مقصر تخریب سیل مشهد تنها ضعف مدیریت بحران بود یا ساخت و سازها در مسیل هم سهم داشت؟ + فیلم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، مدیر بحران شهرداری مشهد با دستور استاندار امروز عزل شد. مدیریت بحران در زمان سیل ضعیف بود اما آیا فقط مدیریت بحران در این ماجرا مقصر بود ؟

که با نگاه به تصویر هوایی چندسال اخیر مشهد و ساخت و سازها در مسیر طبیعی آبراهه مقصران دیگری نیز مشخص می شوند.

دکتر علی بیت اللهی رئیس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با توجه به فیلم منتشر شده توسط مینا نیکزاد کارشناس حوزه آب اینگونه در مورد آنچه در پی سیل مشهد رخ داد گفت: در سیل 26 اردیبهشت ماه 1403 مشهد، روز چهارشنبه، از ساعت 14:30 تا 15:00 (مدت زمان 30 دقیقه ای) در پلیگون در برگیرنده مشهد و اطراف آن بمساحت تقریبی 40 هزار هکتار، با بارش 38 میلیمتری، حدود 15 میلیون متر مکعب حجم آب باران برآورد شده است که عمدتا بدلیل بارش 5 میلی متری روز قبل و اشباع سطح زمین، بصورت رواناب جریان پیدا کرده است. جهت کلی جریان رواناب ها از جنوب و جنوب غرب به سمت شمال و مسیر کشفرود و از شمال غرب به جنوب شرق بوده است. مسیر طبیعی کشفرود در شمال مشهد آب را به اراضی جنوب شرقی و خارج از شهر مشهد هدایت کرده است. اما در جنوب مشهد و پای ارتفاعات بدلیل قطع شدگی های مکرر آبراهه های فرعی جنوبی - شمالی، آبگرفتگی ها و خسارت ها شدیدتر بوده است.

رئیس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: سیل مشهد نیز نظیر سیل ۵ فروردین 1398دروازه قرآن شیراز نشان داد که نباید در مسیر آبراهه ها دخل و تصرف کرد و اگر اجباری هست حتما باید امکان جریان آزاد رواناب ها لحاظ شده باشد. شهرسازی ها در کشور ما باید با مبانی مدیریت ریسک مخاطرات طبیعی عجین گردد و این درس بزرگی از سیلاب های شهری است.

علی بیت اللهی افزود: در مدیریت ریسک، مهمترین اقدام تلاش برای کاهش در معرض قرارگیری( exposure) می باشد. توصیه مهم در کاهش ریسک سیلاب های شهری، کاهش در معرض قرارگیری ها است. این تجربه چندین باره ما در سیلاب های شهری است. دشت مشهد از طریق آبراهه های جنوبی و نیز مسیر اصلی کشفرود سیراب می گردد. تلاش برای انسداد آبراهه ها با هدف کاهش خطر سیل(با احداث بندها و سدها و چکدم ها و ... که البته خود این مستحدثات نیز کانون خطر بالقوه برای شهر در صورت تخریب هستند) بیهوده و بیفایده و مضر بوده و فرونشست زمین مشهد را که هم اکنون نیز بحرانی است، بحرانی تر خواهد کرد. باید به این باور برسیم که توسعه پایدار شهری در حیطه خطر سیلاب های ناگهانی خسارت زا، با کاهش ریسک سیل میسر می گردد و مفیدترین اقدام در مدیریت ریسک سیلاب های شهری نیز کاهش exposure ها و یا در معرض قرارگیری هاست.