هنگام وقوع زلزله چه باید کرد؟

قبل از وقوع زلزله
آمادگی پیش از وقوع زلزله کمک زیادی به کم کردن خطرات آن می‌کند بنابراین خوب است با رعایت نکاتی که در ادامه مطلب آمده است خود را برای زلزله آماده نگه داریم.
در مکانی که بیشترین وقت خود را در آن می‌گذرانید به دنبال پیدا کردن جایی محکم و امن بگردید؛ جایی که بتواند شما را از سقوط آوار در امان نگه دارد و دسترسی شما به آنجا راحت باشد. به این ترتیب هنگام زلزله ذهن شما آماده خواهد بود.
نحوه صحیح پناه گرفتن را تمرین کنید تا بتوانید هرچه سریع‌تر خود را به جای امنی‌ برسانید. فراموش نکنید هنگام زلزله تنها چند ثانیه وقت دارید.
پیش از زلزله اشیا و وسایلی که خطر سقوط دارند را شناسایی کنید و آنها را در جای خود محکم نمایید تا آسیبی به شما وارد نکنند.
مواد غذایی ضروری ، داروها و اسناد مهم را در جایی ذخیره کنید.
خود را آماده کنید تا در صورت حادثه از چه طریقی می‌توانید به دوستان و بستگان خود اطلاع دهید.
در زمان انتخاب محل زندگی یا دفتر کارتان دقت کنید ساختمان آن در برابر زلزله مقاوم باشد.

در هنگام وقوع زلزله

اگر در داخل ساختمان هستید:
سعی کنید سر خود را با استفاده از کت، بالش، پتو، کتاب ضخیم و یا با قرار دادن آرنجها در طرفین سر و روی گوشها و پوشاندن پشت گردن با کف دستها، از صدمات احتمالی حفظ نمایید.
چنانچه در آشپزخانه یا موتورخانه شوفاژهستید، فورا خارج شوید.
از پنجره ها ، درهای شیشه ای، آیینه ها، قفسه های بلند و کتابخانه سریعا دور شوید.
چنانچه در زمان وقوع زلزله در آسانسورهستید، فورا تمام دکمه های آسانسور را فشار دهید و در اولین توقف از آن خارج شوید.
چنانچه در پلکان هستید روی پله ها به طرف دیوار (نه به طرف نرده ها) نشسته و با آرنج و کف دست سر و صورت خود را بپوشانید.
چنانچه در پارکینگ هستید سریعا خارج شوید. وجود مواد سوختی اضافی، روغن موتورو گریس خطرآفرین هستند.
در حمام و دستشویی مواظب کابینت ها و آیینه ها باشید.
از پنجره‌ها، کمدهای بزرگ، شومینه و همچنین اشیای سنگین که ممکن است بر روی شما سقوط کنند، دوری کنید
زیر میز ناهارخوری یا میز تحریر پناه بگیرید و چنانچه در اثر زلزله حرکت کردند، پایه‌های آنها را با دستانتان محکم بگیرید
اگر در مجتمع مسکونی زندگی می‌کنید در هنگام لرزش بسمت بیرون یا پایین راه‌ پله‌ها ندوید چون ممکن است در اثر افتادن یا پرتاب اشیا به شما آسیب برسد
از مجاورت با لوازم سنگین و بلند در منزل مانند یخچال، کمد، قفسه‌های کتاب و امثال آنها دوری کنید
تا پایان لرزش در همان وضعیت بمانید سپس با در نظر گرفتن مسیر مناسب خروج و خطرات احتمالی در آن مسیر، ساختمان را ترک نمایید.
موقع تخلیه به دیگر اعضای خانواده نیز کمک کنید.
اگر جای امنی در ساختمان پیدا نکردید
در گوشه‌ای از اتاق بنشینید که دور از پنجره و اشیای سقوط‌کردنی است و سر و گردن خود را با دست محافظت کنید.
اگر از ویلچیر استفاده می‌کنید چرخ‌های آن را قفل کنید و روی صندلی خود باقی بمانید تا زلزله تمام شود. سر و گردن خود را با دست، بالشت، کتاب یا هرچیزی دیگری که در دسترس است محافظت کنید.
اگر در تختخواب بودید
در تخت خود باقی بمانید و سر و گردن خود را با بالشت محافظت کنید. توجه داشته باشید هنگام شب دیدن اشیا و آوار مشکل است، بنابراین ماندن در تخت خطر کمتری نسبت به حرکت کردن در تاریکی دارد.

اگر در بیرون از ساختمان هستید:
به فضای باز بروید و از ساختمان‌ها، کابل‌های برق، دودکش و هرچیزی که ممکن است به روی شما بیافتد دوری کنید
در کوچه ها و خیابانها تجمع نکنید و راه عبور وسایل نقلیه امداد رسان را باز نگه دارید.
از نزدیک شدن به ساختمانهای تخریب شده و ساختمانهای بلند اجتناب کنیدو از کوچه های تنگ و باریک عبور نکنید.
از دست زدن به سیم و کابل های برق و تیر آهن و قطعات فلزی خودداری نمایید.
از ایستادن در کنار رودخانه ها،لبه صخره ها،روی ساختمانهای آسیب دیده ، خرابه ها وپل های رو گذر و عابر پیاده خودداری نمایید.
از راه رفتن و ایستادن در زیر سیمهای برق و نیز مجاور تیر و دکل برق اجتناب کنید.
از روی آوار عبور نکنید و از جابجا کردن هر گونه مصالح ساختمانی خودداری نمایید.(چون ممکن است موجب ریزش دوباره ساختمان گردد.)

اگر در حال رانندگی هستید:
خودروی خود را با احتیاط متوقف کنید و تا می‌توانید از ترافیک فاصله بگیرید
به هیچ وجه زیر پل و زیر درختان، دکل‌های برق یا چراغ‌های راهنمایی توقف نکنید
تا زمانی که لرزش متوقف نشده از خودرو خارج نشوید
هنگام راه افتادن مجدد مراقب آجرهای شکسته و سنگ‌ها در خیابان باشید

بعد از وقوع زلزله
هنگامی که زلزله به پایان می‌رسد باید انتظار پس‌لرزه را داشته باشید و باید سعی کنید خود را از شیشه خرده و اشیای شکسته دور نگه دارید. برای دوری از خطرات بعد از زمین‌لرزه هم توصیه‌های متفاوتی شده است که بعضی از آنها در زیر آورده شده است:
اگر زیر آوار گیر افتاده‌اید از جای خود تکان نخورید و گرد و خاک به پا نکنید.
اگر تلفن همراه دارید با تماس صوتی یا اس‌ام‌اس درخواست کمک کنید.
با پای خود به دیوار یا لوله‌ای ضربه بزنید تا دیگران بتوانند با شنیدن صدای آن جای شما را پیدا کنند.
اگر سوت همراهتان داشته باشید و به صدا دربیاورید برای پیدا کردن تان کمک ویژه ای به تیم نجات کرده اید
اگر کسی خونریزی کرده سعی کنید فشار مستقیم به زخم وارد کنید؛ برای اینکار از گاز تمیز یا تکه‌ای پارچه استفاده کنید
افرادی که به شدت آسیب دیده‌اند را جابجا نکنید مگر اینکه در معرض خطر بیشتر باشند
روی افراد مصدوم را با پتو بپوشانید و آنها را گرم نگه دارید
اگر در خانه شما یا در همسایگی آن آتش سوزی اتفاق افتاده سعی کنید فورا آن را خاموش کنید
با هر وسیله‌ای از آخرین اخبار مطلع شوید
مراقب افتادن اشیا بر روی سرتان باشید
در جایی که بوی گاز استشمام می‌شود، از روشن کردن کبریت، فندک، سیگار و چراغ خودداری کنید
اگر بیرون از ساختمان هستید:
از تجمع در خیابان‌ها دوری کنید و مسیرها را برای عبور وسایل نقلیه امدادی بازکنید
از نزدیک شدن به ساختمان‌های خراب شده خودداری کنید
به سیم ها و کابل های برق دست نزنید.
پس از تمام شدن تکان‌ها، به اطراف خود نگاهی بیندازید و از مسیری بی خطر خود را از ساختمان خارج کنید.
اگر حادثه‌ای برای شما پیش نیامده سلامت خود را به نزدیکان خود اطلاع دهید و از طریق رادیو، تلویزیون و اینترنت پیگیر اطلاعیه‌ها رسمی باشید.
خود را برای پس لرزه‌ها آماده کنید تا در صورت وقوع بتوانید به سرعت در جای امنی پناه بگیرید.
توصیه های بهداشتی در محل اسکان موقت :
استفاده از مواد غذایی فاسد نشدنی و سالم که احتیاج به پختن نداشته باشند مانند غذاهای کنسرو شده. صرفه جویی در مصرف مواد غذایی و اولویت دادن به آسیب دیدگان.
تأمین آب سالم و نگهداری آن در منابع تمیز و در دار.الف-به روش جوشاندن به مدت 5 تا 10 دقیقه. ب-به روش کلر زنی با اضافه نمودن 7 قطره محلول کلر مادر به یک لیتر آب
طرز تهیه کلر مادر:با اضافه نمودن یک قاشق غذا خوری پودر کلر به یک لیتر آب محلول کلر مادر بدست می آید.
استحمام در اولین فرصت و شستشوی مرتب دستها با آب و صابون.
در صورت لزوم احداث توالت صحرایی طبق موازین بهداشتی.
اجتناب از پراکنده نمودن زباله ها و فضولات.
زباله ها و فضولات به صورت صحیح دفن گردند.(گودالهای حفر شده جهت دفن زباله و فضولات دست کم با سی سانتی متر خاک فشرده پوشانده شود.)
مبارزه با حشرات و جوندگان ناقل بیماری با استفاده از وسایل مناسب و رعایت احتیاط لازم.
ضد عفونی و گند زدایی مناسب محل زیست.
دفن جنازه قربانیان و لاشه حیوانات تلف شده طبق موازین بهداشتی.
افرادی که با اجساد سرو کار دارند بایستی رعایت کامل بهداشت فردی و محیط را بنمایند.
شرکت در عملیات نجات مجروحین و آسیب دیدگان.
توجه به هشدارهی مسئولین و همکاری با آنها.
سعی در ایجاد آرامش فکری و سازش با شرایط پیش آمده. 60610