سوهان یک نوع شیرینی ایرانی یا گونهای حلوا است که از جوانه گندم درست میشود و تاریخچه دقیق آن به دوره قاجار بر میگردد. این شیرینی در انواع مختلفی نظیر سوهان عسلی، سوهان کنجدی، سوهان حلوایی، سوهان بادامی، سوهان گزی، سوهان لقمه، سوهان کرهای، سوهان پشمکی، دسر سوهان و… تهیه میشود.
ترکیبات سوهان در ابتدا شامل: آرد، شکر، روغن، پسته، زعفران، هل و گلاب بوده که به صورت حلوای نرمی طبخ میشده، ولی کم کم با افزودن ترکیبات دیگری همچون زرده تخم مرغ و نیز جایگزینی آرد جوانه گندم به جای آرد گندم خاصیت سفتی و شکنندگی به این شیرینی افزوده شد که بر میزان ماندگاری محصول نیز افزود. در واقع زرده تخم مرغ به باقی ماندن روغن در ترکیب و عدم خشکی سوهان کمک میکند و جوانه گندم هم باعث میشود ارزش غذایی سوهان بسیار افزایش پیدا کند. جوانه گندم منبع اصلی خاصیت سوهان محسوب میشود. جوانه گندم منبع پروتئین بوده و سرشار از ویتامینها و مواد معدنی به ویژه ویتامینهای گروه B و E است. همچنین به دلیل داشتن قندهای طبیعی سبب ذخیره سازی انرژی در ماهیچهها شده و موجب بهبود عملکرد عضلانی و جلوگیری از خستگی و بیحالی میشود.
از مواد اصلی مورد استفاده در پخت سوهان میتوان به آب، آرد سفید، آرد جوانه گندم، عسل، کره، هل، زعفران، گلاب و مغز پسته اشاره کرد. به جای کره میتوان از روغن حیوانی نیز استفاده کرد و نوع روغنی که در پخت سوهان مورد استفاده قرار میگیرد در کیفیت آن مهم است. سوهانی که به دندان نچسبد و سفت نباشد مرغوب است و طعم سوهان نامرغوب بگونهای است که با چشیدن کمی از آن میتوان متوجه کیفیت پایین مواد اولیه آن شد. رنگ قهوهای روشن و عطر و طعم سوهان از جمله مواردی است که نشان دهنده کیفیت آن بوده و این موارد به مواد اولیه آن بستگی دارد.
متنوعترین انواع سوهان در قم تولید میشود و سوهان قم معروفترین سوهان ایران است. سوهان قم در گذشته به روش سنتی و دستی تولید میشد، ولی امروزه با استفاده از دستگاههای مخصوص درست میشود. به طور معمول در تهیه سوهان قم از بادکا و عسل استفاده نمیشود، ولی تهیه یک سوهان عالی به ۴-۳ ساعت هم زدن نیاز دارد که همین مساله کار طبخ سوهان قم در منزل را با مشکل مواجه میسازد. به همین دلیل زمان پخت سوهان خانگی را معمولا با افزودن مقداری بادکا و عسل به ۲۵-۲۰ دقیقه کاهش میدهند. ما در این مقاله قصد داریم شما را با طرز تهیه سوهان قم خانگی بدون بادکا و با کیفیت عالی آشنا سازیم، با ما همراه باشید.
طرز تهیه سوهان قم بدون بادکا
مواد لازم | |
آرد چند منظوره | ۱ قاشق غذاخوری+۱/۲ قاشق چایخوری |
آرد جوانه گندم | ۱ قاشق چایخوری |
شکر | ۱۰۰ گرم (۱/۲ پیمانه) |
آب | ۳ قاشق غذاخوری+۲ قاشق چایخوری |
گلاب | ۱ قاشق چایخوری |
کره | ۷۰ گرم (۵ قاشق غذاخوری) |
عسل | ۱+۱/۲ قاشق غذاخوری |
شربت ذرت روشن | ۱+۱/۲ قاشق غذاخوری |
پودر هل | ۱/۴ قاشق چایخوری |
پودر زعفران | ۱/۸ قاشق چایخوری |
پسته خام یا بوداده بدون نمک | ۵۰ گرم |
نکات مهم و ضروری در تهیه سوهان قم
هرچه حرارت پخت سوهان ملایمتر باشد کیفیت سوهان بهتر میشود. آرد را نباید زیاد تفت دهید، فقط در حدی که بوی خامی آن گرفته شود کافی است. در ترکیب مواد باید از پودر زعفران استفاده شود و به هیچ وجه از زعفران آب کرده استفاده نکنید. در صورت عدم دسترسی به مهر میتوانید بدنهی یک بطری شیشهای را چرب کرده و به آرامی روی سوهان بکشید تا پهن شود. موقع ریختن مواد سوهان روی فویل باید سرعت عمل داشته باشید، چون اگر فاصله ایجاد شود مواد در تابه سفت میشوند. در صورت بروز چنین مشکلی مواد را کمی حرارت دهید تا شل شوند. برای تمیز کردن مواد چسبیده به تابه و قاشق، کمی آب در تابه ریخته و قاشق را در آن قرار دهید. سپس تابه را روی حرارت قرار دهید تا آب موجود در آن به جوش آید و جوشاندن را تا زمانی ادامه دهید که همه مواد چسبیده به ظروف، در آب حل شود.منبع