آی یو دی هورمونی چیست؟ مزایا و معایب این روش جلوگیری
آی یو دی هورمونی یکی از روشهای مطمئن برای جلوگیری از بارداری است. اگر فرزندی دارید و میخواهید از این روش برای پیشگیری از بارداریهای بعدی استفاده کنید، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح میدهیم که IUD هورمونی چیست؟ چگونه در...
آی یو دی هورمونی یکی از روشهای مطمئن برای جلوگیری از بارداری است. اگر فرزندی دارید و میخواهید از این روش برای پیشگیری از بارداریهای بعدی استفاده کنید، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح میدهیم که IUD هورمونی چیست؟ چگونه در رحم گذاشته شده و نحوه کار آن چگونه است؟ چه عوارضی ممکن است در پی داشته باشد؟ انواع آن چه تفاوتی با هم دارند؟ مزایای آن نسبت به دیگر روشهای مشابه چیست؟ برای چه افرادی مناسب بوده و چه افرادی نباید از آن استفاده کنند؟ آیا بعد از برداشتن آن، تاثیر منفی در بارداری دارد؟ احتمال بارداری با این روش جلوگیری چقدر است؟
اگر قصد دارید از این نوع آی یو دی برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید، حتما قبل از اقدام با دکتر زنان مشورت کنید. برای ارتباط با متخصص میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
آی یو دی هورمونی چیست؟
آی یو دی هورمونی یا Hormonal IUD یکی از راه های پیشگیری از بارداری است. IUD دستگاه کوچک T شکلی است که در رحم قرار میگیرد و برای چندین سال از بارداری جلوگیری میکند. برخی از آنها مسی بوده و مس اسپرم را دور میکند. اما انواع دیگری از آی یو دی، هورمونی هستند و با ترشح مقدار کمی هورمون برای پیشگیری از بارداری استفاده میشوند.
این دستگاه داخل رحم قرار گرفته و هورمون پروژسترون را آزاد میکند. اولین برند آن میرنا بود که حدود ۵ سال از بارداری پیشگیری میکند. بقیه برندها در حدود ۳ یا ۴ سال میتوانند جلوگیری کنند. حتی برخی مطالعات نشان دادهاند که از آی یو دی میرنا میتوان برای ۷ سال هم بدون مشکل استفاده کرد.
آی یو دی هورمونی با ترشح مقدار کمی هورمون پروژسترون از لقاح اسپرم و تخمک جلوگیری میکند.
آی یو دی هورمونی چگونه عمل می کند؟
IUD هورمونی سلولهای اسپرم را از تخمک دور نگه میدارد. زمانی که اسپرم نتواند به تخمک برسد، بارداری اتفاق نمیافتد. هورمون پروژسترون این دستگاه از دو طریق عمل میکند:
- هورمون پروژسترون باعث غلیظ شدن مخاط رحم میشود. در نتیجه مسیر اسپرم مسدود شده و نمیتواند به تخمک برسد.
- این هورمون جلوی خروج تخمک از تخمدانها را میگیرد. در نتیجه تخمکی وجود ندارد که بارور شود.
این دستگاه تا چند سال دوام داشته و از بارداری پیشگیری میکند. اگر تصمیم به بارداری داشته باشید، میتوانید به پزشک مراجعه کنید تا آن را از رحم خارج کند.
آی یو دی هورمونی چگونه در رحم کار گذاشته می شود؟
قبل از قراردادن آی یو دی در رحم متخصص زنان باید معاینه لگنی انجام دهد. گاهی هم لازم است برای تشخیص بیماریهای مقاربتی آزمایش بدهید. برای اطمینان از باردار نبودن، بهتر است قبل از کارگذاری دستگاه آزمایش بارداری هم انجام دهید.
یک یا دو ساعت قبل عمل میتوانید برای کاهش درد از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن استفاده کنید. جایگذاری آی یو دی هورمونی در مطب انجام میشود. دکتر زنان با استفاده از اسپکولوم دهانه رحم را باز کرده و این ناحیه را ضدعفونی میکند. ممکن است عمق حفره رحم نیز اندازه گرفته شود.
بازوهای افقی آی یو دی باید بسته شوند. دستگاه داخل لوله اپلیکاتور قرار گرفته و وارد دهانه رحم میشود. متخصص آی یو دی را بادقت وارد رحم کرده و لوله اپلیکاتور را خارج میکند. رشته آی یو دی باید بهاندازهای کوتاه شود که از واژن بیرون نزند.
عوارض کوتاه مدت آی یو دی هورمونی
برخی افراد ممکن است در زمان کارگذاری دستگاه در رحم علائمی مانند گرفتگی، سرگیجه، کاهش ضربان قلب یا غش کردن را تجربه کنند.
بعد از عمل بهتر است ماهی یکبار نخ دستگاه را چک کنید تا مطمئن شوید داخل رحم قرار دارد. مراقب باشید که آن را بیش از حد نکشید. همچنین یک ماه بعد از قراردادن آن در رحم باید به متخصص خود مراجعه کنید تا حرکت آی یو دی، نشانههای عفونت و سایر علائم بررسی شوند.
به نقل از mayoclinic در رابطه با زمان جایگذاری دستگاه در رحم:
اگر ۷ روز بعد از شروع پریود، آی یو دی هورمونی را داخل رحم قرار دادهاید، حتما تا یک هفته از روش پیشگیری مانند کاندوم استفاده کنید.
انواع آی یو دی هورمونی
انواع مختلفی IUD هورمونی در بازار موجود است. برندهای مختلف همگی یک نوع هورمون داشته و عملکرد آنها در رحم یکسان است. اما طول عمر آنها متفاوت بوده و دوام یکسانی ندارند:
- میرنا: ۷ سال
- لیلتا: ۷ سال
- کیلینا: ۵ سال
- اسکایلا: ۳ سال
کاربرد و مزایای آی یو دی هورمونی
آی یو دی هورمونی پیشگیری موثری داشته و در طولانیمدت بهخوبی عمل میکند. از مزایای مختلف Hormonal IUD میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای پیشگیری از بارداری نیاز به قطع رابطه جنسی یا استفاده از کاندوم نیست.
- نیازی به مشارکت همسر خود ندارید.
- تا ۵ سال و گاهی حتی تا ۷ سال از بارداری جلوگیری میکند.
- هر زمانی میتوان آن را از رحم خارج کرد و بدون مشکل باردار شد.
- در زمان شیردهی میتوان از آن استفاده کرد. البته بهتر است ۶ تا ۸ هفته بعد از زایمان در رحم قرار داده شود.
- خطر و عوارض جانبی روشهای کنترل بارداری حاوی استروژن را ندارد.
- مقدار خونریزی با گذشت ۳ ماه کاهش پیدا میکند.
- درد شدید قاعدگی و درد آندومتریوز کمتر میشود.
- احتمال عفونت لگن کاهش پیدا میکند.
- خطر ابتلا به سرطان آندومتر کم میشود.
عوارض آی یو دی هورمونی
یکی از اصلیترین نگرانیهای افراد هنگام انتخاب روش پیشگیری از بارداری احتمال خطا در آن روش است. کمتر از 1% زنان در یک سال اول استفاده از آی یو دی هورمونی باردار میشوند. اگر فردی با وجود دستگاه در رحم باردار شود، احتمال حاملگی خارج از رحم زیاد است، اما بهطورکلی این روش ایمن بوده و احتمال باردار شدن بسیار کم است.
قبل از استفاده از این آی یو دی باید بهخاطر داشته باشید که این روش از شما در برابر بیماریهای مقاربتی جلوگیری نمیکند.
از عوارض آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- بهندرت باعث سوراخ شدن رحم میشود. استفاده از آن بعد از زایمان خطر این عارضه را افزایش میدهد.
- سردرد
- آکنه
- حساسیت سینهها
- خونریزی نامنظم (معمولا با گذشت ۶ ماه این عارضه بهبود پیدا میکند.)
- تغییرات خلقوخو
- گرفتگی و درد لگن.
اگر تا کنون هرگز باردار نشدهاید، سابقه خروج آی یو دی از رحم را داشتهاید یا سن شما کمتر از ۲۰ سال است، بهتر است از این روش استفاده نکنید.
درصورتیکه عوارض آی یو دی هورمونی شدید بود، حتما با متخصص زنان خود تماس بگیرید. برای ارتباط با بهترین متخصصان زنان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
آی یو دی هورمونی برای چه افرادی مناسب است؟
اگر قبلا باردار شده و فرزندی دارید؛ در حال حاضر میخواهید از روشی مطمئن برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید، این روش برای شما مناسب است. علاوه بر خاصیت پیشگیری از بارداری، اگر شخصی دچار یکی از مشکلات زیر باشد، با استفاده از این دستگاه میتواند مشکل را برطرف کند:
- خونریزی شدید قاعدگی
- گرفتگی یا درد شدید پریود
- اندومتریوز
- رشد غیرطبیعی پوشش داخل رحم (هیپرپلازی آندومتر)
- رشد غیرطبیعی بافت پوششی رحم در دیواره عضلانی رحم (آدنومیوز)
- کمخونی
- فیبروم.
بعد از کارگذاری IUD هورمونی مشکلاتی مانند خونریزی شدید قاعدگی، گرفتگی و درد زمان پریود، اندومتریوز و کمخونی تا حدی بهبود پیدا میکنند.
در چه مواقعی نمی توان از آی یو دی هورمونی استفاده کرد؟
مانند هر روش پیشگیری از بارداری Hormonal IUD نیز برای برخی افراد مناسب نیست. اگر هر یک از شرایط زیر در مورد شما صدق میکند، نباید از این روش جلوگیری استفاده کنید:
- سابقه سرطان سینه یا ابتلا به آن
- سرطان رحم یا دهانه رحم
- بیماری کبدی
- این روش در جلوگیری از ایجاد فیبروم موثر است؛ اما اگر فیبروم داشته باشید، با هم تداخل پیدا میکنند.
- عفونت لگن یا هر نوع بیماری التهابی لگن
- خونریزی واژینال بدون توضیح
- دیابت یا فشارخون بالا
- بیماری قلبی یا سابقه حمله قلبی
- میگرن
- مشکلات لخته شدن خون یا سکته مغزی.
طول عمر IUD هورمونی چقدر است؟
Hormonal IUD یکی از روشهایی است که در مدتزمان طولانی از بارداری جلوگیری میکند. برند میرنا طول عمر بالایی داشته و تا ۷ سال میتوان آن را داخل رحم نگه داشت. برندهای دیگری هم وجود دارند که حدود ۴ سال از بارداری پیشگیری میکنند.
در صورت بروز چه علائمی باید به متخصص زنان مراجعه کنیم؟
اگر از IUD هورمونی استفاده میکنید، در صورت بروز هر یک از موارد زیر لازم است به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید:
- گمان میکنید که باردار هستید.
- خونریزی شدید و مداوم واژینال
- در حین رابطه جنسی درد دارید.
- تب بیدلیل
- ترشح، ضایعات و زخمهای واژن غیرطبیعی یا بدبو
- میگرن یا سردرد شدید
- زرد شدن پوست یا چشم
- در معرض بیماری مقاربتی بودهاید.
- نخ IUD را حس نکرده یا به طور ناگهانی نخ بلندتر شده است.
در صورت بروز هر یک از علائم ذکرشده حتما به متخصص زنان مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
قیمت آی یو دی هورمونی چقدر است؟
آی یو دی هورمونی انواع مختلفی داشته که هرکدام قیمت متفاوتی دارند. میرنا یکی از بهترین برندها است که بسیاری از متخصصان آن را پیشنهاد میدهند. قیمت آن حدود ۲٫۵۰۰٫۰۰۰ تومان است. البته باید هزینههای جانبی مانند معاینه لگن، ویزیت پزشک، جایگذاری دستگاه و برخی آزمایشها را نیز در نظر داشته باشید.
سوالات متداول شما
اگر قصد استفاده از آی یو دی هورمونی برای پیشگیری از بارداری را دارید، احتمالا با سوالاتی در مورد این دستگاه روبرو شدهاید. به همین دلیل در ادامه تعدادی از سوالات پرتکرار شما را مطرح کرده و پاسخ آنها را ارائه دادهایم.
در مواقع نادر ممکن است آی یو دی خودبهخود جابهجا شده یا از رحم خارج شود. به همین دلیل توصیه میشود که ماهی یکبار نخ آن را چک کرده تا از وجود دستگاه در رحم مطمئن شوید.
هرکدام از روشهای پیشگیری از بارداری مزایا و معایب خاصی دارند. به همین دلیل نمیتوان هیچکدام را بهترین یا بدترین روش دانست. در زمان انتخاب راه پیشگیری از بارداری بهتر است با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا مناسبترین آی یو دی برای شما جایگذاری شود.
پزشکان توصیه میکنند افرادی که تابهحال بارداری نداشتهاند و صاحب فرزند نیستند، از این روش استفاده نکنند. اما بعد از زایمان میتوانید برای کارگذاری آی یو دی به دکتر زنان مراجعه کنید.
بعد از قراردادن آی یو دی در رحم خاصیت ضدبارداری آن شروع میشود. اما اگر بلافاصله بعد از پریود آن را جایگذاری کردهاید، حتما تا یک هفته سکس با کاندوم داشته باشید. پس از گذشت یک هفته احتمال بارداری از بین میرود.
یکی از مزیتهای این روش جلوگیری این است که در رابطه جنسی هیچ مشکلی ایجاد نمیکند. شما میتوانید بدون نگرانی سکس داشته باشید.
احتمال بارداری با این روش بسیار پایین است. زیرا از دو طریق جلوی لقاح را میگیرد. طبق آمار کمتر از 1% از زنان با وجود آی یو دی در رحم در کمتر از یک سال باردار شدهاند.
بعد از برداشتن آی یو دی میتوان بدون مشکل باردار شد. هر زمانی که قصد بارداری داشتید، بهراحتی به دکتر زنان مراجعه کرده و دستگاه را خارج کنید.
در بسیاری از مواقع با گذشت ۳ ماه از زمان قراردادن دستگاه در رحم شاهد کاهش خونریزی در زمان پریود خواهید بود. حدود ۲۰٪ از خانمها با گذشت یک سال دیگر پریود نمیشوند.
در کلیه روشهای پیشگیری هورمونی نمیتوان از بیماری های مقاربتی جلوگیری کرد. آی یو دی احتمال چنین بیماریهایی را افزایش نمیدهد؛ اما اگر رابطه پرخطری داشته باشید، احتمال انتقال آن بالا است.
خیر طی تحقیقات انجام شده حتی این آی یو دی احتمال ابتلا به عفونت لگن را نیز کاهش میدهد. اما بعد از یک ماه بهتر است به دکتر زنان مراجعه کنید تا هرگونه علائم مشکوک بررسی شود. اگر دچار عفونت رحم شده باشید، متخصص آی یو دی را خارج میکند.
برای خارجکردن آی یو دی از ابزاری به نام فورسپس استفاده میشود. پزشک با این دستگاه نخ آی یو دی را گرفته و آرام بیرون میکشد. زمان خروج بازوهای آی یو دی به سمت بالا خم میشوند. ممکن است هنگام خروج دستگاه خونریزی خفیف و کمی گرفتگی داشته باشید.
برای کارگذاری آی یو دی هورمونی به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
آی یو دی هورمونی یکی از بهترین روشهای پیشگیری از بارداری است. آی یو دیها انواع مختلفی داشته و در این نوع دستگاه با استفاده از ترشح هورمون پروژسترون از بارداری جلوگیری میشود. متخصص دستگاه را با لوله اپلیکاتور وارد رحم کرده و حدود ۵ تا ۷ سال میتوان از آن استفاده کرد. با استفاده از این روش جلوگیری میزان خونریزی و درد پریود هم کمتر میشود. اگر فرزندی ندارید یا سن شما کمتر از ۲۰ سال است، بهتر است از روش پیشگیری دیگری استفاده کنید. بعد از قراردادن IUD هورمونی در رحم، هر زمان که تصمیم به بارداری بگیرید، میتوانید آن را خارج کرده و بدون مشکل باردار شوید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آی یو دی هورمونی یا کارگذاری آن در رحم باید به دکتر زنان و زایمان مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین متخصصان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
https://www.plannedparenthood.org/learn/birth-control/iud/hormonal-iuds
https://www.fpnsw.org.au/factsheets/individuals/contraception/hormonal-iud
https://www.nhs.uk/conditions/contraception/ius-intrauterine-system/