عزت نفس پایین مشکل بزرگی در زندگی بسیاری از آدمها از جمله خود من است! زمانی در زندگی من بود که خودم را باور نداشتم. در خانوادهای متوسط و ناکارآمد پرورش یافته بودم و از نوجوانی خودم را در نقش نگهبان صلح و خیرخواه و دلسوز دیگران شناخته بودم.
معتقد بودم که اگر خوش اخلاق، مهربان، یاری رس و پذیرای دیگران باشم، میتوانم همه را خوشحال نگه داشته و از شکل گیری رفتارهای عجیب و غریب و زننده در پیرامون خودم جلوگیری خواهم کرد. در سطحی عمیق تر، ترس از طرد شدن احساسی را عمیقا در درونم تجربه میکردم. هنگامی که تلاشهای من موثر واقع نمیشد، بیشتر و سخت تر تلاش میکردم. نیازی نیست که بگویم با گذشت زمان به خودم یاد دادم که روی احساسات خودم سرپوشی بگذارم و بخاطر این ترس تلاش هایم را شدیدتر کردم.
این الگو در حوزههای مشخصی از زندگی من تا سنین جوانی ادامه پیدا کرد. زمانیکه در شرایط مقابله یا خشم قرار میگرفتم، یا به سرعت عقب نشینی میکردم یا از درگیر شدن با فرد مقابل خودداری میکردم. اگرچه همواره به عنوان یک فرد دلسوز و خیرخواه مورد تشویق قرار میگرفتم اما در نهایت عزت نفس من بهتدریج از بین رفت. من باورهای غلطی داشتم؛ باورهایی مثل اینکه اگر مطابق با خواستهها و نیازهای دیگران رفتار نکنم پس به اندازه کافی خوب نیستم. این ذهنیت ناپایدار بود و روح من را در رنج و عذاب قرار میداد.
مطلب مرتبط: ۵۰ روش منحصربه فرد افزایش عزت نفس که معجزه میکند
وقتی به این مرحله میرسید، روان شما- و برخی اوقات هم جسمتان- شروع به طغیان میکند. انقلاب درونی من به شکل یک اضطراب عمومی آتشین منفجر شد و به همراه آن دردهای جسمانی عجیب و غریب وغیر قابل توصیف پدیدار شد. خوشبختانه، با کمک یک مشاور متوجه و کارآمد توانستم که خودم را از شر این عقاید و رفتارهای خود تخریبکننده رها کنم و بفهمم دقیقا چه چیزی میخواهم و شایسته چه چیزی هستم.
فرقی نمیکند که درحالحاضر شما عزت نفس پایین دارید یا گاها احساس ناخوشایندی در مورد خودتان دارید؛ مهم این است که چند ابزار ذهنی داشته باشید تا به وسیله آنها افکار خود را دوباره مورد ارزیابی قرار دهید و پس از آن با اطمینان زندگی کنید و از زندگی خود لذت ببرید.
در ادامه این مقاله ۲۵ نشانه عزت نفس پایین را با هم میخوانیم:
۱.فکر نمیکنید که سزاوار چیز بیشتری باشید
وقتی که روزتان به گونهای است که عزت نفس پایینی را تجربه میکنید، به خودتان یادآوری کنید که شما شایسته و سزاوار چیزی بیشتر از آن افکار منفی هستید که خودتان را درون آنها پنهان کرده اید. شما مثل هر انسان دیگری در جهان هستی شایسته موفقیت، شادی و عشق هستید حتی اگر اکنون و حالا این احساس را تجربه نمیکنید. پذیرش عقلانی این واقعیت به شما کمک میکند تا درست هنگامی که افکارتان در تلاش هستند تا شما را به زمین بزنند، شما بتوانید افکارتان را تغییر دهید.
مطلب مرتبط: ۸ راه برای بالا بردن اعتماد به نفس
۲. خواستار بهترین زندگی ممکن برای خود نیستید
مادامی که امروز را میشناسید، امروز تنهاترین و یگانهترین روز زندگی شماست. اگر قرار باشد که به سن ۹۰ سالگی برسید، حساب کنید که چند روز برای زندگی کردن برایتان باقی مانده است. بله! همین الان تعداد این روزها را مشخص کنید. تعداد روزهای شما محدود است. پس آیا میخواهید که یکی از این روزها را با داشتن احساسی ناخوشایند در مورد خودتان هدر بدهید و بهترین هدیهای که زندگی میتواند به شما پیشکش کند را از آن طلب نکنید؟ آیا شما واقعا میخواهید که به دیگران اجازه بدهید تا برای شما تعیین کنند که چطور زندگی کنید یا زندگی خود را فدای ترس هایتان کنید؟
۳. شما برای خودتان روی پا نمیایستید
بسیاری از ترسهای فردی ما در ارتباط با ناراحت کردن دیگران است. عصبانی کردن دیگران یا قضاوتها و انتقادهای آنها برای ما ناخوشایند است. اما این چیزی است که شما میتوانید با آن زندگی کنید. اگر غالبا برای خودتان روی پای خودتان بایستید، دیگران هم پیغام شما را در خواهند یافت. باین ترتیب حتی از طریق گفتوگوهای ذهنی و تجسم اقتدار شخصی خود به گونهای باور نکردنی احساس قدرت را تجربه خواهید کرد.
۴. احساس میکنید که اشتباهات شما مرگبار و کشنده هستند
برخی اوقات نداشتن عزت نفس به دلیل این است که به گونهای دچار پریشانی شدهایم و باین ترتیب خودمان را بیارزش میانگاریم. ما تصور میکنیم که کامل نیستیم پس بیارزش هستیم. اما همه افراد موفق به شما خواهند گفت که آنها با گام نهادن بر سنگهای شکست و دشواریها به موفقیت دست یافتهاند. اشتباهات و شکستها اشتیاق به خطر کردن و تلاش کردن را نشان میدهند.
مطلب مرتبط: ۱۰ عادت روزانه آدم های با اعتماد به نفس بالا
۵. معتقد هستید که افکار و اعتقادات شما واقعیت هستند
عزت نفس پایین نتیجه سالها نگرش و الگوهای فکری آشفته و پریشان است. چیزی در گذشته شما با احساس ” کمتر بودن” یا ” بیارزشی” شما در ارتباط است. آن ماجرای بهوجود آورنده این احساس اکنون به پایان رسیده است اما افکار و احساسات شما در مورد آن ماجرا همچنان در جریان است و آن را بگونهای برای شما مجسم میکند که گویی مثل ماجرای اصلی واقعیت دارد. افکار و باورهای شما چیزی بیش از عادتهای بیروح و بیشکل هوشمندی نیستند.
عزت نفس پایین ۶: اقدام مثبتی انجام نمیدهید
بجای آنکه در ذهن خود مشغول نشخوار کردن احساسات بد و ناخوشایندتان در مورد خودتان باشید، کاری مثبت و سازنده انجام دهید. این حرکت بویژه زمانی موثر خواهد بود که اقدام صورت گرفته با بهبود و ارتقاء حوزهای مرتبط باشد که عزت نفس شما در آن کاهش یافته است. بعنوان مثال، اگر احساس ناخوشایندی در مورد وزن خودتان دارید، پیاده روی یا ورزش کنید. اقدام کردن موجب میشود که احساس کنید که کنترل سرنوشت شما در دستان خودتان است.
۷. بیش از حد به ظاهر خود اهمیت میدهید
من در پژوهشی که در زمینه عزت نفس انجام دادم دریافتم که بیشتر افراد از ظاهر خودشان بیزار هستند و در نتیجه احساس بدی را در مورد خودشان تجربه میکنند. ما در جهانی زندگی میکنیم که جوانی و زیبایی در آن پرستش میشود اما در واقعیت با توجه با استانداردهای رسانهای بیشتر مردم زیبا نیستند. هر کس به شکلی دارای یک نقص جسمی است. جهانی را تصور کنید که در آن ظاهر شما هیچ اهمیتی ندارد و حالا چنین جهانی را زندگی کنید.
۸. بیش از اندازه در مورد قضاوتها و افکار دیگران نگران هستید
شما چه مقدار زمان به مقایسه خودتان با دیگران و اینکه ” ظاهرشان چگونه است “، ” اموال و داراییهای آنها چیست ” یا ” دستاوردهایشان کدام است ” اختصاص میدهید؟ مقایسه خودتان با دیگران تخریبکننده عزت نفس شما است. چشمهایتان را به روی هدیههای خود باز کنید و بر اهداف و رویاهایتان متمرکز بمانید. بدون آنکه نگران کارهایی باشید که دیگران انجام میدهند، زندگی منحصر بفرد خودتان را به بهترین شکل ممکن زندگی کنید.
عزت نفس پایین ۹: خودتان را با دیگران مقایسه میکنید
وقتی ما خود را با دیگران مقایسه میکنیم، اغلب در دام افکار غلطی گرفتار میشویم؛ افکاری مثل اینکه دیگران زندگیهای کامل و بیعیب ونقصی دارند در حالیکه زندگی ما پست و نکبت بار است. تا زمانیکه در خانه دیگری زندگی نکنید و به افکار و احساسات آنها دسترسی نداشته باشید، چیزی از حقیقت زندگی آنها نمیدانید. ظواهر تنها برچسبی روی حقیقت هستند.
مطلب مرتبط: رابطه زبان بدن و اعتماد به نفس بالا چیست
۱۰. ترس شما را تماما تحلیل میبرد
این مورد با باور نداشتن افکار شما در ارتباط است. ترس برای هشدار دادن از یک خطر حتمی و نزدیک برانگیخته میشود اما بیشتر ترسهای ما به ماجراهایی شناخته شده در آینده مرتبط هستند. بیشتر این ترسها هم خطری برای زندگی ما ندارند. شاید شما همیشه نوعی احساس ترس و نگرانی را تجربه کنید اما میتوانید از ذهن منطقی خود استفاده کنید و به خود یادآور شوید که قرار نیست که آنچه شما را میترساند باعث کشتن شما بشود.
۱۱. دستاوردهای خود را به حداقل میرسانید
اگر شما هم مثل بیشتر مردم باشید، احتمالا زمان بسیار کمتری را به تعمق و تفکر در مورد دستاوردهایتان اختصاص میدهید و بیشتر وقت خود را با فکر کردن به شکستها میگذرانید. این مسیر را برعکس کنید. روی دستاوردها و موفقیت هایتان- حتی کم اهمیتترین آن ها- تمرکز کنید. در مسیر زندگی خود تا این لحظه دستاوردهای بسیار زیادی داشته اید. زمانی را به نوشتن و شناختن آنها اختصاص دهید.
عزت نفس پایین ۱۲: به شدت خودتان را قضاوت میکنید
وقتی عزت نفس پایینی دارید، روابط شما در رنج و عذاب هستند. عدم اعتماد بنفس و نیازمندی غیرجذاب هستند و دیگران را از اطراف شما پراکنده میکنند و باین ترتیب تنها عزت نفس شما است که بدتر از قبل میشود. عشق به خود و دوست داشتن خودتان را تمرین کنید. به نیازها و خواستههای خود احترام بگذارید، با خودتان مهربان باشید و خودتان را ببخشید.
۱۳. نخستین کسی که خوشحال میکنید خودتان نیست
همانطور که خودم شخصا تجربه کرده ام، خیرخواه و دلسوز دیگران بودن موجب بالا رفتن عزت نفس یا تقویت روابط صمیمی و واقعی نمیشود. ممکن است که در چنین وضعیتی بازخوردی مثبت از دیگری دریافت کنید و عزت نفس شما بطور موقتی ارتقاء پیدا کند اما با گذشت زمان شما احساس و احترام به خودتان را از دست میدهید. اول از همه خودتان را خوشحال کنید تا اعتماد به نفس کافی برای گرفتن تصمیم هایی درست و عقلانی درمورد رسیدگی به خواستهها و نیازهای دیگران داشته باشید.
مطلب مرتبط: ۵ ترفند زبان بدن که اعتماد به نفس را فورا بالا میبرد
۱۴. شکل ارتباطی شما منفعل و تهاجمی است
افرادی که از عزت نفس پایین رنج میبرند اغلب هنگامی که احساس خشم یا ناامیدی و ناکامی دارند، رفتارهایی تهاجمی و منفعلانه( کنش پذیر) را بکار میبرند. برخی اوقات پرخاشگریهای کنش پذیر این افراد بصورت انفجارات خشمناک غیرمنتظره فوران میکند. در مورد رفتارهای تهاجمی و منفعلانه مطالعه کنید، آنها را بشناسید و راههای سالم تر برای نشان دادن احساسات خود را یاد بگیرید و تمرین کنید.
عزت نفس پایین ۱۵: مرزهای روشنی را تعیین نمیکنید
اغلب افراد دارای عزت نفس پایین از بکار بردن مرزهای شخصی هراسان هستند. در حقیقت، احتمالا آنها اصلا مرزی را برای خود تعریف نکردهاند چون باور ندارند که باید مرزی داشته باشند. به یاد داشته باشید که داشتن چنین مرزهایی نه تنها فقط خوب است بلکه لازمه بیقید و شرط عزت نفس و ارتباطات مثبت است. ممکن است که در ابتدا دیگران در برابر شما مقاومت کنند اما در نهایت آنها به دلیل وجود مرزهایتان به شما بیشتر از قبل احترام میگذارند.
۱۶. مهارتهای اجتماعی شما رشد نکرده است
اگر احساس خوشایندی به خودتان ندارید چون با دیگران بخوبی ارتباط برقرار نمیکنید یا مهارتهای اجتماعی شما کمبودهایی دارد، تصور نکنید که یک مشکل یا نقص شخصیتی دارید. اغلب افراد همزمان با رشد خود این مهارتهای ارتباطی را یاد نمیگیرند و هرچه سن آنها بالاتر میرود، احساس ناامنی بیشتری را تجربه میکنند. آنها میترسند که از دیگران درخواست کمک کنند چون تصور میکنند که این کار دیگران را متوجه نقصهای آنها میکند. فراگیری مهارتهای اجتماعی و ارتباطی از طریق مشاهده دیگران، مطالعه و جستوجو و آموزشهای یک درمان گر یا مربی اتفاق میافتد.
عزت نفس پایین ۱۷: در روابط مسموم باقی میمانید
وقتی که ما در درون خود احساس ناامنی را تجربه میکنیم، اغلب بر این باور هستیم که ما علت رفتار بد و ناخوشایند دیگران هستیم. دیگران عصبانی، کنترل گر، غیرقابل اعتماد یا ناراحت هستند چون ما سخت تلاش نکردهایم یا ما کار اشتباهی را انجام دادهایم. برخی اوقات دیگران شخصیت هایی منفی و تهیکننده دارند و شما نیازی برای نگه داشتن آنها در زندگی خود ندارید. بهتر است که افرادی که انرژی شما را تحلیل میبرند از زندگی خود خارج کنید.
۱۸. به غرایز و قضاوتهای خود اعتماد ندارید
آیا خودتان را اغلب در وضعیتی میبینید که به نظر یا تایید دیگران نیاز دارید تا تصمیمات خود را محکم کنید یا به خودتان اطمینان بدهید که فردی ارزشمند و دوست داشتنی هستید؟ هیچ کس بهتر از شما نمیداند که چه چیزی برای شما بهترین انتخاب است. تصمیم گرفتن بدون نظر دیگران را تمرین کنید. همچنین بجای آنکه بیرون از خودتان به دنبال تایید بشد، برای خودتان مشخص کنید که تعریف شما از ” با ارزش بودن و دوست داشتنی بودن” چیست.
۱۹. خودتان را تحقیر و سرزنش میکنید
اگر حرفهای سرزنش کننده، ناامیدکننده و ناخوشایند در مورد خودتان میزنید باید بدانید که احساسات مربوط به عزت نفس پایین را در خودتان تقویت میکنید. گفتار شما بسیار قدرتمند است و افکار و عقاید شما را محکم تر در بر میگیرد. تحقیر کردن و سرزنش کردن خودتان تصویری منفی از شما در ذهن کسانی میسازد که گفتار شما را میشنوند. به یاد داشته باشید زمانی را که مادرتان به شما میگفت: ” اگر حرف خوبی برای گفتن نداری، پس سکوت کن” و بدانید که این جمله در مورد گفتوگوهای ناخوشایند و غیرعاشقانه شما در مورد خودتان هم صدق میکند.
عزت نفس پایین ۲۰: تصورات دیگران شما را فلج کرده است
به تعداد دفعاتی فکر کنید که نگران بودهاید که دیگران در مورد شما چه فکری میکنند یا چه تصوری از شما دارند. ترس از تصورات دیگران مانع از اقدام کردن ما یا بودن به همان شکلی که میخواهیم میشود. با این وجود، بیشتر افراد آنقدر درگیر خودشان هستند که نمیتوانند زمان زیادی را به تمرکز بر آنچه شما میگویید یا انجام میدهید، اختصاص دهند. نیازی نیست که بیش از اندازه به این موضوع فکر کنید.
۲۱. زندگی آنقدرها هم که فکر میکنید سیاه و سفید نیست
افرادی که عزت نفس پایینی دارند به خودشان اعتماد ندارند و به این ترتیب تصوراتی سفت و سخت در مورد این دارند که همه چیز ” چطور باید باشد”. تفکر سیاه و سفید اینکه بدانیم چه کاری انجام دهیم را برای ما راحت تر میکند. این شیوه تفکر غالبا ریشه در پیروی کورکورانه از چهرههای مقتدر و قدرتمند دارد. اما زندگی دربردارنده چیزهایی بسیار فراتر از تصورات شما است و هنگامی که از افکار صلب و سخت خود رها میشوید، کشف احتمالات گوناگون در شیوههای فکر کردن و عمل کردن شما برایتان جذاب و نیرومند خواهد بود.
۲۲. میترسید که مبادا خود واقعی شما جذابیتی نداشته باشد
برای اینکه احساس خوشایندی را در مورد خودتان تجربه کنید شاید وانمود میکنید که فرد دیگری غیر از خویشتن حقیقی خود هستید. فردی که وانمود میکنید به اندازه خویشتن حقیقی شما جذاب نیست. اصالت و اعتبار یکی از جذابترین ویژگیهای یک فرد است. تلاش کنید که نقاب را از چهره خود بردارید و به خود واقعی و حقیقی تان اجازه بودن بدهید.
عزت نفس پایین ۲۳: گذشته را در ذهنتان نشخوار میکنید
افرادی که احساس ناامنی درونی را تجربه میکنند در گذشته و آینده خود زندگی میکنند و دائما در حال نشخوار کردن اشتباهات و نگرانیهای خود هستند. با این وجود، زندگی واقعی در اینجا و اکنون اتفاق میافتد. این تنها واقعیت است و اینجا تنها جایی است که میتوان در آن صلح، امنیت و شادی را جستوجو کرد. وقتی لحظه حال کامل و بینقص است چطور میتوانید عزت نفس نداشته باشید؟
۲۴. بیش از آنچه تصور میکنید توانمند هستید
اگر اهدافتان را دست کم بگیرید تا به این ترتیب از خودتان محافظت کنید، هرگز به کاملترین ظرفیت خود دست نخواهید یافت. اگر عزت نفس پایین مانع از چنگ زدن شما به فرصت هایتان یا رسیدن به رویاهایتان شده است، هرگز نخواهید دانست که حقیقتا از چه تواناییها و استعدادهایی بهرهمند هستید.
عزت نفس پایین ۲۵: از کمک خواستن میهراسید
برخی از افراد هنوز مشاوره گرفتن را نشانهای از ضعف یا حقارت میدانند. درواقع، کمک گرفتن از دیگران نشانه قدرت و شهامت است و به این معناست که شما پذیرای تغییر هستید و کاری را در جهت آن انجام میدهید. یک مشاور مجرب و ماهر به شما کمک میکند تا زخمهای قدیمی و کهنهای که موجب پایین رفتن عزت نفستان شده است را درمان کنید و همچنین به شما کمک میکند تا رفتارهایی جدید را جایگزین رفتارهای قدیمی خودتان کنید و باین ترتیب بتوانید به خودتان عشق بورزید و به خود احترام بگذارید.
بجای اینکه اجازه دهید تا احساسات ناخوشایند مربوط به عزت نفس پایین شما را در برگرفته و در آنها غرق شوید، مدیریت افکارتان را بهدست بگیرید و این حقایق مرتبط با عزت نفس را به خودتان یادآوری کنید. این لیست را پرینت بگیرید و در کیف پولتان همراه خودتان داشته باشید تا هر زمان که روز بدی را تجربه میکردید، بتوانید به این لیست مراجعه کنید. با یاد گرفتن شیوههای جدید فکر کردن و رفتار کردن بهتدریج ارزش و اعتماد به نفستان را ارتقاء خواهید داد.
ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – فاطمه یحیی
منبع: liveboldandbloom