غفلت ازثبت جهانی غنی‌ترین اثر طبیعی/سبلان پایگاه ملی حیات وحش شود

به گزارش خبرگزاری مهر، رشته کوه‌های سبلان ۶۰ کیلومتر طول و ۴۵ کیلومتر عرض داشته و در امتداد شهرهای مشگین شهر تا سراب کشیده شده و بلندترین قله آن چهار هزار و ۸۱۱ متر ارتفاع دارد که بدین لحاظ سومین کوه بلند ایران محسوب می شود.

سبلان کوه آتشفشان نیمه خاموش بوده و در وضعیت فعلی در تمامی طول سال قلل آن پوشیده از برف و یخ است، این کوه سه قله اصلی دارد که عبارتند از «سلطان ساوالان» به عنوان بلندترین قله، «حرم داغ» دومین قله مرتفع و «کسری» که سومین قله آن است.

در قله کوه سبلان دریاچه‌ای وجود دارد که زیبایی و اعجاز آن را به عنوان یک کوه آتشفشان دوچندان ساخته است. این دریاچه به قطر ۱۴۵ و ۸۰ متر و عمق تقریبی ۴۰ متر حتی در مردادماه نیز دارای آب سرد با دمای زیر صفر درجه بوده و به استثنای فصل تابستان در مابقی فصول یخ زده است.

قله سبلان به عنوان اثر طبیعی این استان در میراث ملی ثبت شده است. فارغ از تمام مولفه های طبیعی، معنوی، تاریخی و گردشگری؛ این کوه از پوشش گیاهی و حیات‌وحش کم‌نظیر برخوردار بوده و دارای گونه هایی نظیر خرس قهوه‌ای، کل، بز، قوچ، میش ارمنی، خرگوش، کبک دری، فاخته، خوک، روباه، گرگ، کبک، قمری و... است که همین سبلان را به یکی از مناطق و زیستگاه‌های ممتاز تبدیل کرده است.

بی‌توجهی به یکی از یازده زیستگاه وحشی کشور

بیشترین پراکندگی حیات وحش کوه سبلان در منطقه شیروان دره‌سی است، این دره عظیم و مهیب که یکی از بکرترین و غنی ترین طبیعت منطقه را دارد در ارتفاع دو هزار و ۲۰۰ متری ولقع شده و ۷۵ کیلومترمربع مساحت دارد. دره شیروان یکی از یازده زیستگاه وحشی کشور است.

شیروان دره سی از قسمت جنوب به دامنه شمالی سبلان (هرم)، از شرق به جاده لاهرود - شابیل، از غرب به هوشنگ میدانی و از شمال به زمین‌های روستای قلچقلو منتهی می‌شود.

یکی از فعالان حفاظت از حیات وحش و محیط زیست استان اردبیل در این خصوص به ضرورت تبدیل شیروان دره‌سی به اثر طبیعی ملی تأکید کرده و افزود: این منطقه به لحاظ موقعیت اقلیمی خاص، پوشش گیاهی متنوع و حیات وحش یکی از مناطق غنی زیست محیطی محسوب می شود.

ایوب رستم زاده در گفتگو با خبرنگار مهر اضافه کرد: طبیعت متنوع شیروان دره سی نیازمند مطالعات جامع بوده و باید زمینه شناسایی، پژوهش و معرفی این منطقه به دلیل اهمیت طبیعی و اقلیمی در کنار جاذبه های گردشگری فراهم شود.

لزوم معرفی کوه سبلان به پناهگاه حیات وحش

به گفته وی در سال‌های اخیر معرفی صرفا گردشگری این منطقه بدون برخورداری از حفاظت لازم موجب شده گردشگران به شیروان دره سرازیر شوند و این موجب برخی آسیب ها به پوشش گیاهی و حیوانی شده و آینده بیشتر نیز خواهد شد.

رستم زاده تاکید کرد که ثبت ملی این منطقه فرصتی برای اجرای طرح‌های حفاظت شده منطقه فراهم خواهد ساخت تا گونه‌های گیاهی و جانوری و طبیعت سحرانگیز منطقه بیش از این در معرض خطر قرار نگیرد.

وی با اشاره به ضرورت اجرای برنامه جامع مدیریت کوه سبلان یادآور شد: به دلیل افزایش حضور افراد مختلف در قالب گردشگر و کوهنورد و حتی چرای دام در این منطقه ضروری است حفاظت ویژه‌ای از گونه‌های گیاهی و جانوری صورت گیرد.

این فعال حوزه محیط زیست برلزوم تبدیل کوه سبلان به پناهگاه حیات وحش تاکید کرد و یادآور شد: حفاظت از گونه های جانوری این منطقه به شدت احساس می شود.

غفلت از ثبت جهانی مهم‌ترین اثر طبیعی اردبیل

تمامی ویژگی‌های سبلان این اثر طبیعی را مستعد ثبت به عنوان پایگاه ملی حیات وحش، پارک طبیعی ملی و ثبت در فهرست طبیعی جهانی ساخته است، با این‌ وجود به نظر می‌رسد مهم‌ترین اثر اردبیل در این زمینه از دایره اولویت متولیان ثبت آثار طبیعی و تاریخی خارج شده و اقدامات دارای ظرفیت های تبلیغی و اولویت چندم برای این دستگاه ها اهمیت یافته است.

این بی توجهی ها باعث شده حضور بی برنامه و آسیب رساننده کوهنوردان و گردشگران به تخریب و آسیب بخشی از این کوه منتج شود، از جمله از بین رفتن پوشش گیاهی، اختلال در زندگی حیات وحش و حتی تخریب صخره ها.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان اردبیل با ابراز تاسف از برخی اقدامات گردشگران به خبرنگار مهر گفت: مجموعه کوه سبلان اقلیم و شرایط جغرافیایی منحصربه‌ فردی دارد که موجب شده گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری متنوعی را در آن شاهد باشیم.

محمد خداپرست با اشاره به مجموعه بی نظیری از حیات وحش و گونه های نادر جانوری و گیاهی در کوه سبلان و شیروان دره سی تصریح کرد: گام‌های اولیه برای حفاظت از شیروان دره سی به عنوان یک اثر طبیعی کم نظیر برداشته شده است.

گام‌های اولیه برای حفاظت از شیروان دره‌سی برداشته شده است

وی با بیان اینکه سبلان به همراه غار یخگان تنها اثر طبیعی ملی استان اردبیل هستند، اضافه کرد: وضعیت فعلی کوه سبلان و شیروان دره سی ایجاب می‌کند که برنامه‌های حفاظتی در این منطقه اجرا شود.

مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان در عین حال با اشاره به نقش گردشگران و کوهنوردان در آسیب های احتمالی به طبیعت، تنوع گیاهی و بویژه حیات وحش این منطقه، تاکید کرد که کوهنوردان صعود کننده به قله سبلان به حریم و قلمرو حیات‌وحش این کوهستان نزدیک نشوند.

وی با اشاره به اینکه سبلان زیستگاه گونه در معرض خطر خرس قهوه ای است، متذکر شد: احیا و صیانت از این گونه در دستور کار قرار گرفته که در این خصوص انتظار می‌رود گردشگران و کوهنوردان در مسیرهای ساماندهی شده نسبت به صعود اقدام کرده و از محدوده زندگی حیات‌وحش دور باشند.

خداپرست نزدیکی کوهنوردان به حریم زندگی این گونه را موجب احساس ناامنی برای آنها دانست و یادآور شد: خرس قهوه‌ای از گونه‌های همه‌چیزخوار است، لذا برای ممانعت از اختلال در حیات این گونه در معرض خطر کوهنوردان به قلمرو زندگی آن نزدیک نشوند.