نیازمند آسیب‌شناسی وقف در همه حوزه‌ها هستیم

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اداره کل اوقاف و امور خیریه استان قم، حجت‌الاسلام والمسلمین علی محمدی در نشست سالیانه هم اندیشی مرکز پژوهشی وقف که با حضور اساتید و محققان سازمان اوقاف در مرکز اعزام مبلغ این سازمان برگزار شد اظهار کرد: اقدامات خوبی توسط مرکز پژوهشی وقف انجام شده که برخی از آنها همچون مجموعه کتاب‌های پژوهشی به سرانجام رسیده است.

وی افزود: آسیب‌شناسی وقف در ابعاد مختلف مسئله‌ای است که باید مورد توجه قرار بگیرد.

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه با بیان اینکه وقف، حکمی الهی و سنتی نبوی است گفت: لازم است آسیب‌شناسی جدی صورت بگیرد تا ببینیم چرا این سنت نورانی در وضعیت کنونی به سر می‌برد.

وی ادامه داد: زمانی بخش عمده‌ای از امور مسلمانان توسط وقف اداره می‌شد به طوری که جابر می‌گوید در زمان پیامبر اکرم(ص)، هر یک از صحابه، یک موقوفه داشتند.

حجت الاسلام محمدی با اشاره به آثار وقف در جامعه خاطرنشان کرد: زمانی موقوفات موجود در هند، حوزه علمیه نجف را پشتیبانی می‌کردند که هنوز تعدادی از آنها باقی هستند.

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه افزود: از نظر حقوق بین‌المللی دچار مشکلاتی هستیم از جمله اینکه برخی ایرانیان در کشورهای دیگر موقوفاتی داشته‌اند که اکنون نمی‌توانیم حقوق آنها را استیفا کنیم.

نگاه خوبی در جامعه نسبت به وقف وجود ندارد

وی با بیان اینکه هنوز نگاه خوبی در جامعه نسبت به وقف وجود ندارد، گفت: بسیاری از مردم به دنبال انجام کار نیک هستند که نمونه آن را در زلزله اخیر کرمانشاه دیدیم ولی همین نگاه نسبت به وقف وجود ندارد.

محمدی با تأکید بر آسیب‌شناسی وقف در حوزه‌های علمیه، داشگاه‌ها و مراجع و محاکم قضایی تصریح کرد: در زیر مجموعه‌های قوای قضائیه و مجریه از جمله اسناد و املاک، سازمان جنگل‌ها و مراتع، شهرداری‌ها و مانند آنها نیز مشکلاتی راجع به وقف دیده می‌شود.

نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه ادامه داد: حتی لازم است در مجموعه سازمان اوقاف هم آسیب‌شناسی لازم صورت بگیرد که از آن جمله می‌توان به مدیریت موقوفات و وقف اشاره کرد و سپس راهکارهای کاربردی و علمی برای رفع مشکلات ارائه داد.

وی تأکید کرد: اگر آسیب‌های مربوط به مسئله وقف در حوزه و دانشگاه که جایگاه نخبگان جامعه هستند حل شود، آنگاه طعم شیرین وقف به کام جامعه هم گوارا می‌آید.

حجت الاسلام محمدی با اشاره به لزوم استقلال حوزه‌های علمیه از حکومت گفت: جایگزین بودجه‌های دولتی، وقف برای حوزه‌هاست که با تغییر دولت‌ها و نگرش‌ها، مشکلی برای حوزه‌ها به وجود نیاید.

بیشتر مراکز علمی و حوزوی جهان اسلام موقوفه هستند

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه تصریح کرد: بیشتر مراکز علمی و حوزوی جهان اسلام موقوفه هستند و به برکت همین مراکز، علما و پژوهشگران بسیاری تربیت شده‌اند همچنین تعداد زیادی کتاب از محل درآمد موقوفات چاپ می‌شود که موجب نشر دین و معارف اسلامی شده است.

وی گفت: وقف می‌تواند موجب تقویت قشر ضعیف جامعه نیز بشود و به این ترتیب فاصله طبقاتی را کم کند که عدالت اجتماعی و امنیت، ثمره آن هستند.

محمدی با بیان اینکه اگر بخواهیم تمدن و فرهنگ اسلامی را به نسل امروز معرفی کنیم جز با اشاره کردن به این نمادها یعنی علم، فرهنگ و مساجد امکان‌پذیر نخواهد بود خاطرنشان کرد: همه این مراکز و فعالیت‌ها نیز به برکت وقف ایجاد شده‌اند.

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه افزود: با این وجود و همه برکات و مزایایی که وقف برای دنیای اسلام داشته، هنوز نگاه خوبی به این مسئله وجود ندارد و مراجع و علما و بسیاری از بزرگان و دلسوزان وقف، نسبت به وضعیت کنونی آن در جامعه ابراز نگرانی می‌کنند.

وجود ۱۴۰۰ مرکز درمانی موقوفه در سراسر کشور

وی با اشاره به ۱۴۰۰ مرکز درمانی موقوفه در سراسر کشور و صدها مرکز ورزشی وقفی خاطرنشان کرد: با این وجود بسیاری از کسانی که از مراکز مزبور استفاده می‌کنند، نمی‌دانند که آنها موقوفه هستند.

حجت الاسلام محمدی با تأکید بر لزوم توجه به وقف از باب تمدن‌سازی اسلامی گفت: در این زمینه نیازمند ارائه راهکارهای عملی و کاربردی و نه صرفا پژوهشی و علمی هستیم.

نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه در بخش دیگری از سخنان خود به لزوم تغییر دیدگاه مردم نسبت به وقف پرداخت و خاطرنشان کرد: سازمان اوقاف هیچ وقت به دنبال تصرف املاک مردم نبوده و نخواهد بود، بلکه مدیریت وقف را دقیقا منطبق بر نیت واقف بر عهده می‌گیرد یا نظارت در این زمینه خواهد داشت.

وی گفت: اولویت سازمان اوقاف بر این است که واقفان، خودشان متولی موقوفات شوند یا اینکه خودشان شخصی را معرفی کنند.

محمدی بیان کرد: لازم است مرکز پژوهشی وقف، اولویت کار خود را بر روی تبلیغ و پژوهش بر روی سنت وقف، قرآن و بقاع متبرکه قرار دهد.

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه با بیان اینکه متولیان موقوفات، رابطه خوبی با این سازمان دارند گفت: در عین حال برخی متولیان نیز تخلفاتی دارند که باید نسبت به این مسئله توجه کنیم.

تولید علم و فناوری از نیازهای امروز کشور است

وی به آسیب‌های حوزه وقف در سیاست‌های کلان کشور اشاره کرد و افزود: در این زمینه هم می‌توان کار پژوهشی به منظور ارائه راهکارهای عملی انجام داد.

حجت الاسلام محمدی با بیان اینکه اقتضائات امروز جامعه نسبت به دوره‌های گذشته متفاوت است گفت: تولید علم و فناوری یکی از نیازهای امروز کشور است که باید در حوزه وقف به آن توجه داشت ولی این یک سیاست کلی است که باید به صورت جزئی به همه زوایای آن پرداخت.

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه خاطرنشان کرد: مرکز پژوهشی وقف با ارائه آثار فاخر و دقیق می‌تواند خود را به دیگر مراکز پژوهشی کشور معرفی کند.

وی با بیان اینکه مراکز اقتصادی کشور هیچ توجهی به مسئله وقف ندارند گفت: این در حالی است که وقف، یکی از مولفه‌های اقتصاد مقاومتی است چرا که امری کاملا مردمی است.

محمدی با اشاره به مشکلاتی که مستأجران املاک وقفی دارند، خاطرنشان کرد: تبدیل به احسن یکی از راهکارهایی است که در مجلس و دیگر نهادها ارائه می‌شود ولی باید گفت هیچگاه از این مسئله خیری ندیده‌ایم و همیشه آن ملک، از حالت وقف خارج شده است.

رونمایی از مجموعه «قوانین و مقررات وقف»

ادامه این نشست از مجموعه قوانین و مقررات وقف رونمایی شد.

این کتاب از جدیدترین آثار چاپ شده محسوب می‌شود که بعد از چندین سال زحمات محققان و پژوهشگران به ثمر نشسته است؛ مجموعه قوانین و مقررات وقف توسط مرکز پژوهشی وقف ارزیابی شده و مراحل تکمیل و ویرایش‌های فنی و ادبی آن صورت گرفته تا به مرحله چاپ برسد.

این کتاب شامل ۱۷۵ عنوان قانون، تفاهم‌نامه، ۱۴۱ مورد نظریه مشورتی اداره حقوقی، ۲۲ مورد رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری و مواردی از این قبیل است همچنین از دیگر ویژگی‌های آن می‌توان به ثبت تاریخ تصویب و مرجع تصویب هر یک از قوانین و نیز تاریخ تمام مواد اصلاحی و الحاقی اشاره کرد.