کولیت “اولسراتیو” چیست؟(Ulcerative Colitis)

کولیت «اولسراتیو»چیست؟(Ulcerative Colitis)

کولیت اولسراتیو یک بیماری التهابی روده است که معمولاً درمحدوده سنی پانزده تا سی سالگی بروز می کند، التهاب سلولهای مقعدوروده بزرگ

کولیت اولسراتیو راکولیت روده،کولیت زخمی، بیماری کرون،(ورم و یا آماس روده) نیز می گویند.

علائم اصلی کولیت اولسراتیو عبارتند از:

دلپیچه و شکم درد،اسهال،خونریزی از مقعد،تب،عدم احساس گرسنگی،کاهش وزن

در موارد شدید کولیت اولسراتیو علائمی مثل :اسهال شدید تا حد ۱۰ تا ۲۰ بار اجابت مزاج در یک روز همراه است.

همچنین بروز مشکلات دیگری از جمله درد مفاصل، مشکلات چشمی یا بیماری های کبدی شود.

علائم بیماری کولیت

بیماری کولیت ممکن است با علایمی مانند دل درد، اسهال خونی و تب همراه باشد.

عوارض بیماری کولیت

عوارض کولیت اولسراتیو می تواند شامل بزرگ شدن بیش از حد روده بزرگ به همراه تب و کم خونی (به دلیل خونریزی از روده بزرگ) باشد. در درصدی از موارد در صورت مزمن شدن بیماری ، بدخیمی نیز بروز می کند .

انواع کولیت اولسراتیو

کولیت اولسروز ،از نظرشدت بیماری:

بیماری کولیت اولسراتیو دارای درجات و انواع مختلفی است. علایم و شدت آن در دوره‌های مختلف زمانی تغییر می‌کند. علایم بیماری ممکن است در یک دوره کاهش یافته و حتی ناپدید و غیر فعال شود که به آن حالت خاموشی بیماری گفته می‌شود و در دوره‌ی دیگر فعال شده و با شدت گرفتن علایم شعله‌ور شود.

خفیف: خونریزی در راست روده، کمتر از ۴ نشانه مزاج درطول روز، دل پیچه‌های خفیف

متوسط: خونریزی در راست روده، بیش از ۴ نشانه مزاج در روز، درد متوسط شکمی، تب خفیف، کم‌خونی محدود

شدید: خونریزی در راست روده، بیش از ۴ نشانه روده در هر روز و یک بیماری سیستمیک با کاهش آلبومین، درد شدید شکمی، کم آبی بدن، تب شدید، کاهش وزن سریع

انواع کولیت اولسراتیو با توجه به محل و وسعت التهاب :

پروکتیت اولسراتیو به التهاب محدود به ناحیه رکتوم اشاره دارد. در بسیاری از بیماران با پروکتیت اولسراتیو خفیف، ممکن است خونریزی متناوب از رکتوم تنها علامت باشد. بیماران دیگر با التهاب شدید‌تر رکتوم ممکن است، علاوه بر آن، درد رکتوم، فوریت دفع مدفوع (احساس ناگهانی نیاز به اجابت مزاج و نیاز به عجله در رساندن خود به سرویس بهداشتی به سبب ترس از نشت مدفوع) را تجربه کنند.

پروکتوسیگموئیدیت :شامل التهاب راست روده و کولون سیگموئید (قسمت کوتاهی از محل به هم پیوستگی روده بزرگ به مقعد) است. علایم آن شامل خونریزی از رکتوم، فوریت دفع مدفوع و زورپیچ است. همچنین برخی از بیماران مبتلا به پروکتوسیگموئیدیت اسهال خونی و گرفتگی عضلات را نیز تجربه می‌کنند.

کولیت سمت چپ :شامل التهابی است که از راست روده شروع شده و تا سمت چپ روده بزرگ (کولون سیگموئید و قسمت نزولی روده بزرگ) ادامه دارد.

علایم کولیت سمت چپ :شامل اسهال خونی، درد شکمی، کاهش وزن و درد سمت چپ شکم است.

پانکولیت چیست؟

پانکولیت یا کولیت جهانی اشاره به تورم مؤثر بر کل روده بزرگ (کولون راست، سمت چپ روده بزرگ، کولون عرضی و مقعد) دارد.

علائم پانکولیت :

شامل اسهال خونی، درد شکم و گرفتگی عضلات، کاهش وزن، خستگی، تب و عرق شبانه است. برخی از بیماران مبتلابه آن دارای درجات پایین التهاب و علائم خفیف هستند که به آسانی به داروها پاسخ مثبت می‌دهند.

کولیت برق‌آساچیست؟

کولیت برق‌آسا یا بدخیم یک شکل نادر ولی شدید پانکولیت است. بیماران مبتلا به کولیت برق‌آسا با کم شدن آب بدن، درد شدید شکم، اسهال طولانی همراه با خونریزی و حتی شوک شدیدترین حالت بیماری را دارند. آن‌ها در معرض خطر ابتلا به مگاکولون سمی (اتساع روده بزرگ به دلیل التهاب شدید) و پارگی کولون (سوراخ) هستند. بیماران مبتلا به کولیت برق‌آسا و مگاکولون سمی در بیمارستان با داروهای داخل وریدی قوی درمان می‌شوند. در صورت عدم نتیجه‌بخش بودن درمان دارویی، بلافاصله عمل جراحی برای برداشتن روده بزرگ بیمار برای جلوگیری از پارگی کولون ضروری است.

محل و شدت التهاب روده بزرگ در کولیت اولسراتیو در طول زمان در یک بیمار ثابت باقی می‌ماند. بنابراین، معمولاً زمانی که بیماری دچار عود پروکتیت اولسراتیو می‌شود، التهاب در رکتوم محدود باقی می‌ماند. با این وجود، تعداد کمی از بیماران (کمتر از ۱۰ درصد) با پروکتیت اولسراتیو یا پروکتوسیگموئیدیت بعد از عود بیماری با شکل گسترده‌تری از کولیت مواجه می‌شوند. بنابراین، بیمارانی که در ابتدا فقط به پروکتیت اولسراتیو مبتلا بودند، می توانند بعد از گسترش بیماری به کولیت سمت چپ و یا حتی پانکولیت نیز دچار شوند.

درمان‌های «خانگی»طبیعی بیماران کولیت اولسراتیو

ورزش یک عامل مهمی در درمان کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی است، ورزش غیرسنگین،مثل یوگا و شنا استرس را که علت اصلی این بیماری التهابی است، کاهش می‌دهد. ورزش فرآیند هضم را نیز تحریک می‌کند، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و سبب تسکین یافتن می‌شود.

تمرینات کششی و تنفسی نیزمی‌تواند به بهبود گردش خون کمک کند، سیستم گوارش را تنظیم کرده و بدن ریلاکس کند.

روغن زیتون

روغن زیتون یکی از مؤثرترین داروهای خانگی برای درمان کولیت زخمی خفیف تا متوسط است. این روغن غنی از چربی‌های تک غیر اشباع است و خواص ضد التهابی دارد و سیستم ایمنی بدن را تنظیم می‌کند.

دو یا سه قاشق غذاخوری روغن زیتون درروز

آلوئه‌ورا

آلوئه‌ورا بعلت خواص ضد التهابی به درمان کولیت اولسروز خفیف تا متوسط کمک می کند.

– هنگامی ‌که در معرض حمله‌ی این بیماری هستید، کمترازنصف فنجان ، ژل آلوئه‌ورا، شش تا هشت بار در روز مصرف کنید،یا دو قاشق غذاخوری آب آلوئه‌ورای تازه که پشت سرش یک لیوان آب بنوشید. این روند را دو یا سه بار در روز به مدت چند هفته ادامه دهید.
چون زردچوبه یک داروی ضد التهابی قدرتمنداست شما می‌توانید اندکی پودر زردچوبه به آب یا ژل آلوئه‌ورا اضافه کنید.مصرف کنید.

با افزودن اندکی عسل، این نوشیدنی می تواند حرکت روده را تنظیم کرده، در شرایطی که زخم ها و مخاط ها را بهبود می بخشد.

طرزتهیه

سه قاشق غذاخوری ژل آلوئه ورا (۴۵ گرم)

یک قاشق غذاخوری عسل (۲۵ گرم)

نصف فنجان آب (۱۲۵ میلی لیتر)

ژل آلوئه ورا را با عسل و آب در یک دستگاه مخلوط کن ترکیب کنید.

این ترکیب را با معده خالی حداقل برای سه هفته مصرف کنید.

علف گندم

نوشیدنی چهار قاشق چایخوری علف گندم به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی که دارد، برای کسانی که مبتلا به کولیت زخمی هستند، مفید است. این نوشیدنی، درد شکم، اسهال و خونریزی مقعدی ناشی از این بیماری مزمن را کاهش دهد،میتوانیدبرمیزان مصرف این نوشیدنی بمروزمان بیفزایید.

روغن ماهی

میزان اسید چرب امگا ۳ در روغن ماهی و خواص ضد التهابی آن به کاهش علائم کولیت اولسراتیو فعال کمک می‌کند. اسیدهای چرب امگا ۳ اسیدهای چرب چند غیراشباع هستند که می‌توانند باعث کاهش التهاب شوند.

با مصرف یک گرم مکمل روغن ماهی به طور روزانه شروع کنید و به‌تدریج دوز را به دو تا چهار گرم افزایش دهید.

نارون قرمز

نارون قرمز به دلیل موسیلاژی که دارد نوعی ژل روی پوشش روده ایجاد می‌کند. علاوه بر این، نارون قرمز به منظور کاهش اسهال، حجم زیادی به مدفوع اضافه می‌کند.

یک قاشق غذاخوری پودر پوست درخت نارون قرمز را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و چند دقیقه صبر کنید تا دم بکشد. دمنوش حاصل را دو بار در روز بخورید.
همچنین می‌توانید نارون قرمز و شکر را (به میزان یک قاشق چایخوری از هر کدام) با دو فنجان آب گرم مخلوط کنید تا نوعی حریره آماده شود. ترکیب حاصل را دو بار در روز مصرف کنید.

تخم بارهنگ کتانی

سبوس بارهنگ کتانی به عنوان یک عامل افزایش‌دهنده‌ی حجم مدفوع عمل می‌کند و باعث بهبود تحرک روده می‌شود و در نتیجه اسهال خفیف و متوسط ایجاد شده توسط کولیت اولسروز را از بین می‌برد.

مقدار نصف تا دو قاشق چایخوری تخم بارهنگ کتانی را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و آن را قبل از این‌که خیلی غلیظ شود، بنوشید. این کار را یک بار در روز انجام دهید تا وضعیت شما بهبود بیابد.

برای آمادگی مزاج ، مصرف آن را با نصف قاشق چایخوری شروع کنند و به‌تدریج دوز مصرفی خود را افزایش دهند. هنگام استفاده از این دارو، برای جلوگیری از یبوست، مقدار زیادی آب در طول روز بخورید.

شیرجودسر

جو دوسر یکی از مواد غذایی توصیه شده برای رژیم غذایی بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو است. آنها حاوی فیبر و آنتی اکسیدان هایی هستند که به بهبود سلامت روده کمک می کنند.

در این مورد، یک شیر گیاهی برای مقابله با اسهال، درد و دیگر علائم مرتبط با بیماری ارائه خواهد شد.

طرزتهیه جودسر

سه قاشق غذاخوری جو دوسر (۳۰ گرم)

یک فنجان آب (۲۵۰ میلی لیتر)

یک قاشق غذاخوری عسل (۲۵ گرم)

جو دوسر را در یک فنجان آب ریخته و اجازه دهید چند ساعت در آن خیس بخورد.

سپس، این ترکیب را در یک دستگاه مخلوط کن ریخته و برای چند دقیقه به هم بزنید.

پس از دستیابی به ترکیبی با بافت نرم عسل را اضافه کنید.

یک فنجان شیر جو دوسر را با معده خالی برای دو هفته مصرف کنید.

می توانید این نوشیدنی را به طور منظم و سه بار در هفته مصرف کنید.

کالندولا

کالندولا یک گیاه آرام‌بخش و ضد التهاب است که به درمان نشانه‌های کولیت زخمی ‌کمک می‌کند. این گیاه دارویی همچنین، فرآیند هضم را بهبود می‌بخشد و ترمیم بافت را تسهیل می‌کند.

یک یا دو قاشق چایخوری گل کالندولا را در یک فنجان آب گرم بریزید،صبرکنیدتا ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم بکشد، دمنوش حاصل را دو تا سه بار در روز بنوشید.

تخم شنبلیله

تخم شنبلیله می‌تواند موجب کاهش التهاب ناشی از کولیت شود.

طرزتهیه

یک فنجان آب (۲۵۰ میلی لیتر)

یک قاشق چایخوری پودر دانه های شنبلیله

آب را به جوش آورید و سپس دانه های شنبلیله را به آن اضافه کنید.

یک درپوش روی نوشیدنی قرار داده و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه در همین حالت باقی بماند.

این دم کرده را با معده خالی مصرف کنید و دو یا سه بار در روز این کار را تکرار کنید.

این کار را تا زمانی که علائم کولیت کنترل شوند، ادامه دهید.

زنجبیل

زنجبیل به دلیل خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی که دارد، در کنترل علائم کولیت اولسراتیو مفید است.

دو قاشق غذاخوری زنجبیل رنده شده را در یک فنجان آب بریزید. ترکیب را بجوشانید و بگذارید صبرکنیدتا به مدت ده دقیقه دم بکشدمواد حاصله راصاف کنید بنوشید، می‌توانید کمی آب لیمو و عسل نیز به آن اضافه کنید.

بابونه

بابونه می‌تواند برای رفع این بیماری بسیار مفید باشد چرا که دستگاه گوارش را تسکین می‌دهد و خواص ضد التهابی دارد.

طرزتهیه:

یک فنجان آب (۲۵۰ میلی لیتر)

دو قاشق چایخوری بابونه (۱۰ گرم)

یک قاشق غذاخوری عسل (۲۵ گرم)

یک فنجان آب را به جوش آورید و سپس گل های بابونه را به آن اضافه کنید.

یک درپوش روی این نوشیدنی قرار داده و اجازه دهید در دمای اتاق باقی بماند و زمانی که گرم است آن را از صافی عبور دهید.

در آخر یک قاشق غذاخوری عسل به آن اضافه کنید.

این نوشیدنی را با معده خالی یا هنگام احساس درد معده مصرف کنید.

هر روز تا دو یا سه بار این کار را تکرار کنید.

سه قاشق چایخوری گل بابونه را به یک فنجان آب داغ اضافه کنید،صبرکنیدتا ۱۰ دقیقه دم بکشد و سپس آن را

غذاهای ممنوعه

مواد غذایی که کولیت اولسروز را بدتر می‌کنند معمولا به فرد و محل التهاب بستگی دارد. برای برخی از افراد، فیبر در طول عود بیماری آزاردهنده است زیرا هضم شدن غذاهای دارای فیبر زیاد دشوارتر است.

غذاهایی که فیبر زیادی دارند، آجیل، دانه‌ها، غلات و حبوبات ومیوه‌ها و سبزیجات خام

نوشیدنی‌های گازدار، محصولات لبنی ،گوشت،شکر تصفیه‌شده وغذاهای تند ،همچنین محصولاتی که دارای سوربیتول هستند (مانند آدامس بدون قند و آب نبات)

اما با بخارپز کردن‌ میوه‌ها و سبزیجات خام،میتوان مصرف کرد.