گوشی بدون کارتن بخریم یا نه؟ (+ مجازات خرید گوشی دزدی)

گر قیمت یک گوشی بدون کارتن شما را وسوسه کرده است و از خودتان می پرسید خرید گوشی دزدی چه عواقبی خواهد داشت، بهتر است این نوشتار را تا انتها بخوانید. در مطلب پیش رو به بررسی نکات مهم در خرید گوشی بدون کارتن و راهکارهای تشخیص گوشی دزدی در دیوار و شیپور می‌پردازیم تا دچار عواقب و دردسرهای ناشی از خرید گوشی دزدی نشوید.

این نوشتار را با یک نمونه واقعی آغاز می کنیم، شخصی یک گوشی نوکیا ساده بدون کارتن برای مادر سالمند خود می خرد و هرگز تصور نمی کند که نداشتن کارتن درباره یک گوشی ساده و ارزان دردسر ساز شود. با این حال با گذشت نزدیک به دو ماه از پلیس آگاهی یک استان بسیار دور با شماره سیم کارت روی گوشی تماس گرفته شده و مشخص می شود آن گوشی در سرقت از یک خودرو به همراه وسائل گران بهای دیگری به سرقت رفته است. این موضوع دردسرهای جدی را برای خریدار به وجود می آورد و ناچار می شود فاصله 600 کیلومتری را به منظور ارائه توضیحات طی کند.

آنچه که اشاره شد یک سناریوی تخیلی نیست و می تواند حتی شما را در مظان اتهام های بسیاری جدی تری چون قتل، سرقت به عنف (زورگیری) و سرقت مقرون به آزار باز کند و به سادگی نتوانید تبرئه شوید. از همین رو قویاً توصیه می کنیم مراقب باشید در دام گوشی و تبلت مسروقه نیفتید.

خرید گوشی دست دوم مانند هر کالای کارکرده دیگری باید در چارچوب مشخصی صورت بگیرد تا مشکلات متعاقب آن برای خریدار ایجاد نشود. خرید گوشی دزدی یا سرقتی از جمله خطراتی است که به واسطه دانش ناکافی فرد در تشخیص اصالت دستگاه می‌تواند فرد را در مقام سارق قرار داده و امکان پیگرد قانونی او را فراهم کند. پس همواره باید اصالت گوشی و دیگر آگهی های درج شده در اینترنت را پیش از خرید هر دستگاهی احراز کرده یا به روش‌هایی که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم، بتوان گوشی سرقتی را شناسایی کرد.

فهرست مطالب این مقاله:

- راهکارهای تشخیص آگهی های مشکوک در دیوار و شیپور
- آیا گوشی بدون کارتن رجیستر میشود؟
- چگونه گوشی بدون کارتن را رجیستر کنیم؟
- اهمیت کد IMEI
- استعلام اصالت گوشی بدون جعبه
- رجیستر کردن گوشی یا استعلام اصالت از طریق سایت همتا
- استعلام رجیستری گوشی بدون کارتن
- مجازات خرید گوشی دزدی (مسروقه)
- جمع بندی (گوشی مسروقه بخریم یا نه)

راهکارهای تشخیص آگهی های مشکوک در دیوار و شیپور

چند وقتی می‌شود که رشد آگهی‌های فروش گوشی دست دوم بدون کارتون و متعلقات بر روی پلتفرم‌هایی مانند «دیوار» و «شیپور» نظر ما را به خود جلب کرده است. جالب اینکه در اغلب این آگهی‌ها تاکید شده مشکلی بابت رجیستری وجود ندارد و پیغامی هم از طرف سامانه همتا بر روی گوشی نمایش داده نمی‌شود.

کافی است صفحه دیوار کلان شهرهایی چون تهران، اصفهان، مشهد، کرمانشاه و ... را بررسی کنید تا با ده‌ها آگهی از این دست؛ یعنی خرید و فروش گوشی بدون کارتن و احتمالاً دزدی روبرو شوید. هرچند ما از شماری از این آگهی دهنده‌ها علت نبود جعبه و متعلقات گوشی‌ها را جویا شدیم، اما پاسخ روشنی دریافت نکردیم و در بهترین حالت، افراد آگهی‌دهنده به بهانه‌هایی چون ارائه فاکتور خرید گوشی بدون کارتن و افت قیمت گوشی بدون کارتن متوسل شدند.

در یک مورد که با صاحب یکی از این آگهی‌ها بر سر قیمت وارد چانه زنی شدیم، در پاسخ به ما گفت: «این قیمت حتی پول LCD اش هم نیست» که البته درست هم می گفت!

به دنبال تجهیزات جانبی و کارتون گوشی در آگهی دیوار باشید

قیمت بسیاری از این آگهی‌های فروش گوشی بدون جعبه وسوسه کننده است، اما باید از خودتان بپرسید چرا این گوشی ها به طور هم زمان بدون کارتن و متعلقاتی چون شارژر به‌فروش می‌رسند. همچنین این گوشی ها امکان انتقال مالکیت از طریق سیم کارت مالک را ندارند که بهانه هایی چون «گم شدن جعبه گوشی حین جابجایی یا اسباب‌کشی» را مورد تردید جدی قرار می‌دهد. به عبارت ساده‌تر، شما ممکن است در حال خرید گوشی دزدی باشید.

در برخی موارد کار به انتشار آگهی برای گوشی‌های روز می‌کشد و به هیچ عنوان مشخص نیست چگونه این تعداد گوشی موبایل که تنها چند ماه از ورود برخی از آنها به بازار می گذرد، بدون جعبه و متعلقات سر از دیوار و شیپپور در آورده اند. همچنین ادعای عدم نمایش پیام سامانه همتا بر روی این قبیل گوشی ها جای سوال است.

در همین رابطه بخوانید:

- بهترین گوشی‌های موبایل پیشنهادی بر اساس قیمت

با احتساب موارد فوق باید در هر شرایطی و همان لحظه خرید از فروشنده بخواهید گوشی را در حضور شما به نام و مالکیت شما در همتا ثبت کند و هیچ بهانه‌ای را برای این مورد نپذیرید.

دریافت کد رجیستری از فروشنده در هر شرایطی

نکته دیگری که باید به آن توجه کرد، درخواست ارائه کد رجیستری است. پس از اجرای طرح رجیستری در سال 1396، همه گوشی‌های نو فروخته شده در داخل که به هر نحوی وارد کشور شده باشند، از یک کد رجستری اختصاصی که توسط گمرک به آنها اختصاص یافته برخوردارند. به همین دلیل هیچ توجیهی برای عدم ارائه کد وجود ندارد. با این شرایط هیچ توجیهی هم برای خرید گوشی دزدی وجود نخواهد داشت.

در همین رابطه بخوانید:

- راهنمای جامع رجیستری گوشی

در شرایطی که مفقود شدن کارتن گوشی علت عدم موجود بودن کد رجیستری گوشی باشد نیز می‌توان با تماسی کوتاه با سامانه همتا و چند دقیقه انتظار، این کد را دریافت کرد. در این شرایط باید از فروشنده بخواهید این کار را در حضور شما انجام دهد و اگر به هر دلیلی از انجام آن سر باز زد، توصیه ما عدم انجام معامله و بخشیدن عطای آن گوشی خوش قیمت به لقایش است.

آیا گوشی بدون کارتن رجیستر میشود؟

پاسخ به این سؤال مثبت است؛ اما پیش از پرداختن به روند این کار بهتر است توضیحات بخش قبلی در مورد طرح ثبت گوشی در سامانه گمرک یا طرح رجیستری را تکمیل کنیم.

درگذشته نه چندان دور، یکی از اقلامی که در کشور همواره به‌صورت قاچاق و غیرقانونی عرضه می‌شد، گوشی‌های هوشمند و سایر دستگاه‌های سیم‌کارت خور بودند. این مسئله مشکلات اقتصادی پرشماری برای دولت و واردکنندگان ایجاد می‌کرد.

بر همین اساس طرح رجیستری گوشی‌های هوشمند مطرح شد تا به‌عنوان یک سد مستحکم برای جلوگیری از این‌گونه قانون‌شکنی‌ها عمل کند.

در این طرح باید شماره سریال (IMEI number) تمام گوشی‌های وارد شده به کشور در یک سامانه جامع به نام سامانه همتا ثبت شود. این سامانه در واقع یک بانک اطلاعاتی از کدهای ۱۵ رقمی IMEI تمام گوشی‌های قانونی موجود در کشور است. پس از ثبت این کد در سامانه همتا یک کد رجیستری در اختیار مالک گوشی قرار می‌گیرد.

لازم به ذکر است که در صورت عدم ثبت شماره سریال گوشی در سامانه همتا و استفاده از آن، طی مدت ۳۰ روز این گوشی از سیستم مخابراتی کشور حذف شده و دیگر امکان استفاده از آن وجود نخواهد داشت؛ بنابراین در صورت خرید گوشی بدون کارتن باید همان لحظه برای ثبت گوشی در سامانه همتا به همراه مالک قبلی اقدام کنید.

چگونه گوشی بدون کارتن را رجیستر کنیم؟

برای این کار باید در مرحله اول شماره سریال گوشی یا همان IMEI number را گوشی خود را پیدا کنید. با توجه به اهمیت بالای این موضوع بد نیست با روش‌های استعلام کد رجیستری گوشی آشنا شوید؛ بنابراین در ادامه مطلب برخی روش‌های پیداکردن شماره سریال گوشی توضیح داده می‌شود.

روش اول: شماره‌گیری کد دستوری (اندروید، آیفون و گوشی‌های ساده)

اولین و ساده‌ترین روش به دست آوردن سریال گوشی‌های بدون کارتن استفاده از کد دستور ۰۶ است. این کد تقریباً برای تمام گوشی‌های ساده و هوشمند قابل‌اجرا است و کاربر تنها نیاز دارد با شماره‌گیری کد *#06# و سپس فشردن کلید تماس (Call)، کد سریال گوشی یا همان IMEI number را دریافت کند.

روش دوم: استفاده از برچسب پشت گوشی بدون جعبه

برخی شرکت‌های تولیدکننده گوشی تلفن همراه سعی می‌کنند سریال IMEI را روی گوشی نیز حک کنند. به‌عنوان مثال دستگاه‌هایی که باطری آن‌ها قابلیت جدا شدن دارند، معمولاً از این ویژگی برخوردار هستند.

شما می‌توانید سریال گوشی را در قسمت پشتی و زیر باتری مشاهده کنید. در گوشی‌های امروزی که باتری غیر قابل جدا شدن دارند، معمولاً این سریال به‌صورت خیلی ریز درج شده است.

روش سوم: مراجعه به تنظیمات گوشی‌های اندرویدی

اطلاعات مربوط به شماره سریال گوشی یا همان IMEI number در بخش تنظیمات نیز قابل دریافت است. برای این کار، ابتدا وارد بخش تنظیمات (Settings) شده و گزینه اطلاعات گوشی (About phone) را انتخاب می‌کنیم.

در مرحله بعد گزینه وضعیت گوشی (Status) را انتخاب کنید. در این بخش مشاهده می‌کنید که اطلاعات IMEI به‌صورت کامل قابل‌مشاهده است.

اهمیت کد IMEI

توجه داشته باشید که شماره سریال گوشی یا همان کد IMEI نه‌تنها برای ثبت در سامانه همتا و انتقال مالکیت کاربرد دارد، بلکه در زمان سرقت یا گم‌شدن گوشی نیز کاربرد داشته و ابزار ردیابی گوشی محسوب می‌شود.

در همین رابطه بخوانید:

- آموزش تشخیص گوشی کارکرده از نو

به‌عنوان مثال در صورت گم شدن گوشی و در دسترس نبودن جعبه آن، می‌توانید کد IMEI را به مراجع اطلاع داده و از آن‌ها بخواهید که در صورت پیدا شدن به شما اطلاع دهند.

جالب است بدانید که شما با در اختیار داشتن کد IMEI می‌توانید گوشی سرقتی خود را ردیابی کنید. در صورت عدم امکان ردیابی، با اعلام کد IMEI به مراکز قانونی و مخابراتی می‌توانید گوشی خود را از شبکه خارج کرده و به لیست سیاه اضافه کنید. در این حالت گوشی غیر قابل استفاده می‌شود.

استعلام اصالت گوشی بدون جعبه

با وجود سختی‌هایی که طرح رجیستری گوشی‌های هوشمند برای واردکنندگان ایجاد کرده است، رجیستر و ثبت گوشی در سامانه همتا برای کاربران بسیار ساده است و می‌توان به روش‌های مختلف این کار را انجام داد. در نظر داشته باشید که در صورت خرید گوشی دزدی این روند از شما ساخته نخواهد بود و باید پیش از اتمام خرید این کارها را انجام دهید.

توجه داشته باشید که برای فرایند رجیستر کردن یا انتقال مالکیت گوشی با یک کد به نام کد فعال‌سازی موجه خواهیم شد. این کد ۶ رقمی در سه حالت کاربرد دارد:

1. برای گوشی‌های آکبند دارای کارتن و جعبه که به‌صورت قانونی به کشور وارد شده‌اند.
2. برای گوشی‌های دست‌دوم که باید انتقال مالکیت انجام گیرد. این کد برای مالک گوشی از سامانه همتا ارسال خواهد شد، بنابراین در مواردی که فروشنده گوشی کد یا پیامک سامانه همتا را در اختیار شما قرار نمی‌دهد، احتمالاً با یک گوشی سرقتی (دزدی) سروکار دارید و بهتر است این معامله را انجام ندهید.
3. برای رجیستری گوشی مسافری، این کد در پیامک تأیید درخواست و کارتابل مسافر وجود دارد.

رجیستر کردن گوشی یا استعلام اصالت از طریق سایت همتا

اولین و ساده‌ترین روش رجیستر کردن گوشی یا استعلام اصالت گوشی بدون کارتن، مراجعه به وب‌سایت همتا است که در این مطلب به آن می‌پردازیم.

در مرحله اول به وب‌سایت همتا وارد شوید. برای ورود به این پلتفرم هم از طریق شماره ملی و از طریق شماره‌تلفن همراه می‌توان اقدام کرد. روش مورد نظر را انتخاب کرده و اطلاعات خواسته شده را وارد کنید. سپس بر روی گزینه ورود کلیک کنید.

در نظر داشته باشید که در این بخش علاوه بر فعال‌سازی رجیستری گوشی‌های جدید، امکان استعلام اصالت گوشی با کلیک بر روی گزینه «استعلام اصالت» نیز وجود دارد.

در مرحله بعد باید پیامک حاوی رمز یکبار مصرف را دریافت کرده و سپس رمز امنیتی خواسته شده را وارد کنید. در نهایت بر روی کلید آبی‌رنگ ورود کلیک کنید.

پس از ورود به سامانه همتا از منوی سمت راست صفحه می‌توانید فعالیت‌های مختلف را انتخاب کرده و موارد قابل‌بررسی را مشاهده کنید. برای رجیستری گوشی گزینه فعال‌سازی تلفن همراه را انتخاب و سپس اطلاعات خواسته شده را وارد کنید.

در پایان تنها کافی است بر روی دکمه آبی‌رنگ فعال‌سازی کلیک کنید تا گوشی شما رجیستر شود.

استعلام رجیستری گوشی بدون کارتن

اولین و ساده‌ترین راه برای فهمیدن رجیستر بودن گوشی بدون جعبه، ارسال کد IMEI به سامانه ۷۷۷۷، به‌صورت پیامک است. در این روش تنها کافی است شماره سریال گوشی بدون کارتن خود را به شماره ۷۷۷۷ ارسال کرده و منتظر استعلام جواب باشید.

روش دوم استفاده از کد دستوری *7777# است. این کد را با گوشی موردنظر خود گرفته و سپس گزینه تماس را انتخاب کنید. در مرحله بعد از بین گزینه‌های موجود استعلام اصالت را انتخاب کنید.

در همین رابطه بخوانید:

- رجیستری آیفون 14 در سامانه همتا امکان پذیر شد

حال از شما خواسته می‌شود که شناسه ۱۵ رقمی IMEI گوشی را وارد کرده و سپس در انتظار دریافت پیامک بمانید.

در هر دو روش تنها پس از چند دقیقه جواب استعلام ارسال شده و شما می‌توانید بفهمید که گوشی بدون کارتن و جعبه در سامانه همتا ثبت شده است یا خیر.

مجازات خرید گوشی دزدی (مسروقه)

بر اساس ماده 662 قانون مجازات اسلامی، هرکس آگاهانه اقدام به خرید کالای مسروقه (دزدی) مانند گوشی بدون کارتن کند، به حبس از شش ماه تا سه سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

در صورتی هم که متهم مدعی شود از دزدی بودن گوشی بدون جعبه خود مطلع نبوده، قیمت پایین و نبود ملزوماتی چون جعبه و متعلقات جانبی گوشی می تواند از نظر قاضی قرائن اطمینان آور مسروقه بودن گوشی طلقی گردد و متهم به خرید آگاهانه کالای مسروقه محکوم شود.

همچنین خرید گوشی بدون کارتن از معتادان متجاهر می تواند مصداق خرید آگاهانه مال مسروقه باشد، بنابراین تصور نکنید که با یک توضیح ساده می توانید از اتهام های جدی تبرئه شوید.

جمع بندی (گوشی مسروقه بخریم یا نه؟!)

قویاً توصیه می کنیم هرگز گوشی های فاقد کارتن خریداری نکنید. خرید چنین گوشی هایی نه تنها می تواند شما را به دادسرا و پلیس آگاهی بکشاند، بلکه از نظر اخلاقی هم نمی تواند کار درستی باشد.

گاهی همراه با این گوشی ها اموال با ارزش تری به سرقت رفته و حتی ممکن است وقوع جرائم جدی تری چون سرقت از منزل، سرقت خودرو، زورگیری با سلاح سرد یا قتل مطرح باشد.

دقت داشته باشید خرید و فروش گوشی بی صاحب یا پیدا شده نیز می تواند عواقب کیفری برای شما داشته باشد و تصاحب مال غیر محسوب شود، بنابراین با خیال آسوده از گوشی یا تبلت پیدا شده استفاده نکنید و به فکر فروش و معاوضه آن نیز نباشید.

در پایان به دو پرسش اساسی درباره گوشی بدون کارتون پاسخ می دهیم.

اگر کارتون گوشی گم شود چه باید کرد؟

در صورتی که کارتن گوشی شما گم شده است، حتماً آن را با افراد پیرامون خود در میان بگذارید تا اگر بعداً مشکلی رخ داد، بتوانید از آنها به عنوان مطلع در دادسرا استفاده کنید. گم شدن کارتون گوشی درباره محصولات گران قیمت جدی تر است و نباید به سادگی از کنار آن رد شوید.

آیا فروش گوشی بدون کارتن جرم است؟

خیر، فروش گوشی بدون کارتن جرم نیست اما اگر مسروقه باشد و از این موضوع آگاه باشید، ممکن است با اتهام فروش مال مسروقه روبرو شوید. بنابراین هم خرید و هم فروش گوشی مسروقه جرم است؛ هرچند که نداشتن کارتون لزوماً به منزله مسروقه بودن گوشی نیست.

با گوشی پیدا شده چه کار کنیم؟

اگر یک گوشی بی صاحب پیدا کرده اید، همواره آن را مال دیگری بدانید. شما می توانید پیدا شدن گوشی گم شده را به سامانه های اینترنتی اعلام نمایید. همچنین می توانید آن را پس از دریافت صورت جلسه کتبی، به نهادهای نظارتی، حراست ادارات، نگهبانی و نظیر آنها تحویل بدهید. با این حال همواره در قابل تحویل گوشی پیدا شده رسید حاوی شناسه سخت افزاری، مدل و مشخصات گوشی تحویل بگیرید و آن را نزد خود نگه دارید.