزمن لثه مبتلا بودند ۷۰ درصد بیشتر از افراد سالم با خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مواجه هستند. تحقیقات رابطه‌ی میان بیماری لثه و افول شش‌برابریِ توانایی شناختی را هم اثبات کرده است.

در آغاز تصور میشد باکتری مستقیماً مسئول این ارتباط است. Porphyromonas gingivalis باکتریِ رایج در بیماری لثه‌ی مزمن را در مغز افرادی پیدا کرده‌اند که از بیماری آلزایمر فوت شدند. آنزیم‌های باکتریایی سمی به نام gingipains هم یافت شدند که تصور می‌شود با پیشگیری از خاموشی واکنش ایمنی و بنابراین طولانی کردن التهاب، بیماری لثه را تشدید کنند. با وجود این، مشخص نیست آیا باکتریِ درون مغز، واکنش ایمنیِ اصلاح‌شده یا عوامل دیگری از قبیل آسیبِ ناشی از التهاب سیستمیک توضیح این رابطه باشد. در هر صورت، مراقبت از بهداشت دهان می‌تواند یک راهِ کاهشِ خطر ابتلا به بیماری آلزایمر باشد.

۲. بیماری‌های قلبی عروقی

بیماری قلبی عروقی نیز بدون تردید با بیماری لثه ارتباط دارد. در مطالعه‌ی بزرگی که روی بیش از ۱۶۰۰ فرد بالای ۶۰ سال انجام شد، ثابت شد ریسک نخستین حمله‌ی قلبی در افراد مبتلا به بیماری لثه تقریباً ۳۰ درصد است. این ارتباط حتی پس از اصلاحِ بیماری‌های دیگر (از قبیل دیابت و آسم) یا سبک زندگی افراد (وضعیت سیگار کشیدن، تحصیلات و ازدواج) توسط دانشمندان، پابرجا ماند. در مطالعات اخیر نیز اثبات شده که التهاب سیستماتیکِ ناشی از بیماری لثه مزمن سبب می‌شود سلول‌های بنیادی بدن گروهی از نوتروفیل‌ها (گلبول‌های سفید کروی‌شکل در خط دفاع اولیه) را تولید کند. این سلول‌ها ممکن است با آسیب زدن به سلول‌هایی که شریان‌ها را می‌پوشانند و سبب تجمع پلاک‌ها می‌شوند به پوشش شریان‌ها آسیب بزنند.

۳. دیابت نوع ۲

بیماری لثه عارضه‌ی شناخته‌شده‌ی دیابت نوع ۲ است، بنابراین دچار شدن به آن خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد. در حال حاضر، پروسه‌هایی که این دو بیماری را به هم ربط می‌دهند موضوع تحقیقات هستند و این احتمال وجود دارد که التهاب ناشی از هر دو بیماری بر دیگری اثر بگذارد. برای نمونه، دیابت نوع ۲ با افزایش التهاب لثه‌ها خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش می‌دهد. بیماری لثه به اختلال در سیگنال‌دهیِ انسولین و مقاومت به انسولین که هر دو دیابت نوع ۲ را تشدید می‌کنند، کمک می‌کند. در چندین آزمایش بالینی اثبات شد پاکسازی اساسی دندان‌ها می‌تواند قند خون بیماران دیابتی را برای چند ماه بهبود ببخشد و این نشانه‌ی وجود ارتباط میان این دو بیماریست.

۴. سرطان‌ها

بیماری لثه با بسیاری از انواع سرطان هم ارتباط دارد. برای نمونه، بیمارانی که سابقه‌ی بیماری لثه را گزارش کردند ۴۳ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مری و ۵۲ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان معده هستند. گزارشات دیگر حاکی از آنست که خطر مبتلا شدن به هر نوع سرطانی در افراد مبتلا به بیماری مزمن لثه بین ۱۴ تا ۲۰ درصد بیشتر است. این گزارشات ابتلا به سرطان پانکراس را در این افراد ۵۴ درصد بیشتر از سایرین تخمین زده‌اند.

روشن نیست که اصلاً چرا چنین رابطه‌ای وجود دارد. به تصور برخی افراد این رابطه ناشی از التهاب است، چون التهاب هم عامل بیماری لثه و هم عامل سرطان است. التهاب محیطی را که سلول‌ها برای سالم ماندن و عملکرد درست به آن نیاز دارند مختل می‌کند و عامل پیشرفت بیماری لثه و رشد تومور است.

بهبود سلامت لثه

بیماری لثه در مراحل اولیه‌ی آن قابل پیش‌گیری و برگشت‌پذیرست. برخی از عواملِ خطرِ بیماری لثه را نمی‌توان تغییر داد (مثلاً ژنتیک)، اما شما می‌توانید برای کاهش کلی خطر، سبک زندگی‌تان را تغییر دهید. برای مثال، کم کردن میزان مصرف شکر، اجتناب از تنباکو و الکل و کاهش استرس همگی برای کاهش خطر مفیدند. همچنین برخی از دارو‌های ضدافسردگی و دارو‌های فشار خون بالا ممکن است تولید بزاق را کاهش دهند و منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری لثه شوند. بنابراین، کسانی که این دارو‌ها را مصرف می‌کنند باید بیشتر احتیاط کنند، مثلاً برای افزایش تولید بزاق از ژل‌ها یا اسپری‌های خاص استفاده کنند یا هنگام مسواک زدن بیشتر احتیاط کنند.

البته، مهمترین کاری که می‌توانید برای حفاظت از خودتان در برابر بیماری لثه انجام دهید اینست که روزانه دو بار با خمیردندان فلوراید مسواک بزنید و از مصرف دهانشویه پس از مسواک زدن اجتناب کنید، حتی پس از مسواک زدن دهانتان را با آب نشویید تا اجازه دهید فلوراید روی دندان‌های شما باقی بماند. پاکسازی بین‌دندانی با کمک نخ دندان و معاینه‌ی منظم توسط دندانپزشک برای حفظ بهداشت دهان و دندان ضروریست.

منبع: sciencealert

مترجم: زهرا ذوالقدر