زمینه نجات «چیرک» از انقراض فراهم شد/لزوم تخصیص اعتبارات

خبرگزاری مهر-گروه استان‌ها: سکینه اسمی- میش‌مرغ پرنده‌ای از خانواده هوبره‌ایان است که در دشت‌های وسیع بی‌درخت، زمین‌های استپی و کشت زارهای پهناور و علف زارهای بوکان زندگی می‌کند؛ این گونه نادر به عنوان یکی از بزرگترین پرندگان ایران، پرنده ای زیبا، کمیاب و در خطر انقراض است که با طول بدن یک متر و وزن بیش از ۱۵ کیلوگرم از نظر شکل و جثه شباهت زیادی به بوقلمون دارد.

چیرک یا همان میش مرغ که در آستانه انقراض قرار گرفته پرنده‌ای بسیار محتاط با چشم ‌های تیزبین بوده که از فاصله دور خطر را احساس می‌کند و با پرواز یا استتار، خود را از خطر دور نگه می‌دارد.

این پرنده در سالهای اخیر به دلیل محدود شدن زیستگاههای طبیعی، شکار بی رویه و اختلال در مناطق زیست و تخمگذاری آن در معرض خطر انقراض بوده و به همین دلیل هم اکنون در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از جمعیت و منابع طبیعی جهان قرار گرفته است.

از مهمترین تهدیداتی که سالهای اخیر موجب نابودی تخم های این پرنده نادر می شد برداشت محصولات کشاورزی از طریق کمباین بدون توجه به زیستگاه این پرنده که اغلب در بین گندم زارهاست امسال بنا شده است با پیش خرید محصولات اراضی کشاورزی مناطقی که میش مرغ اقدام به تخمگذاری کرده زمینه نجات آن فراهم شود.

مشکلات ژنتیکی در جوجه آوری، کاهش مقاومت بدنی و دستکاری زیستگاه از مهمترین عواملی است که موجب شده تهدیدات انقراض این پرنده نادر همچنان تداوم داشته و اقدامات انجام شده برای نجات و افزایش تعداد این گونه نتیجه بخش نباشد.

اختصاص ۵۰۰ میلیون ریال برای خرید محصولات کشاورزی مناطق جوجه آوری چیرک در بوکان

رئیس اداره نظارت بر حیات وحش حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی در خصوص آخرین وضعیت این پرنده به خبرنگار مهر گفت: میش مرغ یکی از پرندگان نادری است که هم اکنون در ایران تنها در دشت‌های اطراف بوکان زیست می‌کند، این پرنده سالهای متمادی است در تهدید جدی انقراض قرار دارد.

امید یوسفی با بیان اینکه تدوین برنامه ملی عمل، ایجاد مرکز تحقیقات میش مرغ از مهمترین اقدامات سالهای اخیر برای نجات این پرنده نادر است اظهارداشت: دستکاری در زیستگاه و تبدیل کردن بخشی از آن به زمین های کشاورزی به همراه برداشت محصولات بدون توجه به تخم های این پرنده از مهمترین عوامل تهدید این گونه باارزش در شهرستان بوکان به شمار می رود.

وی با بیان اینکه میش مرغ این پرنده نادر در سال دو تخم می گذارد و همین امر یکی از مهمترین عوامل تداوم حیات آن به شمار می رود اضافه کرد: در قالب برنامه عمل ملی میش مرغ که اجرای آن در ماه های اخیر ابلاغ شده است ۵۰۰ میلیون ریال اعتبار برای خرید اراضی کشاورزی که میش مرغ اقدام به تخمگذاری در این محدوده کرده به اداره کل حفاظت محیط زیست استان اختصاص یافته که نوید بخش گام های خوبی برای نجات این پرنده نادر است.

تداوم اقدامات برای نجات میش مرغ نیازمند تخصیص اعتبارات مورد نیاز است

رئیس اداره نظارت بر حیات وحش حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی با اشاره به حاصلخیز و کشاورزی بودن پناهگاه میش مرغ در بوکان افزود: میش مرغ علاقه زیادی به زادآوری در مزارع گندم دارد و با وجود تغذیه از حشرات علاقمند است از گندم و نخود نیز تغذیه کند،زمان تخمگذاری میش مرغ مصادف به سمپاشی و کود دهی به زمین‌های کشاورزی و نیز زمان جوجه آوری مصادف با برداشت گندم است که این امر موجب شده تعدادی از جوجه‌های این پرنده حین برداشت محصول با کمباین تلف شوند.

وی با انتقاد از بی توجهی مسئولان استانی به نجات گونه های در خطر انقراض حیات وحش از جمله میش مرغ گفت: مقرر شده بر اساس برنامه ملی عمل میش مرغ بخشی از اعتبارات از بودجه های استانی تامین شوداما در حال حاضر تنها حمایت و بودجه های ملی اختصاص داده شده و تاکنون با وجود پیگیری های مکرر هیچ حمایت و اعتبارات استانی در این خصوص صورت نگرفته است.

مرکز تحقیقات میش مرغ در بوکان تجهیز می شود

یوسفی در ادامه از تجهیز مرکز تحقیقات میش مرغ در بوکان نیز خبر داد و اظهارداشت: مرکز تحقیقات میش مرغ در بوکان با هدف بررسی علمی راه‌های صیانت از این گونه باارزش در زمینی به مساحت دو هکتار در بوکان با هدف حفاظت، احیاء و تکثیر مصنوعی از این گونه نادر و در حال انقرض در حال احداث بود که بنا به دلایلی این مرکز به مرکز مطالعات تغییر نام پیدا کرده است.

رئیس اداره حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی ایجاد این مرکز مطالعاتی را اقدامی اساسی برای نجات این پرنده عنوان کرد و گفت: در این ایستگاه علاوه بر انجام مطالعات زیستی میش‌مرغ، دانشجویان محیط زیست و منابع طبیعی در ارتباط با چگونگی حفاظت از گونه‌های کمیاب و در حال انقراض حیات وحش آموزش می‌بینند.

وی اضافه کرد: امسال مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال برای تجهیز مرکز مطالعات و تحقیقات میش مرغ در بوکان اختصاص یافته است افزود: امید می رود مسئولان استانی نیز با تخصیص اعتبارات مورد نیاز و حمایت از حیات وحش زمینه نجات گونه های در خطر انقراض را در استان فراهم کنند.

یوسفی تکثیر مصنوعی و نیز خرید تخم میش مرغ از خارج کشور را از دیگر راهکارهای صیانت از این پرنده نادر دانست و گفت: لازم است بعد از بررسی ژنتیکی میش مرغ در سایر کشورها، تخم‌های آنها خریداری و بعد از تکثیر مصنوعی در زیستگاه میش مرغ کشورمان رهاسازی شود تا از انقراض آن جلوگیری شود.

بوکان ظرفیت افزایش جمعیت میش مرغ را ندارد

اظهارات یوسفی و خبرهای نوید بخش آن در حالی است که رئیس اداره محیط زیست بوکان معتقد است با وجود حمایت جدی از این گونه جانوری در بوکان و بازدید از محل زیست آن توسط کارشناسان محیط زیست به دلیل اینکه شهرستان بوکان ظرفیت افزایش جمعیت میش مرغ را ندارد، این موضوع موجب شده که آمار این پرنده افزایش پیدا نکند.

محمد احمدی در گفتگوی خبری اظهار داشت: دستکاری در زیستگاه و تبدیل کردن بخشی از آن به زمین های کشاورزی و ارتباط نداشتن گله های موجود در این مکان با گله های دیگر به لحاظ ژنتیکی نیز از جمله مهمترین عوامل خطر برای تداوم نسل میش مرغ در این منطقه است.

احمدی با تاکید بر اینکه برای جوجه آوری و حفاظت از میش مرغ ها باید امنیت زیستگاه را تامین کرده و بستر زندگی آنها را به روز کنیم افزود: برای حفظ این گونه جانوری و افزایش جمعیت میش مرغ باید کشاورزی در منطقه تعدیل و در زیستگاه های مطرح این گونه باید جلو مکانیزاسیون کشاورزی گرفته شود، برای افزایش جمعیت میش مرغ باید زیستگاه میش مرغ توسط اداره حفاظت محیط زیست تملک شود یا به صورت اجاره ای در اختیار اداره محیط زیست قرار گیرد.

تحقق این راه حل ها بدون اختصاص اعتبارات مورد نیاز امکانپذیر نیست اگر مسئولان اعتقادی به نجات گونه های باارزش از جمله پرنده نادر میش مرغ دارند باید با تخصیص اعتبارات مورد نیاز زمینه عملی شدن برنامه ها را فراهم کنند.