کفش تبریز لنگ لنگان می‌رود/ رکود و میهمانان ناخوانده در بازار

خبرگزاری مهر، گروه استان ها- زهرا ناصران: کفش صنعتی است که کارگران و تولید کننده‌های زیادی را از زمان های قدیم تا به امروز در شهر تبریز و حومه اش به خود مشغول کرده و نان سر سفره شان آورده است، اما این روزها حال این صنعت و وضعیت اکثر کارگران و تولید کنندشان آن طور که باید خوب نیست و دخل و خرجشان باهم جور در نمی آید. اکثر تولیدی ها به دلیل نبود تقاضا و عدم اطمینان از آینده‌ بازار با ظرفیت کمتر از حد خود کار می کنند و دود این امر در درجه اول به چشم کارگر می رود، چرا که روال دستمزد در این صنعت بر اساس جفت مزدی بوده و مستقیما با میزان تولید ارتباط دارد ، یعنی هرچقدر میزان تولید کم باشد در آمد کارگران نیز کم تر می شود. کارگرانی که اکثرا بدون بیمه و دیگر مزایای پیش بینی شده در قانون کار کشور، با دستمزدهایی حداقلی کار می کنند و طبیعی است که در تامین مایحتاج زندگیشان با چنین وضعیتی به مشکل برمی خورد.

کارگاه ما مانند بیشتر تولیدی های کفاشی بدون پروانه و مجوز هست و این بهانه ای شده برای کارفرما تا بیمه مان نکند و مشخص نیست موقع پیری که دیگر توان کار کردن نداشتیم چه بلایی سرمان می آیددر این خصوص مجید کارگر ۴۱ ساله کفاشی در گفتگو با خبرنگار مهر از کم بودن دستمزدها در شهر تبریز گله می کند و می گوید: متاسفانه دستمزدها در تبریز حداقل ۶۰ درصد از تهران، کم تر است، برای مثال پستاهایی (رویه های کفش) که در تهران برای آن هفت هزار تومان دستمزد تعیین می شود، در تبریز همان پستاها را با قیمت سه هزار و ۳۰۰ تومان یا کم تر کار می کنند و با این وجود پرداختها به صورت نقدی نیست و کارگران در بیشتر تولیدی ها قسمتی از حقوق خود را دریافت می کنند و بقیه نیز می ماند تا در آخر سال تسویه شود و آن موقع نیز با چک های مدت دار روبرو می شوند.

وی می افزاید: این تنها مشکلمان نیست، تولیدی که ما در آن مشغول هستیم مانند بیشتر تولیدی ها و کارگاه‌های کفاشی بدون پروانه و مجوز هست و این بهانه ای شده برای کارفرما تا بیمه مان نکند و مشخص نیست موقع پیری که دیگر توان کار کردن نداشتیم چه بلایی سرمان می آید. در حدود چهار سالی که در این کارگاه و روزانه با ساعت کاری ۱۲ ساعته کار می کنم یک نفر از طرف اتحادیه کفش و یا سازمان‌های دولتی نیامده که بگوید اینجا چکار می کنید؟ دستمزدتان چقدر است؟ میدانیم عیدی و دیگر مزایا محال است که داشته باشید، لااقل بیمه را که دارید؟ کارگاهتان حداقل استاندارها را دارد؟ پروانه کسب کارگاه کجاست؟

وی ادامه می دهد: با وضعیت موجود کارمان، شرمنده خانواده هایمان هستیم هم از لحاظ تامین مالی و هم از لحاظ عاطفی که خستگی ناشی از ساعت کاری زیاد اجازه رسیدگی به مشکلات خانواده هایمان را نمی دهد.

بیش از نصف تولیدی های کوچک کفاشی در حالت نیمه تعطیل قرار دارند

محمد یکی از تولید کنندگان کفش نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اشاره می کند: تقریبا بیش از نصف تولیدی های کوچک در حالت نیمه تعطیل قرار دارند، یک هفته کار می کنند و یک هفته تعطیل و ما نیز مجبوریم با ظرفیت ۶۰ درصدی کار کنیم، تا تعطیلی های اجباری نداشته باشیم. با وجود اینکه قاچاق کفش از کشور چین تا حدودی کنترل شده، اما تاثیر چندانی در تقاضا و بهبود بازار تقریبا بیش از نصف تولیدی های کوچک در حالت نیمه تعطیل قرار دارند، یک هفته کار می کنند و یک هفته تعطیل و ما نیز مجبوریم با ظرفیت ۶۰ درصدی کار کنیمکفش تبریز نداشته است.

وی ادامه داد: بیش از ۹۰ درصد فروش ما به صورت چکی است و پرداخت نقدی برای خرید از تولید کننده مفهوم چندانی ندارد و این باعث شده از لحاظ نقدینگی با مشکل روبرو شویم و جوابگوی نیاز کارگرانمان نباشیم. من نیز مثل اکثر تولیدکنندگان زمانی در شغل کفاشی کارگر بودم و فعالیت خود را با کارگری شروع کردم و خوب می دانم آنها چه مشکلاتی دارند ولی دست ما نیز بنا به شرایط موجود بسته است.

وی می افزاید: اینکه چرا برای مجوز و پروانه کسب کارگاه اش اقدام نکرده ام، جواب مشخصی دارد، اتحادیه در مقابل کارگاه هایی که پروانه کسب دارد، چه تعهدی دارد؟ چه سودی برای ما دارد که پروانه کسب داشته باشیم؟ معلوم است اتحادیه فقط هزینه عضویت می گیرد و هیچ تعهدی ندارد. در آخر سال هم باید عوارض و مالیات سنگینی پرداخت کنیم که در دیگر جاها مصرف شود و کسی از مسئولان به فکر ما نباشد.

کاهش ۳۰ درصدی فروش کفش خارجی در تبریز نسبت به سال گذشته

رئیس اتحادیه کفاشان تبریز از کاهش ۳۰ درصدی فروش کفش خارجی در تبریز نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: با این وجود صادرات کفش تبریز رشد منفی دارد.

علیرضا جباریان فام با اشاره به قدمت صنعت کفش تبریز، اظهار کرد: برند کفش تبریز نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا شناخته شده است و این صنعت یکی از صنایع اشتغال‌زا و تاثیرگذار در عرصه اقتصاد و تجارت استان است اما تولید کفش در تبریز حدود ۴۰ درصد کاهش یافته و سالانه حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیون جفت کفش، در تبریز تولید می شود.

وی با بیان اینکه آذربایجان شرقی قطب صادرات کفش کشور و یک صنعت اشتغال زا و ارز آور است؛ گفت: به علت رکود حاکم در جامعه، میزان صادرات کفش از این استان محدود شده است و کشور عراق و افغانستان از جمله کشورهای مورد هدف صادرات کفش تبریز است و تا زمانی که تعرفه‌های گمرکی کاهش پیدا نکند و صنعت کفش از علم روز دنیا، حمایت مسئولان، مواد اولیه متنوع و مرغوب برخوردار نباشد، تولیدات داخلی نیز رونق پیدا نخواهد کرد.

رئیس اتحادیه کفاشان تبریز با بیان اینکه نبود شهرک تخصصی کفش در تبریز باعث ضربه زدن به تولید داخلی می شود، افزود: چندین بار برای ایجاد شهرک تخصصی کفش در تبریز اقدام کرده برای رونق تولید، به سمت بازاریابی بین المللی و جهانی حرکت کنیم که البته در این زمینه نیز بیشتر تولیدکنندگان با علم بازاریابی آشنا نیستند و انگیزه ای نیز برای یادگیری این علم ندارندایم و از شهرداری درخواست داریم تا مکان مناسب نزدیک به شهر را در اختیار ما قرار دهند تا بتوانیم شهرک صنفی را راه اندازی کنیم چرا که این امر سبب کاهش هزینه تولید، کاهش هزینه بازاریابی، رونق صنایع وابسته به صنعت کفش و ... می شود و باتوجه به اینکه سال گذشته کمیپن حمایت از کفش ایرانی راه اندازی شده بود، این حرکت منجر به کاهش ۳۰ درصدی ورود کالاهای قاچاق در عرصه کفش به داخل کشور شد.

جباریان فام ادامه داد: در حال حاضر باید براساس سلیقه مشتری کفش تولید کنیم، البته در دوسال اخیر تحولات قابل توجهی در این عرصه به وجود آمده است، بنابراین ضروری است تا برای رونق تولیدات داخلی، به سمت بازاریابی بین المللی و جهانی حرکت کنیم که البته در این زمینه نیز با مشکلاتی مواجه هستیم و بیشتر تولیدکنندگان با علم بازاریابی آشنا نیستند و انگیزه ای نیز برای یادگیری این علم ندارند، در حالی که دانستن علم بازاریابی منجر به توسعه اشتغال و رونق تولید داخلی می شود.

مالیات بر ارزش افزوده و تعرفه بالای مواد اولیه بزرگترین چالش پیش روی بخش کفش

وی مالیات بر ارزش افزوده و تعرفه بالای مواد اولیه را بزرگترین چالش پیش روی تولید کنندگان بخش کفش عنوان می کند و می گوید: به علت اوضاع نامطلوب و عدم حمایت از تولید کننده، افرادی در سطح شهر تمایل دارند که در بخش تولید کفش فعالیت کنند ولی به دلیل نبود بازار و ورشکستی واحدهای فعال، وارد این عرصه نمی شوند.

در سطح شهر حدود دو هزار و ۴۰۰ کارگاه تولید کفش وجود دارد که از این تعداد حدود یک هزار و ۸۰۰ واحد دارای پروانه کسب و حدود ۶۰۰ واحد به علت فعالیت در منازل، فاقد پروانه کسب هستندوی با بیان اینکه در سطح شهر حدود دو هزار و ۴۰۰ کارگاه تولید کفش وجود دارد، گفت: از این تعداد حدود یک هزار و ۸۰۰ واحد دارای پروانه کسب و حدود ۶۰۰ واحد به علت فعالیت در منازل مسکونی، فاقد پروانه کسب هستند و در بخش صنعت کفش برای ۴۰ هزار نفر اشتغال فراهم شده است که حدود ۵۵ واحد بزرگ صنعتی در تبریز وجود دارد که این واحد ها دارای پروانه بهره برداری هستند؛ همچنین حدود یک هزار و ۳۰۰ واحد فروش کفش در سطح شهر وجود دارد که از این تعداد، یک هزار و ۱۰۰ واحد دارای پروانه کسب می باشد.

به نظر می رسد صنعت کفش تبریز با آسیب های فراوانی روبرو است و هنوز مسئولان کشور گام مثبتی را برای رفع آنها برنداشته اند، البته نباید همه تقصیرها را نیز گردن مسئولان انداخت، تولیدکنندگان نیز باید خود به فکر چاره باشند و با نوآوری و در نظرگرفتن سلایق به روز مشتری گامی برای خروج تولید خود از رکود بردارند. امید به آنکه مسئولین و تولیدکننده دست دردست هم روزهای خوشی برای این صنعت اشتغال زا و ارز آور فراهم کنند، چرا که کفش قابلیت این را دارد که در تحقق اقتصاد مقاومتی نقش برجسته ای ایفا کند.