با کودکانی که کابوس می بینند و راهکارهای ما؟

آیا تا به حال شده کودکتان با وحشت و ترس از خواب بپرد و متوجه شوید که کابوس دیده است؟ آیا علت کابوس دیدن وی را متوجه شده اید؟ در چنین مواقعی چه اقداماتی انجام داده اید؟ در ادامه به ۵ اقدامی که باید به هنگام کابوس دیدن کودکتان انجام دهید، اشاره شده است.

کابوس ها می توانند هم برای کودکان و هم برای والدین آنها بسیار وحشت زا باشند و اغلب ناشی از احساس ناامنی، اضطراب، ترس یا نگرانی هستند. این حالات، واکنش های شایع و طبیعی ترس، نسبت به رویاهای ترسناک هستند که معمولاً در حدود ۳ سالگی آغاز می شوند و اوج آن ها بین ۴ تا ۶ سالگی است. دختران تا حدی دیرتر از پسران به آن دچار می شوند.

هنگام کابوس دیدن، کودک ممکن است عرق کند، جیغ بکشد و نفس نفس بزند. در چنین حالتی می توان سریعاً او را از خواب بیدار کرد. کودک معمولاً بعد از بیدار شدن، دست کم بخشی از خوابی را که دیده است، به یاد خواهد آورد.

کابوس ها می توانند در اثر بیماری، درد، هیجان بیش از حد، ترس، اضطراب، برنامه های خشن تلویزیون و یا کم توجهی والدین نسبت به کودک ایجاد شود. با این که معمولاً کودکان نمی توانند دقیقاً بگویند که چه چیزی آزارشان می دهد، اما والدین می توانند از روی رفتارها و گفتگوهایی که با آنان انجام می دهند، سرنخ هایی به دست آورند.

علت هر چه باشد، این امر صحت دارد که کودکان مضطرب، نگران و یا کودکانی که احساس ناامنی می کنند، بیشتر کابوس می‌بینند. دانشگاه علوم پزشکی تهران پنج اقدامی که والدین باید در مواجهه با کودکان کابوس زده انجام دهند را اینگونه شرح داده است:

۱. کودکتان را آرام کنید و به او اطمینان خاطر دهید:

او را بیدار و آرام کنید و به او اطمینان خاطر بدهید که همه چیز در امن و امان است. کودکتان را در آغوش بگیرید و نوازش کنید، ولی زیاد در مورد کابوس صحبت نکنید و مساله را بزرگ نکنید، زیرا ممکن است کودکتان یاد بگیرد که با استفاده از این روش جلب توجه کند. همچنین مهم نیست که در این هنگام درباره موضوع کابوس صحبت کنید.

۲. از هیجان بیش از حد جلوگیری کنید:

تمام کودکان باید قبل از خواب، آرام بگیرند. از این رو، خوب است که پیش از خواب به کودکتان اجازه دیدن برنامه‌های تحریک‌آمیز یا ترسناک تلویزیونی را ندهید و برای وی داستان‌های ترسناک تعریف نکنید و همچنین به او اجازه فعالیت‌های بدنی زیاد را ندهید.

۳. در مورد مشکلات، ترس‌ها و نگرانی‌های کودکتان با وی گفتگو کنید:

با استفاده از نکاتی که از حرف‌ها و پاسخ‌های کودکتان در می‌یابید، سعی کنید زمینه‌های اصلی ناراحتی وی را بیابید. در طول روز درباره کابوس‌های کودکتان با وی صحبت کنید و بکوشید ترس‌ها و نگرانی‌هایش را از بین ببرید. همچنین دور اندیش باشید و سعی کنید به تدریج کودکتان را برای حوادث رنج‌آور آماده کنید. برای مثال، می‌توانید کودکتان را بعد از یک سفر و یا تعطیلات، به مهدکودک ببرید، تا رفتن به مهدکودک برای او کمتر تنش‌زا باشد. معمولاً ترس‌های کودکان به دلیل بی‌اطلاعی آنان است.

۴. در مورد کابوس‌های تکراری وارد عمل شوید:

اگر کودکتان یک کابوس را مرتباً می‌بیند، ممکن است از مساله خاصی رنج می‌برد. کودکتان را تشویق کنید تا در مورد کابوس‌ها صحبت کند و در روشنایی روز آن را به صورت یک نمایش که البته پایان خوشی دارد، به اجرا بگذارید.

۵. تدابیری به کودکتان بیاموزید:

در مورد کودکان بزرگ تر، این احساس که وسیله‌ای برای دفاع در مقابل کابوس‌ها دارند، اغلب مفید واقع می‌شود. برای مثال، برخی کودکان خردسال با زره به رختخواب می‌روند تا در مقابل اژدها و غول‌ها از خود محافظت کنند، برخی دیگر با روشن گذاشتن یک چراغ احساس امنیت می‌کنند و برخی دیگر با دعا خواندن از خدا می‌خواهند که آنان را در مقابل شیرها و ببرها محافظت کنند. بدین ترتیب آن‌ها خواب‌های ترسناک کمتری می‌بینند.