خشونت علیه زنان مرز نمی‌شناسد

هر نوع خشونتی که منجر به آسیب بدنی، جنســی یا روانی زنان شود یا احتمال بروز آن را داشته باشد، خشونت علیه زنان محسوب می‌شود.یکی از موضوعات مهم، در حوزه‌ی اجتماعی، مسئله‌ی «خشونت خانگی علیه زنان» است. شایع‌ترین شکل این خشونت‌ها، خشونت اعمال‌شده توسط شریک زندگی است.
خشونت در خانواده به میزان زیادی تحمل و تایید می‌شود خشونت علیه زنان به‌عنوان موضوعی پنهان در نظر گرفته می‌شود، چرا که تعداد بسیاری از زنان در انواع فرهنگ‌ها، به دلایلی همچون مجازات سخت و عدم حمایت‌های قانونی از ابراز آن خودداری می‌کنند. خشونت علیه زنان مرز نمی‌شناسد و محدود به جوامع عقب‌مانده نیست. لذا در همه‌جای دنیا زنان کم‌وبیش مورد انواع خشونت‌های جسمی، جنسی و کلامی واقع می‌شوند.
چرا خشونت خانگی تا این حد متداول است؟
چندین عامل در این امر دخالت دارند که یکی از آن‌ها ترکیب عواطف شدید و نزدیکی و صمیمیت شخصی است که ویژگی زندگی خانوادگی را تشکیل می‌دهد. پیوندهای خانوادگی به طور معمول سرشار از عواطف نیرومند است که اغلب عشق و نفرت را در هم می‌آمیزد. نزاع‌هایی که در محیط خانوادگی صورت می‌گیرد، می‌تواند خصومت‌هایی را به وجود آورد که در زمینه‌های اجتماعی دیگر به همان ترتیب احساس نمی‌شوند. آنچه تنها حادثه‌ی کوچکی به نظر می‌رسد، می‌تواند خصومت‌های پردامنه‌ای را میان زن و شوهر یا بین والدین و کودکان برانگیزد.
عامل دوم این واقعیت است که در عمل، خشونت در خانواده به میزان زیادی تحمل و تایید می‌شود. اگرچه خشونت خانوادگی که از نظر اجتماعی مجازات شمرده می‌شود به‌نسبت ماهیت محدودی دارد، اما به صورت جدی‌تر منجر به حمله و خشونت بیشتر می‌شود. سیلی یا کتک خوردن اغلب با تایید عمومی از سوی دیگران رو­به­رو می‌شود و احتمال دارد حتی به‌عنوان خشونت قلمداد نشود.

انواع خشونت خانگی علیه زنان
خشــونت جسمی
هر نوع ضرب‌وجرح و زدوخورد فیزیکی مانند: بریدن، سیلی زدن، گاز گرفتن، اسیدپاشی و سوزاندن و… جزو خشونت‌های خانگی محسوب می‌شود.
خشــونت روانی
شــامل آن دسته از رفتارهای خشونت‌آمیزی است که آزار روانی ایجاد کرده و سلامت روانی و اعتمادبه‌نفس زنان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این رفتارها شامل انتقاد ناروا، تحقیر، توهین و تهدیدهای مدام به طلاق یا ازدواج مجدد می‌باشند.
خشونت جنسی
نوع دیگر خشــونت خانگی علیه زنان عبارت است از برقراری ارتباط جنسی ناخواسته با همسر. متاسفانه خشونت جنسی در بعضی جوامع به این علت که در محیط خصوصی خانواده و از ســوی همسر اعمال می‌شود، دارای نوعی مشروعیت بوده و قانون و عرف نسبت به آن عکس‌العمل موثری نشان نمی‌دهند.
خشونت‌های پنهان
خشونت‌هایی شامل دروغ گفتن، نفقه ندادن، تعدد زوجات، پرخاشگری، تهمت ‌زدن و… که آثار مخرب آن‌ها به چشم نمی‌آید اما تحملشان بسیار دشوار است.
خشونت اقتصادی
مربوط به رفتارهایی است که مشکلات اقتصادی ایجاد می‌کند و زنان را در تنگنای مالی قرار می‌دهد. این نوع از خشونت شامل رفتارهایی مانند سوء‌استفاده‌ی مالی از همسر، خودداری از پرداخت نفقه، محروم کردن از حق دخل‌وتصرف در اموال شخصی و صدمه زدن به وسایل مورد علاقه‌ی اوســت.
خشونت‌های کلامی
حرف‌های رکیک و آزاردهنده، رفتاری خشونت‌آمیز به حساب می­­آید. این کلمات ناخوشایند معمولا به صورت تهمت زدن، تندی لحن، سخنان تحقیرآمیز و… است که می‌تواند به خشونت ‌خانگی منجر شود. یکی دیگر از خشونت‌های کلامی، سکوت آزاردهنده است که می‌تواند مانند کلام آزاردهنده، یک سلاح خشونت ‌عاطفی باشد که برخی مردان برای تنبیه همسر خود از آن استفاده می‌کنند.
بیشتر بخوانید: آیا خشونت خانگی می‌تواند به استرسِ پس از حادثه (PTSD) منجر شود؟

پیامدهای خشونت خانگی علیه زنان
اختلالات روانی
سوء‌رفتار جنسی و همسرآزاری‌، باعث بروز اختلالاتی نظیر افسردگی، اضطراب، حساسیت در روابط بین‌فردی، بدبینی و عزت‌نفس پایین در زنان می‌شود. در چنین وضعیتی، زنان هرگز قادر نخواهند بود نقش تربیتی و مدیریتی خود را اجرا و محیط خانواده را از نظر عاطفی به محیطی گرم و انرژی‌بخش تبدیل کنند.
تاثیر مستقیم بر کودکان
شواهد نشان می‌دهند بچه‌های شاهد خشونت خانگی یا افرادی که مادرانشان قربانی خشونت بوده‌اند، مشکلاتی در زمینه‌ی کفایت اجتماعی، خلق‌و‌­خو، رفتارهای درونی و پرخاشگری دارند. از طرفی پسرانی که شاهد سوء‌­رفتار با مادران خویش هستند 10 برابر افراد عادی در بزرگسالی به همسران خود آزار می‌رسانند. دخترانی که در اینگونه خانواده‌ها رشد می‌کنند در زندگی آینده، بیشتر پذیرای خشونت از جانب همسر خود هستند.
آسیب‌پذیری در‌ سطوح مختلف اجتماعی
زنان قربانی خشونت‌خانگی، در مقایسه با زنانی که تحت سوءاستفاده قرار نگرفته‌اند، آسیب‌پذیری بیشتری را متحمل می‌شوند و احساس درماندگی، نا­امیدی و افسردگی بیشتری دارند و در پایان نیز به طلاق عاطفی و قانونی می‌انجامد. از منظر زنان متقاضی طلاق، خشونت مهم‌ترین عاملی بوده که آن‌ها را برای دادخواست طلاق مصمم کرده است.
آسیب‌پذیری در دوران بارداری
خشونت در دوران بارداری گاها منجر به سقط جنین مکرر، شروع دیرهنگام مراقبت‌های دوران بارداری، تولد نوزاد کم‌وزن، زایمان زود­رس و حتی مرگ نوزاد می‌شود.
مشکلات جسمی
آسیب، ترس و استرس ناشی از خشونت ‌خانگی می‌تواند منجر به بروز عوارضی مانند جراحات، نشانه‌های عصبی عودکننده مانند میگرن و سردرد، سندرم‌های درد، به‌خصوص گردن و کمر، درد شکمی، آرتریت، بیماری‌های قلبی-عروقی، زخم‌ معده و دیگر اختلالات گوارشی شود.

راهکارهای جامعه برای کاهش خشونت خانگی علیه زنان
خشونت خانگی علیه زنان پیامدها و مشکلات زیادی را به ­وجود می‌آورد. این مشکلات مانند حلقه‌های زنجیر به‌هم پیوسته‌اند و سبب تشدید یکدیگر می‌شوند. تأثیرات سوء‌خشونت علیه زنان در خانواده، فقط دامنگیر زنان نیست، بلکه صدمات جدی بر سیستم خانواده و حتی پیکر اجتماع وارد می‌کند.
راهکارهای پیشنهادی برای جلوگیری از خشونت علیه زنان:

برگزاری کارگاه‌های آموزشی به ­منظور حل تعارضات زناشویی و افزایش رضایت از زندگی مشترک
افزایش آگاهی مـردان در مـورد حقوق زنان
آموزش و مشاوره‌ی قبل از ازدواج به زوجین در مورد حقوق زن و شوهر
ایجاد محیط‌ها و مراکز مشاوره و روان‌درمانی برای پیشگیری از بروز خشونت در جامعه

سخن پایانی

پیشنهاد می‌شود که والدین سعی کنند، حداقل در حضور بچه‌ها، از بگومگوهای لفظی و مشاجره‌های شــدید پرهیز کرده و به کودکان خود روش‌های منطقی و مسالمت‌آمیز حل مسائل را آموزش دهند؛ تا در آینده کمتر به خشونت متوسل شوند.
برای داشتن یک زندگی صمیمی، موفق و بدون خشونت، سعی کنید به جزئیاتی که زمینه را برای بروز مشکلات اساسی فراهم می‌کند، کمتر توجه کنید.افزایش مهارت‌هایی نظیر کنترل خشم در روابط بین فردی زوجین از یک روانشناس یا زوج‌درمانگر کمک بگیرید