چگونه برای سال جدید بودجه بندی کنیم?

بودجه؛ این واژه را بارها و بارها شنیده‌ایم و می‌دانیم که رمز موفقیت مالی و پولی، بودجه‌بندی مناسب است. با این‌حال شواری‌های موجود در مسیر اجرای بودجه باعث می‌شوند اغلب ما نسبت به این موضوع مهم سهل‌انگاری کنیم. غافل از آن‌که زیان‌های ناشی از فقدان یک بودجه‌بندی مناسب از سختی‌های اجرای آن بسیار بیشتر است. به لحاظ اصولی، بودجه برنامه‌ای برای هزینه‌ها است و به شما اجازه می‌دهد تمام پول‌های خرج‌شده را به دقت ردیابی نموده و در قالبی دقیق کنترل نمایید. به همین دلیل، بودجه‌بندی مانع بسیاری از ولخرجی‌های روزانه ما می‌شود. البته بودجه‌بندی در کوتاه‌مدت زندگی را سخت‌تر می‌کند، اما اگر به مزایای بلندمدت آن توجه کنید، برای کاربرد این روش اشتیاق پیدا خواهید کـــرد. از طریـــق بودجـــه‌بنــدی می‌توانید هــــزینه‌هــای بیهوده را از میان بردارید، بیشتر پس‌انداز کنید و مانع شکل‌گیری بدهی‌های جدید شوید.

اهمیت فرآیند بودجه‌بندی زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم بهترین زمان برای طراحی بودجه مناسب آغاز هر سال است. بودجه‌بندی هفتگی و ماهانه هرچند در مسیر موفقیت بی‌تأثیر نیستند، اما در مقایسه با بودجه‌های سالانه تأثیرگذاری کمتری دارد. به همین دلیل، در ابتدای سال جدید الگویی ساده و کاربردی را برای بودجه‌بندی سال جدید به شما پیشنهاد می‌کنیم تا با استفاده از آن، فرآیند بودجه‌نویسی را با سهولت بیشتری آغاز نمایید. گام‌های این فرآیند آسان به صورت زیر هستند:

گام ۱- هزینه‌های ضروری و بیهوده را شناسایی کنید

نخستین گام برای تدوین بودجه مناسب تشخیص میزان هزینه‌ها و اولویت آنها است. مهم‌ترین هزینه‌هایی که به صورت ماهانه برای هر خانواده وجود دارد شامل مواردی چون مسکن، ایاب و ذهاب، بازپرداخت بدهی‌ها، سرمایه‌گذاری و هزینه‌های روزمره زندگی هستند. پس از تعیین مقدار هر یک از این گروه‌های هزینه‌ای بر اساس اطلاعات جمع‌‌آوری شده در سال گذشته، می‌توانید نسبت به طراحی الگویی بهینه برای سال آتی اقدام کنید. در این مسیر تلاش کنید از حجم هزینه‌های غیرضروری بکاهید و خود را به موارد ضروری محدود سازید. پول باقیمانده از این محدودسازی در پس‌انداز و سرمایه‌گذاری قابل استفاده خواهد بود.

گام ۲- درآمدهای خود را مشخص کنید

دومین گام پس از تعیین نیازهای پولی ضروری، شناسایی منابع درآمدی خانواده است. برای این کار، می‌توانید درآمدهای ثابت ماهانه، سود سرمایه‌گذاری و سایر موارد را در نظر بگیرید. نکته مهم در اینجا آن است که در محاسبه درآمد ماهانه بیش از اندازه خوش‌بینانه عمل نکنید و تا حد امکان بر اساس واقعیات موجود و با میزانی از بدبینی قضاوت کنید. به‌علاوه باید از پیش برای پول‌های پیش‌بینی‌نشده برنامه‌ریزی داشته باشید تا ورود ناگهانی این‌گونه منابع، باعث از میان رفتن توازن بودجه و محدودیت‌های هزینه‌ای شما نشود.

گام ۳- درآمدهای ماهانه را به هزینه‌ها تخصیص دهید و برای پول باقیمانده برنامه‌ریزی کنید

در گام بعدی، باید درآمدهای پیش‌بینی‌شده را به هزینه‌های تعیین‌شده در گام نخست اختصاص دهید. با این کار درخواهید یافت که به صورت ماهانه چه میزان پول در صندوق خانواده باقی می‌ماند. اگر در محاسبه این مقادیر دچار کسری هستید، دو راه پیش رو خواهید داشت. نخست آن‌که از طرق مختلف بر درآمد خود بیفزایید و یا با تلاش بیشتر، هزینه‌ها را محدود کنید. در مقابل، اگر درآمد ماهانه خانواده برای برآورده شدن نیازها کافی است، مازاد پول باقیمانده را با برنامه‌ریزی دقیق پس‌انداز کنید. در ابتدا، صندوقی را برای موارد اضطراری در نظر بگیرید تا وقایع پیش‌بینی‌نشده مانع اجرای بودجه نشود. در گام بعدی می‌توانید از طریق مشورت با متخصصان مالی، راه‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری را یافته و پشتوانه مالی خود را مستحکم کنید. البته در این فرآیند اهمیت بیمه‌ها را نیز از یاد نبرید.

گام ۴- انرژی خود را متمرکز سازید و به بودجه وفادار بمانید

البته نوشتن بودجه و در میان گذاشتن آن با سایر اعضای خانواده آسان‌ترین بخش کار است. نکته دشوار آنجایی به میان می‌آید که زمان اجرای بودجه و وفاداری به آن مطرح می‌شود. در این زمان، فشار ناشی از عادات نادرست هزینه‌های، تغییرات ناخواسته در شرایط اقتصادی و رویدادهای غیرقابل پیش‌بینی شما را در آستانه کنار گذاشتن بودجه و رها کردن کنترل امور قرار می‌دهد. در چنین لحظاتی سعی کنید مهار احساسات را به دست بگیرید. با اعضای خانواده درباره اهمیت بودجه گفتگو کنید و بار دیگر برای پای‌بندی به آن متعهد شوید. به یاد داشته باشید که با گذشت چند ماه و تقویت وفاداری خود به بودجه، آرام‌آرام به شرایط جدید عادت خواهید کرد و زندگی خود را در مسیر صحیح قرار خواهید داد.

ماهنامه معیشت، شماره ۱۷و۱۸، اسفند ۱۳۹۴ و فروردین ۱۳۹۵