مهم‌ترین عامل تعادل درخانواده

آرمان- سخن از مهم‌ترین عامل تعادل در خانواده یعنی، مسرت زندگی و خوشرویی است که گویی تمام جنبه‌های حیات انسانی را در خود متبلور می‌کند. از ویژگی‌های برجسته پیامبران الهی و اولیای بزرگ پروردگار، خوش خلقی و گشاده رویی با مردم و اطرافیان ذکر شده است و شخصیت رسول اکرم (ص) در میان همه آنان از حیث نرمی اخلاق و خوشرویی و نفوذ در انسان‌ها، ممتاز است.[1] در روابط متقابل زن و مرد، لحظه‌ها، سرشار از بیم و امید است. زمانی می‌توان زندگی را قرین شادکامی ساخت که در چهره زوجین، نشانه‌هایی که بیشتر حاکی از امید‌ به آینده هستند تا بیم و نگرانی، مشاهده گردد. در برخورد دو شخصیت، آن چه ابتدا تأثیرگذار است، ظاهر شاد و با نشاط آنهاست، فروغ زندگی است که از چشمانشان ساطع می‌شود.

دیدگاه امام علی(ع)

از نگاه امام علی (ع) مومن کسی است که با وجود داشتن قلبی غمگین، چهره ای پرنشاط دارد و این بهترین میزان و ضابطه برای ارزیابی لیاقت زن یا شوهر در زندگی مشترک است. برای تعادل در زندگی، باید چون چشمه از درون جوشید و خرمی و زیبایی آفرید و به دیگران مسرت حیات، عرضه نمود. باید دستی از آستین همت بیرون آورد و گرد و غبار افسردگی را از چهره‌ها (به ویژه همسر) زدود و گل لبخند را بر لبان آنان، رویاند.

عواطف مسری است

روابط اجتماعی، مشحون از تبادلات روحی و عاطفی میان انسان‌هاست. هر نوع حالت روحی ما اعم از شادی و غم، خواه ناخواه تأثیرات فوری و مشخصی بر اطرافیان ما بر جای می‌گذارد. از این رو، انتخاب نوع تأثیر بر دیگران، بر عهده خود ماست. این که علاقه‌مند باشیم بر دیگران تاثیر مثبتی بر جای گذاریم یا خاطره نامطلوبی از ما در ذهن داشته باشند، بستگی به نوع گزینش ما دارد. همه ما عباراتی نظیر: «افسرده دل، افسرده کند انجمنی را» و یا «مستمع صاحب سخن را بر سر ذوق آورد» را به کرات شنیده ایم؛ این‌ها و نظایر آن، در برگیرنده واقعیت غیر قابل انکاری است که دیگران از ما روحیه می‌گیرند و یا روحیه خود را می‌بازند. هر نوع رفتاری اعم از شادکامی و یا تلخ کامی ما در همسر، اثر تعیین کننده و مشخصی بر جای می‌گذارد. ما، خود نیز از تاثیرات مسلم و انکار ناپذیر روحیه همسرمان برکنار نیستیم.

چند توصیه تربیتی

1. شادکامی، یک احساس درونی با منشأ باطنی است و آثار بیرونی هم دارد که تا قلبا خود را آماده خوش رفتاری و خوشرویی نکنیم، در رفتارمان تجلی نخواهد کرد.

2. هر یک از زن و مرد، در شادکامی زندگی، نقش بر جسته‌ای دارند. ولی مرد به لحاظ مدیریت خانواده، در این زمینه مسئولیت سنگین تری دارد. لذا مرد شاد کام، خانواده شاد کام خواهد داشت.

3. خود را باید علیه بی حالی روحی و بی‌حوصلگی حفظ کنید و سهم خود را در شادکامی زندگی و خانواده ارتقا دهید. هرگز اجازه ندهید افکار منفی و یاس آلود، چون موریانه‌ها، ریشه‌های مسرت و شادکامی زندگی تان را از بین ببرند و بر شما مسلط شوند.

4. معیار‌های شخصی خود را در زمینه سود و ضرر، بازبینی کنیم. شادکامی، عمدتا به ادراک صحیح واقعیت، بستگی دارد. همیشه، به دست آوردن چیزی سود و از دست دادن چیزی ضرر نخواهد بود. آن چیزهایی را که به دست آوردنش ممکن است نظیر مال و منال، برای فقدانش متاسف نشوید.[2] و آن چیزهایی که نصیبتان می‌شود، شما را خیلی خوشحال ننماید.[3] معیار‌های سنجش سود و ضرر را از این گونه امور بالاتر ببرید و از زاویه دیگری آن‌ها را ببینید. در چنین صورتی، تعادلتان برهم نمی‌ریزد و در خود در برابر مسائل زندگی، نیروی مقاومت بیشتری احساس خواهید نمود.

5. از احساس نفرت و انزجار نسبت به خودتان فاصله بگیرید. اگر در گذشته زندگی مطابق دلخواهتان نبوده، آینده را فدای گذشته نکنید. می‌توان با بهتر زندگی کردن و برخورد مثبت و عقلانی از رنج‌های زیاد کاست. اگر با خودتان کمی مهربان و واقع بین باشید، شادکامی زندگی را بهتر احساس خواهید نمود.

6. خود را آماده کسب تجربه از دیگران نظیر اطرافیان و همسرتان نمایید. تجارب تلخ و نامطبوع دیگران، شما را متوجه ارزش‌های موجود زندگی تان و قدردانی از آنها و در نتیجه شادکامی بیشتر خواهد نمود. تجارب مطبوع دیگران، نیز قابل انتقال به زندگی شخصی ما خواهد بود و بر نشاط و شادابی زندگی خواهد افزود.

7. توجه به جهان بیرون از خویشتن، راهی برای فرار از تلخ کامی و زانوی غم در بغل گرفتن است. غم خوردن یک عاطفه انسانی است.[4] برای رهایی از آن باید با تغییرات و فراز و نشیب‌ها، خویشتن را تطبیق دهیم.باید این واقعیت را بپذیریم که همه آنچه موجب نگرانی ما می‌شود، هرگز رخ نمی دهد و آن بخشی که واقع می‌شود، نیز غیر قابل اجتناب است.

8. به جای عیب جویی نسبت به هم عیب‌پوش باشید و از شیوه‌های صحیح انتقاد برای تغییر و اصلاح رفتار کمک بگیرید.