بن‌سلمان بایدن را دور زد؟

از خیال تا واقعیت!

مقام های آمریکایی یک تعامل نفتی محرمانه با سعودی ها داشتند؛ یا حداقل اینطور فکر می کردند. پس از آن که رهبران ریاض علیرغم سفر جو بایدن به عربستان برای تحت فشار قرار دادن این کشور جهت کاهش تولید، تصمیمی متفاوت اتخاذ کردند، مقام های آمریکایی از این که فریب خوردند، خشمگین هستند.در شرایطی که جو بایدن در تابستان امسال برای سفر پر حاشیه اش به عربستان برنامه ریزی می کرد؛ دستایارنش تصور می کردند که او برای به دست آوردن توافق محرمانه با ریاض و تحت فشار قرار دادن مقام های سعودی برای کاهش تولید نفت، تلاش می کند تا به نوعی تعهدات کمپین انتخاباتی اش درارتباط با پادشاهی و بن سلمان را کم رنگ جلوه دهد( بایدن در کارزار ریاست جمهوری عربستان و ولیعهد این کشور را به چالش کشیده بود؛ رخدادی که زمینه ساز تیره شدن روابط دو بازیگر شد).

با این همه آنچه بایدن تصور می کرد، محقق نشد. بایدن این سفر را انجام داد اما اوایل همین ماه، عربستان سعودی و روسیه، گروهی از کشورهای تولید کننده نفت را به کاهش تولید طلای سیاه به میزان دو میلیون در بشکه در روز، متقاعد کردند؛ رخدادی که ماحصل هر آنچه بود که دولت تصورش را می کرد یعنی افزایش تورم و بهای بالای بنزین آن هم در آستانه برگزاری انتخابات میان دوره ای کنگره.طبیعتا چنین تصمیمی خشم دولت بایدن را برانگیخت و کاخ سفید را واداشت تا مقوله ارزیابی روابط آمریکا و پادشاهی را در دستور کارش قرار دهد؛ در همین راستا اتهام وارده کاخ سفید به ریاض مبنی بر کمک این کشور به روسیه در جنگ اوکراین در چنین چارچوبی قابل تبیین است.

قانونگذاران که با استناد به نشست های توجیهی طبقه بندی شده و سایر مکالمه ها از جمله جزئیات معامله نفتی- که پیشتر فاش نشده بود و قرار بود به کاهش تولید میان دسامبر و سپتامبر منجر شود- در باب مزایای این سفر بسیار گفته بودند؛ حالا از این که شاهزاده بن سلمان دولت را فریب داده، خجل اند. نیویورک تایمز نوشته، گمانه زنی ها در باب توافق محرمانه میان ریاض و واشنگتن بر مبنای مصاحبه با مقام های آمریکایی، مقام های کشورهای عرب خلیج فارس و همچنین تحللیلگران حوزه خاومیانه که به نوعی از رایزنی های میان ریاض و واشنگتن آگاه بودند؛ مطرح شده است.

روایت توافق های از دست رفته

آنچه در نیم سال گذشته رخ داد؛ داستان و روایتی است از توافق ها و سیگنال های از دست رفته و وعده های در هم شکسته.فارغ از موضع ابتدایی دولت بایدن در ارتباط با عربستان و تاکیدش بر نقش ریاض در قتل جمال خاشقچی، تلاش او برای احیای روابط میان دو بازیگر، نتیجه ای خلاف خواسته اش به دنبال داشت و نقطه پایانی گذاشت بر روابط پر سر و صدای آمریکا و عربستان. این اپیزود همچنین راوی بخشی از این واقعیت است که چگونه عربستان تحت رهبری ولیعهدی جاه طلب و بی رحم، در ظاهر مشتاق است تا بخشی از حمایت های دیرینه ایالات متحده را کناری گذاشته و همزمان برای افزایش توان و قدرت ریاض تلاش کند.

به گفته مقام های آمریکایی چند روز قبل از تصمیم اوپک پلاس، تضمین هایی از ولیعهد دریافت شده بود مبنی بر آن که کاهش تولید وجود نخواهد داشت. از همین رو زمانی که مقام های واشنگتن از تغییر رویکرد ریاض باخبر شدند، برای تغییر باور سلطنتی در این باب آخرین تیر خود را پرتاب کردند. اما وزارت انرژی عربستان با انتشار بیانیه ای اعلام کرد که پادشاهی این اتهام ها را رد کرده و تاکید می کند که ادعاهای مطرح شده از طرف منابع ناشناس، نادرست است. این وزارتخانه افزود تصمیم های اوپک پلاس با تکیه بر اجماع میان همه اعضا حاصل می شود و صرفا براساس اصول بازار تعیین می گردد نه مقوله های سیاسی.

مقام های کاخ سفید اعتراف می کنند،از رویت به گفته آنها چهره واقعی سعودی، خشمگین و شگفت زده شده اند، با این همه اصرار دارند که استراتژی کلی آنها برای کاهش هزینه های انرژی موثر بوده؛ آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در این باب گفته که ما با عربستان درباره تصمیم اخیر این کشور برای کاهش تولید اختلاف نظر داریم، اما سیاست انرژی ما همیشه بر قیمت ها متمرکز بوده نه تعداد بشکه ها. این سیاست با کاهش بیش از 30 درصدی بهای نفت خام در سال جاری در سال جاری مطابقت دارد. به گفته او، اگر تحریم نفت روسیه از سوی اروپا اجرایی شود و سعودی ها برای جبران کاهش پیش بینی شده عرضه، از افزایش تولید نفت خودداری کنند، مقام های آمریکایی برای افزایش احتمالی قیمت ها در ماه دسامبر آماده خواهند شد.

حمایت متحد دیرین از رقیب

به گفته مقام های آمریکایی، نشانه های مطمئنی وجود دارد که با تکیه بر آن سعودی ها با تضعیف طرح رهبری آمریکاو اروپا به روس ها کمک می کنند. آموس هاچستین، فرستاده واشنگتن در این باب گفت در حالی که ما آشکارا با تصمیم اوپک پلاس در اوایل اکتبر مخالف بودیم، اما اهمیت ادامه رابطه و ارتباطمان با عربستان و سایر تولید کنندگان برای تضمین یک بازار جهانی انرژی باثبات و عادلانه را درک می کنیم.

برخی از تحلیلگران بر این باورند که که مقام های ارشد آمریکایی و عربستانی در باب پویایی بازار نفت و حوزه ژئوپلتیک به اشتباه به یکدیگر متوسل شده اند؛ دولت بایدن به دشواری می تواند آینده این چرخه را از حالا پیش بینی کند. حسین ابیش، محقق فعال در حوزه کشورهای عربی خلیج فارس در واشنگتن بر این باور است که تصمیم گیری در عربستان امروز به معنای کرملینوژی( درک و شناخت سیاست های کرملین) استروئیدها ( ظرفیت های) این بازیگراست.

میراث سفری شوم

کاخ سفید ممکن است به دنبال تلافی تصمیم اخیر عربستان باشد، از همین رو برخی از دموکرات های کنگره تلاش می کنند تا برخی از روابط نظامی و اقتصادی با پادشاهی را کاهش دهند. همزمان برخی از سرسخت ترین حامیان رئیس جمهوری نیز این رخداد را نمونه ای از فدراکاری اصولی دولت برای مصلحت سیاسی قلمداد کردند؛ چرا که دیگر چیزی برای نشان دادن ندارند.جرالد کانولی، نماینده دموکرات ویرجینیا و یکی از اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان گفت: اکنون دولت بایدن شرمگین است چرا که سعودی ها به خوشحالی به راه خود را ادامه می دهند.

مقام های دولت بایدن در بهار برنامه ریزی برای سفر بایدن را آغاز کردند؛ این که بایدن سفرش را از اسرائیل آغاز کرده و در عربستان هم توقف داشته باشد. آنها به درستی می دانستند که این سفر انتقادهایی را به همراه دارد، بایدن در طول مبارزه انتخابات ریاست جمهوری، شاهزاده را به چالش کشیده بود و دستور داد ارزیابی اطلاعات مرتبط با ولیعهد و نقشش در قتل خاشقچی از طبقه بندی خارج شده و مورد ارزیابی دوباره قرار بگیرد.اما این سفر نشان از عقب نشینی بایدن بود. برخی از دستیارانش منافع کوتاه مدت و بلند مدت این سفر را ارزیابی نکردند و بی سر و صدا تلاش داشتند تا رابطه واشنگتن و ریاض ترمیم شود. آنها گفتند که این سفر برای همکاری با پادشاهی جهت پایان جنگ یمن و گسترش پذیرش اسرائیل در منطقه با اهمیت است. به باورشان این سفر می تواند تعهد عربستان برای متقاعد کردن اوپک جهت تولید نفت را تقویت کند.