آوه، دومین کانون تشیع در ایران

آوه یا آبه از معدود شهرهای باستانی در دل ایران کهن است که از طلیعه ظهور دین مبین و نجات بخش اسلام دراین سرزمین تادیر گاهی نزدیک به زمان حاضر نشانه هایی از حیات رادر خود نگاه داشته و به مهد تشیع و شرف تقرب و ارادت به خاندان نورانی پیامبر گرامی اسلام شهرت یافته بود . شهری خوش نام و شیعه نشین که به همراه شهرهای قم ،کاشان و تفرش چهار شهر شیعی در قلب ایران بودندو از پایگاه های پر افتخارو اقتدار پیروان اهل بیت شهره آفاق اسلام به حساب می آمدند.
ر عموم منابع قدیم، آوه به عنوان یکی از شهرهای مهم شیعه نشین ومردم آن به عنوان شیعیانی متعصّب وصف شده اند.(1) تاآنجا که نام آوه تداعی کنندة یک مرکز مهم و فعال شیعی بوده.موضوع مهمی که در اینجا بدان پردا خته می شود،چگونگی ورود تشیع به این منطقه وعوامل بقا وگسترش آن است.
کهن ترین مأخذی که دربارة تشیع مردم آوه سخن گفته،کتاب معروف تاریخ قم تألیف حسن بن محمدقمی(387ه.ق) است. عنوان باب چهارم این کتاب چنین است:

«درذکر آمدن عرب آل ملک بن عامرالا شعری به قم وآبه ومتوطن شدن بدین هردوشهروذکرسبب انتقال ایشان ازکوفه به قم وآبه براختلاف روایات وذکر سبب کشتن حجاج بن یوسف، محمد بن سایب بن ملک اشعری را.»

اعراب اشعری که به تشیع شهرت داشتند،پس از کشته شدن محمد بن سایب بن ملک برای دورماندن ازتعرض مجددحجاج،راهی نواحی مرکزی ایران شدندودراطراف قم وآبه سکنی گزیدند.
این حادثه که درنیمةدوم قرن اول هجری به وقوع پیوست باید آغاز تشیع دراین منطقه به حساب آورد.برهمین اساس بایدگفت که تشیّع مردم آوه همپاوهمزمان باتشیّع مردم قم بوده است وحتی نمی توان آن رامتأثرازتشیع مردم قم دانست.