«مشهدُگ» کجاست؟

«علی سپهری اردکانی» یک پژوهشگر و نویسنده در گفت ‎‎ وگو با خبرنگار ایسنا، می‏‏گوید: با تطبیق تاریخ هجری قمری به شمسی مشخص شد که حضرت امام رضا(ع) در تاریخ 29 آّبان ماه سال 196 هجری شمسی مصادف با 21 ربیع الاول 201 هجری قمری، از یزد حرکت کردند و از راه رباط انجیره در روز 30 آبان به روستای خرانق وارد شدند.

وی ادامه می ‎‎ دهد: از آنجا که سیاست مامون این بوده که آن حضرت در خارج از شهرها و روستاها توقف کنند تا مردم دسترسی به ایشان نداشته باشند، در خرانق هم در کنار قلعه اصلی این روستا توقف و در این محل مقام و نماز اقامه کردند.

سپهری اردکانی با اشاره به این که مردم خرانق محل جلوس حضرت امام رضا(ع) را مقدس دانسته و پس از شهادت آن حضرت در آن محل ساختمانی ساختند و آن را «مشهد» نامیدند، می‏‏گوید: این بنا که بعدها در بین مردم این منطقه به «مشهدُگ» مشهور شده است، در قرن پنجم هجری قمری تخریب شده ولی دوباره در سال 592 هجری قمری باز سازی شده است.

نویسنده کتاب آداب و رسوم مردم اردکان می ‎‎ افزاید: در سال ‎‎ های اخیر هم قسمتی از بنا تخریب شده بود که در سال 1385توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با همان سبک و سابق بازسازی شد و اینک چند سالی است که در روز ورود حضرت امام رضا (ع) به خرانق مراسم بزرگداشتی در این محل بر پا می ‎‎ شود و حتی در سال گذشته این روز به روز اردکان نامگذاری شد.

صاحب اثر «تاریخ اردکان» میگوید: بنای مشهدُگ شامل دو اتاق و یک ایوان کوچک است که ارزشمندترین اثر موجود در مشهدُگ سنگ تاریخ آن بوده که متأسفانه در سال 1383 شمسی به سرقت رفته است.

وی ادامه می‏‏دهد: « ایرج افشار» از پژوهشگران معاصر ایران در باره این سنگ می نویسد: در این بقعه سنگ خاکستری رنگی به اندازه 27*29 سانتی متربرسمت دیوار (به جای محراب) نصب است که به خط نسخ عباراتی مورخ 595 هجری بر آن نقش بسته است و اطلاعی مهم از گذرگاه حضرت امام رضا(ع) ثامن الائمه در اختیار محققان و مورخان می گذارد.

سپهری می ‎‎ افزاید: نکته سند حاضر که تکه سنگ معروفی است که از نظر قدمت و صحت بسیار تاریخی و ارزشمند به شمار می رود، این است که کتیبه این سنگ به زبان فارسی است و در این خطه ازلحاظ قدمت بی ‎‎ نظیر است.

گفتنی است، امسال دومین سالی است که سالروز ورود حضرت امام رضا(ع) به روستای خرانق با آیین بزرگداشت روز شهرستان اردکان ادغام شده و این روز را مردم این شهرستان با اجرای نمادین کاروان ورود امام رضا(ع) به شهرستان در روستای خرانق جشن می گیرند و در محل «مشهدُگ» به اجرای برنامه های مختلف فرهنگی مذهبی می پردازند.