طول عمر مفید مادربرد چقدر است؟ (+راه‌های افزایش آن)

مادربرد کامپیوتر همانند سایر قطعات آن، دارای عمر مفیدی است که با پایان آن، ممکن است معیوب یا خراب شود. خبر خوب این است که طول عمر مادربرد بسیار زیاد است و اگر چند نکته ساده را رعایت کنید، می‌تواند بیش از یک دهه برایتان کار کند. پیشنهاد می‌کنیم این مطلب کاربردی درباره عمر مادربرد را بخوانید.

مادربرد یک نیز بُرد الکترونیکی با اجزا و بخش‌های مختلف است که از قطعات دیجیتال، آنالوگ و مسیرهای ارتباطی تشکیل شده است. بنابراین همانند قطعات دیگری چون کارت گرافیک، پاور و رم می‌تواند دچار خرابی شود و هیچ عجیب نیست که بحث عمر مفید مادربرد مطرح باشد. خوشبختانه عوامل موثر بر طول عمر مادربرد شناخته شده هستند و می‌توان با رعایت یک سری نکات، سال‌ها از یک مادربرد استفاده کرد. در ادامه به شما می‌گوییم یک مادربرد چقدر عمر می‌کند و چند سال دوام می‌آورد.

عمر مفید مادربرد چقدر است؟

امروزه به لطف کیفیت ساخت بالا و قطعات مرغوبی که در مادربردهای ساخت برندهای مشهور استفاده می‌شود، میانگین عمر مادربرد به راحتی به 20 سال همیشه می‌رسد. با این حال می‌توان انتظار داشت یک مادربرد در شرایط استاندارد بین 10 تا 20 سال بدون هیچ مشکل خاصی کار کند. البته آنچه که اشاره شد تابع شرایط نگه‌داری و استفاده سیستم است که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

اگر مادربرد خوبی انتخاب کنید که ساخت برندهای متفرقه چینی نباشد، می‌توان به راحتی انتظار داشت تا بیست سال یا حتی بیشتر کار کند و عمر مفید مادربردها بسیار بالا است. همین حالا هم مادربردهای قدیمی فراوان هستند که بیش از 15 سال کار کرده‌اند و هنوز تعمیر نشده‌اند.

خوشبختانه سازندگان تایوانی مادربرد عمدتاً محصولات با کیفیتی دارند و از قطعات مرغوب هم استفاده می‌کنند. مادربردهای سرور هم به کلی از قطعات بادوام و با کیفیت استفاده می‌کنند که باعث می‌شود بسیار جان‌سخت باشند.

هرچند عمر مفید مادربرد به راحتی به 20 سال می‌رسد، اما معمولاً خرابی‌ها بیشتر متوجه مادربردهای رده بالا و آنهایی است که اورکلاک می‌شوند. در بخش بعدی به عوامل موثر بر طول عمر مادربرد و راه‌های افزایش آن می‌پردازیم.

تاثیر گرما بر عمر مادربرد

مادربرد نیز همانند قطعات الکترونیکی دیگر به گرما حساس است و دمای کار بالا موجب کاهش طول عمر و افزایش ریسک خرابی آن می‌شود. از همین رو باید کیس کاربر دارای تهویه مناسب بوده و در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نداشته باشد. در اتاق‌هایی هم که تهویه مناسب ندارند، استفاده سنگین از کامپیوتر در ساعات اوج گرمای تابستان می‌تواند مهلک باشد.

تاثیر گرما به خوبی شناخته شده است اما شدت استفاده از سیستم هم بسیار حائز اهمیت است. برای نمونه اگر یک سیستم با کارت گرافیک قوی و قطعات پرسرعت که گرمای زیادی تولید می‌کنند دارید، باید حتماً توجه ویژه‌ای به ابعاد مناسب کیس و تهویه مناسب هوا داشته باشید. در صورتی که گردش هوای کافی در کیس شما وجود نداشته باشد یا مادربرد توسط انبوهی از کابل‌ها و قطعات غول‌پیکر پوشانده شده باشد، شانس افزایش دمای قسمت‌هایی از آن وجود دارد که می‌تواند به خرابی بیانجامد.

قویاً توصیه می‌شود برای افزایش طول عمر مادربرد، از کیس‌های با ابعاد مناسب و مجهز به تعداد کافی فن که قادر به ایجاد گردش هوای قوی باشند، استفاده کنید. یک کیس با فضای کم می‌تواند دشمن قطعات سیستم باشد.

تاثیر پاور، نوسان برق و اتصالی بر میزان عمر مادربرد

پاور یکی از تاثیرگذارترین قطعات بر روی عمر مادربرد است. یک پاور غیر استاندارد می‌تواند مادربرد را بیشتر از حالت عادی مستهلک کند، باعث خرابی آن شود و حتی به سوختگی و ذوب شدگی مادربرد بیانجامد. هنگامی که مصرف قطعاتی چون پردازنده بالا باشد، پاور نامرغوب و غیر استاندارد تهدید جدی‌تری برای مادربرد است.

نه تنها خارج شدن ولتاژ و شدت جریان پاور از بازه مجاز می‌تواند به مادربرد آسیب برساند، بلکه نویز و ریپل بالا نیز فشار زیادی به مدار تغذیه و بخش‌های مختلف مادربرد وارد می‌کند، از همین رو همواره از یک پاور استاندارد و مرغوب استفاده کنید.

نوسان برق نیز می‌تواند باعث خرابی مادربرد شود، بنابراین استفاده از پاور استاندارد در ترکیب با یک محافظ برق خوب پیشنهاد می‌شود.

یکی دیگر از دشمنان مادربرد، اتصالی است. همواره تنها در زمان خاموشی کامل سیستم نسبت به نصب یا جداسازی قطعات سیستم اقدام کنید. در عین حال حواستان به اتصال اصولی کانکتورها، کارت‌های توسعه، ماژول‌های رم و نظیر آنها باشد.

تاثیر گرد و خاک بر طول عمر مادربرد

بهتر است همواره سیستم خود را به صورت دوره‌ای با استفاده از هوای فشرده تمیز کنید، چراکه گرد و خاک می‌تواند باعث داغ شدن بیش از حد قطعات مادربرد، کاهش طول عمر قطعات و حتی خرابی آنها شود. همچنین نباید مادربرد در معرض رطوبت شدید قرار بگیرد.

بدیهی است باید از مادربرد در برابر عوامل فیزیکی هم محافظت کرد که بهترین روش آن استفاده از یک کیس است. باز گذاشتن درب کیس یا عدم استفاده از کیس می‌تواند شانس خرابی مادربرد را بالا ببرد.

برای تمیز کردن سیستم و مادربرد از بلوور استفاده کنید و بهتر است هرگز سراغ جاروبرقی، اسپری ناهید، سشوار و نظیر آنها نروید. در مواردی می‌توان از قلم مو بلند نیز استفاده کرد اما باید مراقب بود به قطعات سیستم آسیب نرسانید.

تاثیر دماهای شدید بر مادربرد

دماهای بسیار پایین می‌تواند موجب ایجاد شبنم بر روی قطعات سیستم و بروز اتصالی شود، بنابراین نباید سیستم در معرض هوای بسیار سرد قرار بگیرد. همچنین دمای بالا به شدت دشمن مادربرد است، از همین نباید مادربرد یا سیستم در مجاورت منابع گرمازا، آفتاب مستقیم یا محیط های بسیار گرم استفاده شود.

بهتر است همواره از کیس دارای تعداد کافی فن استفاده کنید و از نصب روباز سیستم (بدون کیس و فن) پرهیز کنید.

تاثیر مصرف CPU بر عمر مادربرد

اگر یک پردازنده قوی و پرمصرف دارید و در کارهای سنگین از آن استفاده می‌کنید، بهتر است قید مادربردهای ارزان را بزنید. برای نمونه، مادربردهای ارزان مانند سری H اینتل، اغلب واقعاً برای استفاده با پردازنده‌های پرمصرف و قوی Core i7 مناسب نیستند و اگر در استفاده‌های سنگین و طولانی تحت فشار قرار بگیرند، ممکن است دچار خرابی مدار تغذیه شوند.

همچنین برای سیستم‌های با پردازنده پرمصرف و قوی، ترجیحاً از مادربردهای مجهز به حرارت گیر مدار تغذیه استفاده کنید، هرچند که هنوز تهویه مناسب کیس بسیار حائز اهمیت است.

جمع‌بندی

عمر مادربرد آنقدر بالا است که سریع خراب نشود و می تواند بیش از 10 سال بدون هیچ مشکلی کار کند. با این حال ضروری است که سیستم شما از نظر دمای کاری، پاور و عاری بودن از گرد و غبار در شرایط مناسبی نگه داری شود.

فراموش نکنید گرما، پاور متفرقه و غیر استاندارد، آسیب فیزیکی و اتصالی دشمنان درجه یک مادربرد هستند.

پرسش‌های متداول

آیا مادربرد به راحتی آسیب می‌بیند؟

مادربرد صرفاً بر اثر استفاده دچار اشکال نمی‌شود، اما در برابر آسیب فیزیکی حساس است. نوک پیچ گوشتی به راحتی می‌تواند مدارها را قطع کند یا موجب پریدگی قطعات شود.

آیا مادربردها به مرور زمان خراب می‌شوند؟

مادربرد طول عمر بالایی دارد و اگر در شرایط استاندارد استفاده شود، به راحتی خراب نمی‌شود. با این حال همانند هر قطعه دیگری عمر مفیدی دارد.