برنامه آیینی‌سنتی «چمچمه خاتون» در صالح‌آباد همدان برگزار شد

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، در این برنامه که روز پنج‌شنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۲ مصادف با ۱۴ ژوئن برگزار شد، ۲۸ نفر از اعضا با استفاده از پارچه، چوب و دکمه به صورت گروهی همراه با توضیح‌هایی در مورد عروسک سنتی «چمچمه خاتون» به ساخت عروسک مشغول شدند.

سپس همزمان با ساخت عروسک، مهدی طراوتی مربی ادبی کانون صالح‌آباد شعر طلب باران را با زبان ترکی خوانش کرد و حاضران شروع به تمرین و حفظ کردن شعر کردند.

پس از ساخت عروسک نمایشی «چمچمه خاتون» اعضا در کوچه‌های نزدیک مرکز حاضر شدند و با حرکت دادن عروسک‌ها و خوانش دعای باران از خداوند متعال طلب باران کردند. در پایان هم اعضا در مرکز با آش «چمچه خاتون» پذیرایی شدند.

هدف از اجرای این برنامه آشنایی اعضا با آداب و رسوم اجدادی، شناخت عروسک نمایشی «چمچمه خاتون»، ترانه‌های آیینی سنتی و نیایش بود.

نکته قابل توجه این برنامه باراش رحمت الهی بعد از پایان برنامه بود که کودکان و نوجوانان را هیجان زده کرد.

عروسک «چمچمه خاتون» به معنای تمنای باران یکی از عروسک‌های نمایشی آیینی و سنتی برای طلب باران است.

«چمچمه خاتون» عنوان نمایشی ایرانی است و مانند بسیاری از نمایش‌های ایرانی با تغییرهای محتوایی که داشته اما هنوز هم در بسیاری از نقاط ایران به ویژه در شهرهای کوچک و روستاهای کشور با نام‌ها و عنوان‌های متفاوت و با موضوعی واحد و ساختاری همانند اجرا می‌شود. این عنوان‌ها عبارتند از: چمچه خاتون، چمچه گلین، بوکه باران، گشنیزو و گشنیز، که این کلمه‌ها دارای معنای واحدی هستند.

این نمایش در جمهوری آذربایجان، آذربایجان شرقی و غربی ایران، زنجان، یزد، کرمان، خوزستان، لرستان، همدان، کرمانشاه، کردستان ترکیه، کردستان عراق، کردستان ایران نیز در وقوع خشکسالی به اجرا در می‌آید.

نمایش «چمچمه خاتون» جلوه‌ای واحد از ایزدبانوی آب در اوستا یعنی آناهیتا است. یکی از علت‌های اجرای بیشتر این نمایش در قسمت‌های غربی ایران این بوده که ستایش آناهیتا مدت‌ها فقط در غرب ایران رواج داشته است. اصل و بن این نمایش برخواسته از فرهنگ ودایی قوم هند و ایرانی است.