رشد ذخایر کالاهای اساسی در دولت سیزدهم

به گزارش ایران اکونومیست، تابستان ۱۴۰۰ دولت سیزدهم درحالی آغاز به کار کرد که وضعیت تامین کالاهای اساسی بحرانی بود. طبق آمارهای وزارت صمت، در پایان خرداد ۱۴۰۰ در زمینه تامین روغن خام کشور بیش از یک میلیون تن، تامین شکر بیش از ۶۰۰ هزار تن و برای تامین برنج ۱.۳ میلیون تن کسری وجود داشت.

در اواخر دولت گذشته، کسری گندم کشور هم ۶.۷ میلیون تن و نهاده‌های دامی ۱۲.۸ میلیون تن بود. میزان مازاد تامین شکر در سال ۱۳۹۲ بیش از ۳۵۰ هزار تن و برنج بیش از ۴۰۰ هزار تن بود. در سال ۱۳۹۲ کسری گندم کشور ۱.۹ میلیون تن بود در حالی که در پایان دولت دوازدهم همانطور که ذکر شد این رقم به ۶.۷ میلیون تن افزایش یافت.

میزان کسری نهاده‌های دامی نیز در سال ۱۳۹۲ حدود ۲.۷ میلیون تن بود در حالی که در پایان دولت دوازدهم به ۱۲.۸ میلیون تن افزایش یافت که تامین این حجم عظیم کسری کالاهای اساسی، دولت سیزدهم را در ابتدای کار با مشکل جدی مواجه کرد. این در حالی بود که دولت دوازدهم تمامی ۸ میلیارد دلار ارز ترجیحی مصوب بودجه ۱۴۰۰ را در همان دوره کاری خود مصرف کرده بود و دولت سیزدهم برای نیمه دوم سال ۱۴۰۰ مجوز استفاده از ارز ترجیحی جدید نداشت.

۱۷ خردادماه سال ۱۴۰۱ بود که جلسه بررسی به کارگیری ظرفیت‌های جدید برای تامین و ذخیره کالاهای اساسی به ریاست شهید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی و با حضور معاون اول رئیس جمهور، رئیس دفتر رئیس جمهور، وزرای امور اقتصادی و دارایی، جهادکشاورزی، راه و شهرسازی، صنعت، معدن و تجارت، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و روسای بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه برگزار شد.

در ادامه این جلسه رئیس جمهور شهید با تاکید بر اولویت دادن به تسریع در تأمین و ذخیره احتیاطی کالاهای اساسی، وزرای صنعت، معدن و تجارت و جهادکشاورزی را مکلف کرد، موانع پیش روی اجرای این برنامه را شناسایی و با هماهنگی معاون اول نسبت به رفع آن، اقدام کنند.

وی همچنین تاکید کرده بود که نباید منابع کشور در سایر کشورها راکد بماند و باید با سرعت و مستمرا نسبت به ورود منابع به داخل کشور در قالب کالا یا امکانات مورد نیاز اقدام شود. همچنین مقرر شد علاوه بر تخصیص حداکثر ظرفیت‌های راهداری از سوی وزرات راه و شهرسازی به تامین و ترانزیت کالاهای اساسی، از تمامی ظرفیت‌ها برای تامین ذخایر احتیاطی کالاهای اساسی بهره گرفته شود. در این جلسه همچنین راهکارهای وزارت جهادکشاورزی برای تسهیل و تسریع تامین کالاهای اساسی از محل واردات و خرید داخلی در ۱۶ بند مورد بررسی قرار گرفت.

از آن‌جایی که تاکید شهید ابراهیم رئیسی توجه به امنیت غذایی بود، با آغاز دولت سیزدهم و شروع به کار رئیس جمهور شهید، این دولت شروع به واردات و ذخیره کالا کرد که در نتیجه ذخایر کالاهای اساسی در کشور از ۲ ماه به ۴ ماه افزایش پیدا کرد. در واقع با شروع به کار دولت سیزدهم، روند تأمین کالاهای اساسی سرعت گرفت و میزان ذخایر کالاهای اساسی وضع متعادلی پیدا کرد.

به طور مثال، قیمت خرید تضمینی گندم عامل مهمی در خودکفایی کشور در تولید این محصول استراتژیک و ترغیب کشاورزان به فروش گندم به دولت است. با وجود اهمیت خودکفایی در تولید گندم، قیمت خرید تضمینی آن در ۳ سال گذشته متناسب با نرخ تورم تعیین نشده بود. به همین دلیل میزان خرید تضمینی گندم روندی کاهشی دارد. بر اساس آمارهای رسمی قیمت خرید تضمینی گندم در سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹ به‌طور متوسط افزایش ۱۶.۵ درصدی داشته است. با توجه به اهمیت موضوع، دولت سیزدهم در روزهای آغازین فعالیت خود، افزایش قیمت خرید تضمینی گندم را در دستور کار قرار داد و قیمت این محصول در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ با افزایش ۵۰ درصدی نسبت به سال زراعی گذشته ۷۵۰۰ تومان تعیین شد.

بنابراین در دولت سیزدهم برخلاف کمبودهای دولت دوازدهم، با تلاش‌ها و پیگیری‌های رئیس جمهور شهید میزان ذخایر کالاهای اساسی از ۲ ماه به ۴ ماه افزایش یافت و آن کمبود شدیدی که در تامین کالاهای اساسی وجود داشت، دیگر احساس نمیشد.