تفاوت «عبادت» با «عادت» در یک باء نوشتاری از حجت الاسلام هادی سروش

شفقنا –  نوشته : حجت الاسلام والمسلمین هادی سروش درنوشتاری با عنوان تفاوت «عبادت» با «عادت» در یک باء آورده است : شیخ محمود شبستری ، سخنی دلنشین دارد : ز احمد تا احد یک “میم” فرق است جهانی اندر این یک “میم” غرق است در واژه “عبادت” و واژه “عادت” یک باء فرق است […]

شفقنا – نوشته : حجت الاسلام والمسلمین هادی سروش درنوشتاری با عنوان تفاوت «عبادت» با «عادت» در یک باء آورده است :

شیخ محمود شبستری ، سخنی دلنشین دارد :
ز احمد تا احد یک “میم” فرق است
جهانی اندر این یک “میم” غرق است
در واژه “عبادت” و واژه “عادت” یک باء فرق است و همه ی “بهاء” عبادت به این باء است .
اگر از عبادت ، حرف “باء” حذف شود آن عبادت میشود عادت و بهاء خود را از دست میدهد.
در فرهنگ غنی اهلبیت (ع) روی این نکته بسیار ظریف دقت شده که ؛
“نکند که عبادتِ شما عادتِ شما شود” !
از این جاست که در اصول کافی این حدیث آمده :

وقتی آمد محضر امام صادق (ع) و از نماز شخصی با آب و تاب شروع به تعریف کرد …. امام (ع) از او درباره “راستگویی و حفظ امانت” پرسش نمود و آن شخص متعجب ماند…. بعد امام (ع) فرمودند:
چه بسا نماز برای او “عادت” شده و باید دین داری اورا در جای دیگری جستجو نمود.
طبق بیان قطعیِ حکماء هر عمل دشواری ، وقتی عادت شود ، دیگر نفسِ آدمی آن را به سهولت انجام میدهد.
پس پی گیری فردی نسبت به عبادات ، اگر از روی روزمره گی شده باشد دیگر کمال نیست گرچه از نظر فقهی صحیح می باشد .
خلاصه ؛ عبادتِ وقتی بدون “باء” باشد یعنی “عادت” بوده و بهائی ندارد .
خوب روشن است که با “عادت” ، نه میشود “بهشت” خرید و نه میشود از رهن “جهنم” بدر آمد.
بکوشیم که “اهل عبادت باشیم نه اهل عادت” .

باری ؛
سوالی ذهن را درگیر می کند :
چگونه دریابیم که در پرونده عمر و چرخش روزگار ، “عبادت” داریم یا “عادت” ؟؟

استاد مطهری عزیز ، گوید :
باید ببینیم آیا همه دستورات خدا را مثل نماز خواندنی که عادتمان شده ، انجام می‌دهیم؟
اگر این‌طور است، معلوم می‌شود که کار ما به خاطر امر خداست. اما اگر ربا را می‌خوریم و در عین حال، نماز را هم با نافله‌هایش می‌خوانیم، یا اگر خیانت به امانت مردم می‌کنیم ولی زیارت عاشورایمان هم ترک نمی‌شود، می‌فهمیم که اینها عبادت نیست، عادت است .
نکته بسیار مهم تر ؛
از عبادت بدون “باء” که “عادت” است بد و بدتر ؛ عبادتِ بدون “عین” و “تاء” است ، یعنی شخصی ؛ با ابزارِ عبادت ، متوجه “باد” باشد !!
و متاسفانه کم هم نداریم !
مقصودم این است که ؛ برخی حضرات منتظر وزش باد هستند که به کدام سمت و جهت در حرکت است ، تا عبادت بدان سمت بجا آرند !
اینجاست که جامعه را ؛ به نفاقِ روی نفاق ، میکشانند !
متاسفانه در جامعه ی “نفاق” زده آدمیان عبادتی مانند ؛ نماز و مسجد ، حجاب و توجه به ارزشها ، حب اهلبیت و ولایت ، محفل دعاواعتکاف ، غم محرومان خوردن و شعار معیشت دادن و چیزهای دیگری از این سنخ را ، بهاء قرار میدهند .
اما نه بهاء بهشت ، بلکه بهاء دنیای خود ، تا با آن یا ؛
به ثروت رسیده و توبره خود را پر کرده بطوریکه هفتاد نسل بعد از خودشان هم ، خور و خوراکشان دائر باشد !
ویا با آن به “قدرت و سِمَت” رسیده و کیفِ دنیا را کنند!
بحق که ؛ اینان از همه ی کارشناسان هواشناسی متخصص ترند !

حتما بخوانید: سایر مطالب گروه گوناگون

برای مشاهده فوری اخبار و مطالب در کانال تلگرام ما عضو شوید!