دیازپام (Diazepam) چیست؟ موارد مصرف، عوارض جانبی و نکات مهم

در این مطلب، به بررسی داروی دیازپام، پرداخته می‌شود. ابتدا به معرفی این دارو و اطلاعات مهم درباره ی آن می‌پردازیم و سپس نحوه ی مصرف و عوارض جانبی دیازپام را بیان می‌نمائیم.

معرفی دارو

دیازپام دارویی است که بر روی مواد شیمیایی موجود در مغز تاثیر می‌گذارد و چنانچه آن ها در اثر وجود اضطراب در فرد، دچار عدم تعادل شده باشند، به متعادل کردن این مواد شیمیایی کمک می‌کند. این دارو برای درمان ناهنجاری ها و اختلالات ناشی از اضطراب، علائم ترک مشروبات الکلی و اسپاسم های ماهیچه ای مفید است. البته این دارو ممکن است در موارد دیگری نیز طبق دستور پزشک تجویز گردد.

اطلاعات مهم درباره ی دیازپام

– اگر شما سابقه ی حساسیت به دیازپام و یا داروهای مشابه آن (آتیوان، زاناکس، کلونوپین، رستوریل و مشابه این ها) دارید، از مصرف این دارو خودداری نمایید.

– در صورتی که ضعف عضلانی، مشکلات شدید کبدی، کوری تدریجی یا مشکلات تنفسی شدید دارید، از این دارو استفاده نکنید.

– قبل از مصرف آن، چنانچه آسم، مشکلات کلیه یا کبد، تشنج یا سابقه ی اعتیاد به الکل یا دارو، مشکلات روحی مثل افسردگی یا افکار خودکشی دارید، با دکتر خود در میان گذارید.

– از شروع مصرف یا قطع ناگهانی دیازپام در دوران بارداری، در صورتی که بدون توصیه ی دکترتان باشد، خودداری کنید. این دارو ممکن است باعث ایجاد خطراتی برای جنین شود؛ لازم است بدانید اگر در دوران بارداری تشنج رخ دهد، هم برای جنین و هم برای مادر خطرناک خواهد بود. بنابراین اگر برای درمان تشنج خود، از دیازپام استفاده می‌کنید و باردار شدید، حتما بلافاصله با دکتر خود در میان گذارید.

– این دارو ممکن است باعث ایجاد عادت به آن، در حین مصرف فرد شود. استفاده ی نادرست از دارو هایی که پتانسیل عادت زایی را دارند، می‌تواند باعث ایجاد اعتیاد، مصرف بیش از اندازه و یا حتی مرگ فرد شود.

– از این دارو برای کودک زیر ۶ ماه نباید استفاده کرد.

نکات مهمی که قبل از مصرف دیازپام باید رعایت کرد

چنانچه در بالا هم ذکر شد، چنانچه شما حساسیت به دیازپام و یا داروهای مشابه آن (آتیوان، زاناکس، کلونوپین، رستوریل و مشابه این ها) دارید، از مصرف این دارو خودداری نمایید. همچنین اگر شامل موارد زیر هستید، داروی مورد نظر را مصرف نکنید:

” یک ناهنجاری مربوط به ضعف عضلانی (myasthenia gravis)، بیماری کبد پیشرفته، مشکل تنفسی شدید، اختلالِ قطع تنفس در حالت خواب، اعتیاد به نوشیدنی های الکلی، اعتیاد به دارو های مشابه دیازپام. “

نحوه ی مصرف دیازپام

این دارو را حتما با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید. ممکن است دکتر شما در طول دوران مصرف شما، این دارو را با دوز های متفاوت برای شما تجویز کند و این، بسته به تشخیص پزشک متخصص می‌باشد.

همان طور که در بالا هم اشاره شد، دیازپام ممکن است باعث ایجاد عادت به آن، در حین مصرف فرد شود. بنابراین در استفاده ی درست از آن بکوشید. چرا که استفاده ی نادرست از دارو هایی که پتانسیل عادت زایی را دارند، می‌تواند باعث ایجاد اعتیاد، مشکلات مربوط به مصرف بیش از اندازه و یا حتی مرگ فرد شود.

توجه کنید که این دارو، صرفا باید در یک مدت کوتاه مصرف شود. بدون توصیه یا تجویز پزشک متخصص، دیازپام را بیشتر از ۴ ماه مصرف نکنید!

همچنین از قطع ناگهانی مصرف آن جدا خودداری کنید؛ زیرا ممکن است باعث عود تشنج یا دیگر علائم شما شود. در صورتی که در حین مصرف این دارو متوجه شدید که بهبودی در شما رخ نداده است، به پزشک خود اطلاع دهید؛ شاید نیاز باشد که دوز مصرف شما طبق نظر پزشک افزوده گردد. همچنین در طول دوره ای که این دارو را مصرف می‌کنید، ممکن است نیاز شود که در مطب پزشک خود آزمایشات خون را انجام دهید.

برای نگهداری از این دارو، توجه کنید که آن را در دمای اتاق و دور از گرما، رطوبت و نور قرار دهید.

مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم دیازپام

اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید . فقط در نوبت بعدی، دیازپام را مصرف کنید.

چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید. به یاد داشته باشید که هر مقدار استفاده ی بیش از حد نیاز بدنتان از این دارو، می‌تواند کشنده باشد! علائم مصرف بیش از اندازه ی این دارو ممکن است شامل موارد زیر باشد:

احساس خواب آلودگی بسیار زیاد، از دست دادن تعادل و هماهنگی بدن، شل شدن یا ضعف ماهیچه ها، یا غش کردن.

عوارض جانبی دیازپام

مصرف این دارو ممکن است بر توانایی فکر کردن یا واکنش نشان دادن شما تاثیر گذارد. بنابراین اگر بعد از مصرف آن قصد دارید رانندگی کنید یا هر گونه فعالیت دیگری که نیاز به تمرکز و هوشیاری دارد را انجام دهید، مراقب باشید. اگر دیازپام مصرف کرده اید، از مصرف الکل خودداری نمایید چرا که عوارض جانبی خطرناکی را به همراه خواهد داشت. لازم است بدانید همزمانیِ مصرف این دارو با آب گریپفوروت می‌تواند باعث ایجاد عوارض جانبی ناخواسته و ناخوشایندی شود.

عوارض جانبی متداول در مورد این دارو عبارتند از:

• خواب آلودگی
• احساس خستگی
• ضعف ماهیچه ای
• از دست دادن هماهنگی بدن.

البته عوارض جانبی دیگری نیز ممکن است در اثر استفاده از این دارو رخ دهد که به رایجی عوارض بالا نیستند.

تاثیر داروهای دیگر بر دیازپام

مصرف همزمان این دارو با داروهایی که باعث ایجاد خواب آلودگی یا آرام کردن تنفس شما می‌شوند، می‌تواند باعث ایجاد عوارض جانبی خطرناک و یا حتی مرگ شود. اگر دارو های زیر را مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از دیازپام، حتما با دکتر خود مشورت کنید:

دارو های خواب آور، مسکن ها، دارهای مربوط به سرفه، دارو یا مواد شل کننده ی ماهیچه ها، دارو های مربوط به اضطراب، افسردگی یا تشنج.

همچنین اگر در حال حاضر از دارو های زیر استفاده می‌کنید، حتما با دکتر خود در میان گذارید:

سایمتیدین، دی سولفیرام، اُمپرازول، فنی توئین، یک آنتی بیوتیک (مثلا کلاریترومایسین، اریترومایسین، تلیترومایسین)، داروی ضر افسردگی (مثلا فلوکستین و شبیه آن)، داروهای ضد قارچ (شامل ایتراکونازول، کتوکونازول، وریکونازول)، دارو های قلب یا فشار خون (مثلا دیلتیازم ، نیکاردیپین، کینیدین، وراپامیل، و امثال این ها)، انواع دارو های مربوط به ایدز یا HIV .