ارزان تربیت کنید

ورود فرزندی جدید به معنای افزایش قابل توجه در وظایف و تعهدات پدر و مادر است؛ تعهداتی که اغلب مستلزم صرف پول و زمان هستند. ارقام مرتبط با رشد و بالیدن هر کودک که گاه از سوی مؤسسات دولتی یا خصوصی اعلام می‌شود، وجود مقادیری عظیم از پول برای تأمین هزینه‌ها را ضروری می‌سازد. این مسأله گاهی حتی به انصراف همسران از فرزند جدید منتهی می‌شود. اما نکته‌ای که در خصوص این‌گونه اعداد و ارقام اغلب از نظر دور داشته می‌شود، امکان صرفه‌جویی و کنترل هزینه‌های مرتبط با رشد کودکان است.

توصیه‌های زیر که برآیند نظرات متخصصان و تجارب والدین است به شما در محدود ساختن هزینه‌های تولد و رشد کودک یاری خواهند کرد. با کاربرد این روش‌ها می‌توانید کودک خود را با کمترین هزینه تربیت نموده و نیازهای او را برطرف سازید.

۱٫ کودکان تازه متولدشده

تغذیه کودک را ارزان انجام دهید

در دوران ابتدایی پس از تولد، نیازهای کودک بسیار محدود است و شامل نگهداری، پوشاک و البته غذا می‌شود. در این میان غذای کودک در زمره کم‌خرج‌ترین موارد است. بر اساس توصیه‌های مؤکد پزشکی، بهترین روش تغذیه کودک در ماه‌های نخست پس از تولد شیر مادر است. اما این روش در کنار مزایای فوق‌العاده‌ای که برای سلامت کودک دارد، به لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه است و باعث حذف هزینه‌های مرتبط با تهیه شیر خشک می‌شود.

البته اگر مادری توانایی شیر دادن به کودک را نداشته باشد، مسأله تا حدودی متفاوت است و باید راه‌های دیگری را برای تغذیه کودک مورد توجه قرار داد. اما در صورت وجود این امکان، چشم‌پوشی از آن اشتباهی بزرگ خواهد بود.

پوشک‌های پارچه‌ای قدیمی را امتحان کنید

یکی از هزینه‌های اصلی کودکان در ماه‌های نخست که گاه تا چند صد هزار تومان را به خود اختصاص می‌دهد، پوشک‌های یکبارمصرف است. هزینه‌ای که در گذشته‌ای بسیار نزدیک وجود نداشت، چراکه والدین از کهنه‌ها و پوشک‌های پارچه‌ای استفاده می‌کردند که چندین بار قابلیت استفاده داشت. البته شاید استفاده از این روش با زندگی امروز و روحیات والدین چندان هماهنگ نباشد، اما اگر به دنبال کنترل هزینه‌ها هستید، نتایج فوق‌العاده‌ای را از این صرفه‌جویی به‌دست خواهید آورد.

استفاده از مهد کودک همیشه ضروری نیست

گاهی اوقات والدین اصراری وسواس‌گونه به رفتن کودک کم‌سن خود به مراکز نگهداری دارند. امری که در اغلب موارد کاملاً بیهوده است. در واقع اگر والدین به لحاظ زمانی فرصت نگهداری از کودک خود را داشته باشند، بهترین گزینه این است که در سنین پایین، کودکان تمام زمان خود را با پدر و مادر سپری کنند. این مسأله روی تربیت و ثبات روانی آنها تأثیر مثبتی خواهد داشت، ضمن اینکه در هزینه‌های رشد کودک نیز صرفه‌جویی قابل توجهی می‌شود.

خــرید اجنـاس دست دوم همیشه نامطلوب نیست

طبیعی است که کودکان به سبب حساسیت بیشتر در برابر آلودگی، در اغلب زمینه‌های خوراکی و پوشاکی نیاز به کالای دست نخورده و نو دارند. اما این شامل همه نیازهای کودک نمی‌شود. ممکن است در برخی موارد، امکان این باشد که لوازم مورد نیاز کودک را دست دوم خریداری نموده و در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید. البته باز هم تأکید می‌کنیم که اگر با چنین گزینه‌ای مواجه شدید، حتماً مسائل بهداشتی و سلامت کودک را در نظر بگیرید. در صورتی که ابهامی باقی ماند، پیش از خرید کالای دسته دوم با پزشک کودک مشورت کنید.

۲- کودکان نوپا

جشن تولدهای پرتجمل اتلاف هزینه هستند

برگزار کردن جشن تولد و دعوت از دوستان و نزدیکان برای سالگرد تولد کودک در مجموع ایده خوبی است. می‌توان لحظات خوشی را در کنار اعضای خانواده گذراند و خاطراتی برای کودک ایجاد کرد. اما این کار نباید از محدوده معقول خارج شود و به صرف هزینه‌های سرسام‌آور برای برگزاری یک مهمانی بزرگ و پرخرج تبدیل شود. چنین مجلسی کاملاً بیهوده است و کوچکترین فایده‌ای را نصیب کودک نمی‌سازد، جز آنکه بودجه خانواده را تحت فشار قرار داده و باعث اتلاف پول می‌شود.

اجـازه دهید بچــه‌ها اتاقی مشترک داشته باشند

رفته‌رفته با رشد بیشتر فرزندان، نیاز به فضای مسکونی نیز بیشتر می‌شود. چراکه هر کودک به محلی اختصاصی نیاز خواهد داشت که وسائل شخصی خود را در آن قرار داده و به نوعی قلمرو او محسوب شود. به هیچ عنوان این نیاز کودک را دستکم نگیرید، چراکه پروش استقلال در کودک در همین گام‌های نخستین ریشه دارد و اگر به چنین نیازهایی بی‌توجه باشید، آینده فرزند خود را به مخاطره خواهید افکند. اما این امر به معنای زیاده‌روی نیست. کودکان شما در سنین پایین نیازی به فضای کاملاً خصوصی و بزرگ ندارند. به همین دلیل می‌توانند در یک اتاق با یکدیگر مشارکت کنند. این مشارکت باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های تهیه مسکن می‌شود و البته حس مشارکت و زندگی گروهی را نیز در کودکان تقویت می‌کند.

۳- نوجوانان

فعالیت‌های فوق برنامه را محدود کنید

نوجوانان پس از ورود به جامعه با دنیایی رنگارنگ مواجه می‌شوند که هر لحظه امکانات تازه‌ای را پیش روی آنها قرار می‌دهد. به همین جهت در کنار درس خواندن، سیلی از پیشنهادات فوق برنامه، از شرکت در اردوها و مسافرت گرفته تا کلاس‌های هنری و ورزشی را در مقابل شما قرار می‌دهند. این فعالیت‌ها در مجموع بسیار مفید هستند، اما نحوه مدیریت شما نیز در این میان اهمیت بسیار دارد. موافقت کردن با تمام درخواست‌های نوجوان در این زمینه‌ها، به چندین دلیل نادرست است. نخست آنکه فرزند شما باید اهمیت انتخاب کردن و محدودیت‌های موجود را درک کند و سنین نوجوانی مهمترین دوران برای درک این مسأله است. او باید دریابد که در هر زمان تنها تعداد محدودی گزینه در اختیار دارد و آنگاه با اولویت‌بندی تصمیم بگیرد. در کنار این مسأله، فرزند شما از شرکت در تعداد زیادی از این برنامه‌ها نتیجه خوبی نخواهد گرفت. بهتر است به یک یا دو برنامه مورد علاقه خود اکتفا کرده و در آنها تلاش کند. البته این محدود ساختن انتخاب‌های کودک، به لحاظ اقتصادی نیز به سود خانواده است و از اتلاف منابع جلوگیری می‌کند.

دست و دلبازی را با تحقیـق همـراه کنید

نیازهای نوجوان شما از مسیرهای گوناگون قابل برطرف شدن است. به‌طور مثال، می‌توانید برای دوران مدرسه او هزینه زیادی را متحمل شوید، لباس‌های فوق‌العاده گران برایش بخرید و خلاصه هر نیازی را در بالاترین سطح برآورده سازید. شاید در پاسخ به انتقاد از این ولخرجی نیز به توانایی مالی زیاد خود اشاره کنید. اما تمام اینها صرفاً توجیهاتی بی پایه هستند. میزان درآمد و پشتوانه مالی شما هر میزان که باشد، نباید دست به اتلاف منابع بزنید. این کار شاید نوعی محبت به نظر برسد، اما زمانی که به آینده فرزند خود بیندیشید، این تصور رنگ خواهد باخت. می‌توانید مبالغ صرفه‌جویی شده را در حسابی برای فرزند خود پس‌انداز کنید و یا ضمن آموزش اصول سرمایه‌گذاری، مقدمات آشنایی‌اش را با بازار سرمایه مهیا سازید.

ماهنامه معیشت، شماره ۱۶، دی ۹۴