آشنایی با رخت گشاد یا لباس محلی اوز؛ لباس محلی زنان فارس

یکی از لباس محلی زنانه بویژه لباس عروس در جنوب استان فارس توسط زنان هنرمند شهر “اوز” به نام خوس بافی رونق دارد.
برخی بر این باورند که این لباس توسط تعداد اندکی از زنان هنرمند شهر “اوز” دوخته می‌شود و صنعت خوس بافی را از کشور هندوستان به اوز آورده‌اند.

خوس از الیاف نقره‌ای تشکیل شده که بافته می‌شود و از آن برای تزئین شلوار، روسری، کلاه، پیراهن، جلیقه زنان و لباس کودکان استفاده می‌شود.

اما برخی معتقدند دقیقا مشخص نیست منشا این لباس از کجاست. اگر به لباس‌های محلی در جنوب استان فارس از حوالی فیروز آباد تا مناطقی قریب به بستک توجه کنیم همه آنها شامل دامنی بلند و گشاد و پیراهنی بلندکه تا روی باسن می‌پوشانده است بوده‌اند.

در خود اوز هم تا یک صد سال پیش از این لباسی شبیه به آن مرسوم بوده و لباس عادی مردم حساب می‌شده است. ولی آنچه که به رخت گشاد تمایز می‌بخشد فراوانی زینت‌آلات و طلاهایی است که با آن آمیخته شده است. زینت‌هایی که بیشتر با آرایش رقصندگان معابد هندی شبیه است.

از طرفی قیمت بالای کل این لباس حکایت از این دارد که این لباس خاص بوده است و همه‌گیر شدن استفاده از آن بعدا اتفاق افتاده است. امری که حتی تا حالا هم باقی مانده که همه رخت گشاد ندارند و عده ای در مواقع ضرور از دیگران قرض می‌گیرند.آشنایی با پوشاک سنتی مردم استان فارس

برخی از قسمت‌های رخت گشاد یا لباس محلی اوز:

کره باغی: کلاه خوص دوزی شده دسمال کچه: دستمال حریر سه گوش که زیر گلو بسته می شود بَلَ: روسری بزرگ خوص دوزی شیفون جُمَ: پیراهن با یقه و سر دست زری دوزی اطلسی نِنتای گشاد: دامن بلند اطلسی با حاشیه دوزی نقره و زری جُلُوی: تسمه پهن از طلا که زیر گلو و دور سر بسته می شود شیخپ: گلوبند بزرگ از طلا و دانه های درشت سنگهای قیمتی چنار: یکی ار دایره های بزرگ طلایی از گلوبند برگک: آویزهای طلایی کوچکی که به چنار متصل است اشرفی: سکه های طلا که در گلوبند است (اشاره به عهد اشرف افغان) گًز goz: میله‌های طلایی که در گلوبند است (اشاره به غازی که لقب تیموریان است) ماهک: آویز از طلا که پیشانی را می پوشاند هَلّ: آویز از مروارید که پیشانی رامی پوشاند چُمبُر: دسبند بزرگ طلایی با برجستگی خار مانند پتری: حلقه طلایی که به پره بینی بسته می شود کُوش سغری: کفش چرمی با نوک باریک و با زنگوله (کفش ساغری) میلی: حلقه نقره ای برای زینت مچ پا با دانه های درشت از سنگهای قیمتی

این لباس زیبا حالا به نماد اوز و لارستان بدل شده است.

لباس‌های محلی مردان و زنان قشقایی جاذبه‌های خاصی دارد و آوازه آن تا دوردست‌ها نیز رفته و امروزه به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های فرهنگی این قوم تبدیل شده است.

ایلاتی‌ها نیز در گذشته دارای آرخالق و شال و کلاه‌های بدون لبه و نمدی بوده‌اند و در عصر پهلوی ناچار شدند مثل دیگران لباس یک شکل بپوشند.