فخر فروشی گز 450 ساله در بازارها تا حاجی بادومی‌های کاشان

خبرگزاری مهر، گروه استان ها - فاطمه‌ کازرونی: روحیه خونگرم ایرانی موجب شده تا هیچ مسافری از سفر به شهرهای مختلف ایران دست خالی برنگردد و مهمان‌نوازی ایرانی در سفر نیز در قالب خرید سوغاتی نمود پیدا کند.

اصفهان نیز به عنوان استانی که دارای ظرفیت‌های گردشگری بی‌بدیلی در کشور است هم سوغاتی‌های معروف و هم غذاهای محلی متنوعی دارد که می‌تواند اوقات فرح‌بخشی را برای گردشگران با چشیدن مزه‌ها و طعم‌های جدید فراهم کند.

در این گزارش به معرفی سوغات و خوراکی‌های محلی اصفهان می‌پردازیم:

گز و پولکی: اگرچه گز از معروف‌ترین سوغاتی‌های اصفهان است که هیچ مسافری بدون خرید آن پا از شهر اصفهان بیرون نمی‌گذارد اما معمولا نام این سوغاتی را در کنار پولکی مشهور اصفهان ذکر می‌کنند.

قدمت این شیرینی خاص اصفهان (گز) به ۴۵۰ سال پیش می‌رسد و ماده اصلی تهیه آن، شهد و عصاره درختچه‌ای به «انگبین» است؛ شهد این گیاه که به همین نام خوانده می‌شود در اثر تغذیه‌ حشره‌ای کوچک که بر روی برگ و ساقه درخت گز انگبین سکنی گزیده، به دست می‌آید.

البته با توجه به اینکه تهیه این نوع گز بسیار سخت و حشره تولیدکننده انگبین رو به نابودی است امروزه برای تهیه گز بیشتر از گلوکز، گلاب، شکر، سفیده تخم‌مرغ، انواع مغزها مانند بادام، فندق، خلال بیدمشک استفاده و جای خالی شهد انگبین با ترنجبین، شیرخشت، عسل یا انگبین علفی پر می‌شود.

گز اصفهان در دو نوع بسته‌بندی آردی (سنتی) و لقمه‌ای قابل تهیه است و امروزه انواع طعم‌های کاکائویی، میوه‌ای و دیگر شکل‌های مدرن آن نیز تولید می‌شود اما گز سنتی اصفهان بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرد.

پولکی: یکی از شیرینی‌های معروف و مخصوص شهر اصفهان است که ظاهری پولک مانند دارد و نام آن متناسب با شکل ظاهری‌اش است که به صورت قطعات گرد، کوچک، نازک و شبیه سکه فلزی هستند.

ماده اصلی بکار رفته در تهیه پولکی همان شیره اضافی باقیمانده از فرایند درست کردن نبات است و روش تهیه این گونه است که بعد از متبلور شدن بلورهای نبات، به شیره‌های باقی مانده مقداری سرکه می‌زنند تا شکرک نزند و شفاف بماند. سپس آن را جوشاننده و روی سینی بزرگی پهن می‌کنند و با دستگاه‌های مخصوص به صورت دایره‌ای برش می‌زنند.

پولکی‌های اصفهان در طعم‌های مختلف مانند زعفرانی، کنجدی، لیموعمانی، پسته‌ای، نارگیلی، عسلی، نعنایی، کاکائویی و زنجبیلی تولید می‌شود و به طور معمول با چایی مصرف می‌شود.

صنایع‌دستی: اصفهان دارای صنایع‌دستی فراوانی است که بسیاری از آنها مانند انواع محصولات مینا، قلمزنی، منبت‌کاری، خاتم‌کاری، فیروزه‌کوبی، پارچه‌های قلمکار، انواع قالی و قالیچه و دیگر موارد معمولا به عنوان سوغات اصفهان کاربرد دارند.

اما شهرستان‌های مختلف استان اصفهان نیز سوغاتی‌ها و خوراکی‌های محلی خاصی دارند که به تفکیک به معروف ترین آنها می‌پردازیم:

فریدون‌شهر: این شهرستان در غربی‌ترین نقطه استان اصفهان قرار دارد با استان لرستان و استان چهارمحال و بختیاری هم مرز است و از این رو گذرگاهی برای عشایر این دو منطقه محسوب می‌شود.

عشایر منطقه صنایع‌دستی زیبا و متنوعی تولید می‌کنند که بیش‌تر محلی بوده و جنبه خود مصرفی دارد.

مهم‌ترین صنایع‌دستی این شهرستان قالی است و علاوه بر آن گلیم، شال و جوراب‌های پشمی نیز از هنرهای دستی تولیدی منطقه به شمار می‌رود.

قالی‌بافی در این شهرستان از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار است و سهم مهمی در اقتصاد خانواده‌ها و کل منطقه دارد.

کاشان: معروف‌ترین سوغات کاشان فرش دستباف آن است اما به غیر از فرش، کلوچه سنتی کاشان هم سوغاتی خوشمزه و ارزان قیمتی است.

نوعی شیرینی کوچک به اسم حاجی بادومی، باقلوای مخصوص کاشان، قطاب کاشان و پشمک هم که در اکثر شیرینی فروشی‌های کاشان عرضه می‌شود گزینه‌های مناسبی برای خرید و سوغات است.

گلاب قمصر جزو محصولات روستای قمصر کاشان است که در دنیا شهرت دارد و در کنار آن عرقیجات گیاهی کاشان نیز جزو سوغاتی‌های مرغوب آن به شمار می‌رود.

انار کاشان البته در فصل پاییز، پارچه‌های مخمل، شعربافی، گیوه و زیلو و گلیم نیز از دیگر سوغاتی‌های این شهر است.

خوانسار: شاید کمتر کسی در ایران نام و شهرت عسل خوانسار را نشنیده باشد پس در سفر به این شهر معروف‌ترین و مهم‌ترین سوغاتی که می‌توانید خرید کنید این عسلِ مرغوب ایرانی است.

گردو، بادام و آلو از محصولات باغی و سوغاتی خوانسار هستند که در این میان گردوی خوانسار از شهرت ویژه‌ای برخوردار است.

نائین: این شهر به شهر عبا و پسته معروف است؛ همان‌طور که در معرفی صنایع‌دستی استان اصفهان اشاره شد عبابافی نائین از قدیم شهرت بسیاری داشته است؛ عبابافان، محصول خود را از کرک و پشم شتر در رنگ‌های زرد، مشکی، سرخ و خرمایی می‌بافند؛ مهم‌ترین مرکز عبابافان نائین در محمدیه قرار دارد.

قالی، ظروف سفالی، زعفران، پسته، کتیرا، داروهای گیاهی و لبنیات محلی از دیگر سوغات‌های مشهور نائین هستند که نباید از آنها غافل شد.

آران و بیدگل: این شهر از دیرباز یکی از مراکز مهم تولید قالی و انواع پارچه‌های ابریشمی و پنبه‌ای دستباف بوده است و تولیدات سفالگری آران و بیدگل نیز به ویژه سبو ، کوزه ،سنگاب، قلقلک (ظرف سفالین که آب را در داخل خود خنک نگه می داشته) معروفیت فراوانی دارد.

از سوغاتی‌های خوراکی آران و بیدگل شیرینی محلی سوهان معروف به سوونی، نان شیرین محلی به نام نان شیرین یا نان عباسعلی و تخمه محلی به نام کویری که با شن ریزه بو داده می‌شود بسیار معروف است.

همچنین گلیم بافی،خورجین بافی ، گیوه چینی و شعربافی نیز در این شهر سابقه‌ای طولانی دارد

نطنز: جوز قندی معروف‌ترین سوغاتی این شهر است که و در شیوه سنتی با ترکیب میوه‌ای به نام الگ از خانواده هلو که فقط در آبادی‌های نطنز به دست می‌آید با خاکه قند، مغز گردو، گرد دارچین و هل به دست می‌آید اما امروز نه به شکل خانگی و سنتی بلکه بیشتر به شکل صنعتی در مغازه‌های خشکبارفروشی نطنز قابل تهیه است.

عطر و طعم گلابی نطنز بی نظیر و به یادماندنی است و انار و گردوی مرغوب این شهر نیز شهرت خاصی دارد.

زعفران، پسته، کتیرا، حاجی بادام نائینی، داروهای گیاهی و لبنیات محلی فرش دستباف، عبا و گلیم از دیگر سوغاتی‌های معروف این شهر است.

گلپایگان: لبنیات این شهر از قدیم مورد توجه گردشگران بوده است و مهم‌ترین سوغاتی این شهر محسوب می‌شود اما نباید از صنایع‌دستی این شهر مانند قالی و گیوه غافل شد.

شهرضا: نام سرامیک و سفال این شهر در کشور شهرت خاص و ویژه‌ای دارد و فروشندگان اگر بخواهند محصولی مرغوب از این دسته را نام ببرند حتما آن را منسوب به شهرضا می‌کنند.

انار شهرضا نیز بسیار مرغوب است و نیاز به معرفی ندارد اما برای خرید آن باید در فصل خاص خود یعنی پاییز به این شهر سفر کنید.

فرآورده‌های دامی و لبنی از قبیل کشک و کتیرا و خامه و فرش و منداب و گیوه نیز از سوغاتی‌های خوب این شهر است.

سمیرم: مهم‌ترین سوغات خوراکی سمیرم همان سیب معروف این شهر است.

در کنار این سوغاتی معروف خوراکی‌هایی مانند قارا و کشک و صنایع‌دستی مانند قالی و قالیچه، زیلو، جاجیم، گلیم، کلاه، دستکش، خورجین، پشتی و کیف با مواد پشم گوسفند، موی بز، پوست گوسفند و بز از دیگر سوغاتی‌های معروف این شهر است.