از آکسایا تا همدان میزبان گردشگری

تاریخچه گردشگری را می توان به گذشته‌های دور نسبت داد. چنانکه در دوران پیش از اسلام برخی از یونانیان و رومیان به ایران سفر می کردند. برخی از این افراد مانند هرودوت و گزنفون سفرنامه هایی با موضوع دیدار از ایران نوشته‌اند.

ایسنا: نخستین فردی که از مغرب زمین به ایران سفر کرد و سفرنامه هایی در این باره نوشت بنیامین تودلای اسپانیایی بود که در سال 1159میلادی به کشورهای مختلف از جمله ایران سفر کرده است.

از سال ۱۹۸۰، سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد سالانه روز ۲۷ سپتامبر را به عنوان روز جهانی گردشگری جشن می‌گیرد. هدف از گرامیداشت چنین روزی، بالا بردن سطح آگاهی در مورد نقش گردشگری در جامعه جهانی و نشان دادن چگونگی تاثیر گردشگری بر ارزش‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در سراسر جهان است.

امروزه صنعت گردشگری، سومین صنعت بزرگ صادراتی جهان پس از مواد شیمیایی و سوخت است که امید، رفاه و درک متقابل را برای بسیاری از زندگی‌ها در سراسر جهان به ارمغان می‌آورد

گردشگری با شرایط امنیتی و سیاسی کشور میزبان رابطه تنگاتنگ دارد، به طوریکه یکی ازمعیار های سنجش، امنیت یک کشور میزان جذب توریست است.

رونق گردشگری بین کشورهای همسایه، ثبات منطقه ای را به همراه خواهد داشت و در یک فرآیند کلی تر به ثبات تمام جهان می انجامد. گردشگری از بعد فرهنگی و اجتماعی نیز مهم است چرا که جوامع و کشورهای میزبان می توانند از طریق گردشگران به ترویج زبان، فرهنگ و رسوم اجتماعی خود بپردازند.

طی یک بررسی مشخص شد ایرانی‌ها پس از آلمانی‌ها و گرجی‌ها، سومین کشور صادرکننده گردشگر به آسیای صغیر محسوب می‌شوند. ترکیه نخستین مقصد گردشگران ایرانی است و بعد از آن کشورهای حاشیه خلیج فارس، به علت نزدیکی و ارزان بودن مسافرت، مورد توجه گردشگران ایرانی قرار گرفت. این کشورهای کم وسعت توانسته‌اند به حدی در صنعت گردشگری موفق شوند که رقم حضور ایرانیان در این کشورها، سالانه بیش از ۷۰۰ هزار نفر، برآورد شده است.

در دومین اجلاس مجمع گفتگوی کشورهای آسیایی ACD که در شهر سیم ریپ کشور کامبوج برگزار شد، شهر همدان به عنوان پایتخت گردشگری آسیا انتخاب شد. این پیشنهاد به خواست مدیران استانی و با توجه به ظرفیت بالای گردشگری استان همدان و قابلیت های آن در مجمع ACD ارائه شد. به همین واسطه شهر همدان در سال 2018 پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی و میزبان نشست سران گردشگری کشورهای عضو گفتگوی آسیایی است.

همدان یکی از قدیمی‌ترین شهر های ایران و جهان است که قدمت آن به بیش از سه هزار سال می‌رسد. نام آن برای نخستین بار تحت عنوان اَمَدانه یا آمادای در کتیبه ای از پادشاه آشور آمده است.

برخی از نویسندگان و مورخان معتقدند که آکسایا نام دیگر همدان، به معنای شهر کاسیان بوده که پیش از مادها با این نام شناخته و معرفی شده است. از نام های دیگر همدان می توان به هنگمتانه یا هگمتانه به معنای محل تجمع اشاره کرد.

همدان پایتخت پادشاهان ماد و در دوران هخامنشی و اشکانی پایتخت تابستانی آن‌ها بوده است. طبق روایات موجود، همدان را دیاکو بنیانگذار پادشاهی ماد ساخته که شامل قلعه یا دژی مستحکم و حیرت‌آور با دیوارهایی تو در تو بوده است. بازمانده های این پایتخت باستانی هم‌اکنون با نام تپه هگمتانه شناخته و جزء یکی از وسیع ترین تپه های باستانی ایران است.

امروزه همدان به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران مطرح و دارای جاذبه های گردشگری باستانی، تاریخی و طبیعی بسیاری نظیر تپه هگمتانه، شیر سنگی، غار علیصدر، گنجنامه، آرامگاه های بوعلی، باباطاهر و ... است.

همدان از نظر جغرافیایی جزو استان های کوهستانی، مرتفع، سرد و بادخیز کشور محسوب می شود.

مردم استان در گذشته پیرو دین یهود و پس از ظهور اسلام مسلمان شدند. آن‌ها به طور غالب به زبان فارسی صحبت می کنند اما به علت همجواری با استان هایی با زبان‌ های مختلف دارای گویش های ترکی، کردی، دری و لکی نیز هستند.

با توجه به اهیمت گردشگری و اقتصاد حاصل از آن باید دید که از نظر استاندارهای جهانی به چه میزان به معیارها نزدیک هستیم و تا چه اندازه به آموزش متولیان و دست اندرکاران حوزه گردشگری از رانندگان تا هتلداران و متصدیان و راویان اماکن باستانی توجه شده است.

در این میان به سراغ یکی از مسئولان امر رفتیم؛ معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان به خبرنگار ایسنا گفت: یکی از اصلی ترین اولویت های ما در حوزه گردشگری موضوع آموزش است.

علی خاکسار بیان کرد: دوره های آموزشی مختلفی برای مدیران مربوطه، کارکنان، نهادهای ارتباطی با گردشگران و عوامل انتظامی برگزار می شود.

وی با بیان اینکه امسال با کمک شورا های صنفی دوره های آموزشی برای اصناف برگزار کردیم، افزود: در سالجاری رانندگان تاکسی و اتوبوس در دوره های آموزش شرکت کردند که امیدواریم این دوره ها با کمک اداره کل راهبری استان به صورت مستمر و مداوم برگزار شود.

خاکسار با اشاره به خلاء آموزش عمومی در جامعه اظهار کرد: باید دوره های آموزشی به صورت عمومی و برای عموم افراد برگزار شود و مردم رفتار با گردشگران را بیاموزند، این موضوع نیازمند همکاری رسانه ها، صدا وسیما و نهادهای مرتبط با سازمان میراث فرهنگی است.

وی با بیان اینکه این دوره ها در جهت توانمندسازی افراد در 20 ساعت برگزار می شود، ادامه داد: سر فصل این دوره ها با توجه به نیاز مخاطبین انتخاب می شود.

معاون گردشگری استان در پایان بیان کرد: انتخاب همدان به عنوان پایتخت گردشگری آسیا و اجلاس 2018 در سطح ملی بازتاب بسیار خوبی داشته و معرفی قابل توجه ای از همدان در دنیا صورت گرفته است ولی نباید انتظار داشت که تاثیر این موضوع در کوتاه مدت نمایان شود بلکه در دراز مدت شاهد تاثیرگذاری آن در سطح استان خواهیم بود.

در ادامه این گزارش با یک مدرس مدیریت حوزه گردشگری به گفت گو نشستیم. این مدرس جهانگردی با بیان اینکه آداب جهانگردی اصولی متقابل دارد که هم میهمان و هم میزبان موظف به رعایت و حفظ حرمت، فرهنگ ودین یکدیگر هستند، اظهارکرد: میزبان برای جذب و رونق گردشگری باید قبل از ورود میهمان از جامعه ای که در آن زندگی می کند، آگاهی داشته و به رعایت فرهنگ و آموزه های دینی او و حفظ حرمت ادیان اهتمام ورزد.

منوچهر احقر در گفت و گو با خبرنگار ایسنا با بیان اینکه توجه به ذائقه غذایی مهمان یکی از نکات قابل توجه است، افزود: یکی از رفتارهای مورد انتظار گردشگر، احترام به گویش زبانی و لهجه او است و میزبان باید از شرایط آنان از قبیل سن، تحصیلات، زبان و گویش، فرهنگ وانتظارات معقول و قابل اجرا آگاه باشد.

وی آداب میزبانی درجهان را دارای استاندارد و معیار های مشخصی دانست و اظهار کرد: صنعت گردشگری مانند کالای فاسد شدنی است؛ یعنی هرروز وهر لحظه دچار تحول و دگرگونی شده و نمی توان از اطلاعات گذشته در این زمینه استفاده کرد.

احقر تصریح کرد: با توجه به اماکن باستانی که از شاخص ترین آثار جهان محسوب می شوند و همچنین موقعیت جغرافیایی کشورمان و آب و هوای چهارفصلی و داشتن طبیعت بکر و نمونه مخاطبان و گردشگران بسیاری را به ایران می کشاند.

وی با اشاره به اینکه گردشگری مذهبی در ایران بسیار رواج دارد، ادامه داد: این در حالی است که به علت وجود آموزه های دینی، بقاع متبرکه و امکان زیارت مخاطبان ویژه این عرصه نیز هر ساله به ایران سفر می کنند.

این فعال حوزه گردشگری درباره دلایلی که گردشگران به ایران جذب می‌شود، گفت: امنیت بالای موجود در کشور و شفافیت در اطلاع رسانی، سبب جذب توریست می‌شود و در کنار این دلایل بحث گردشگری سلامت نیز در ایران مطرح است که با توجه به وجود پزشکان حاذق ایرانی که در دنیا پرآوازه هستند، خدمات درمانی با هزینه اندک انجام می شود.

احقر افزود: بزرگترین و مجهزترین بیمارستان گردشگری سلامت در کاشان تأسیس شده و تبریز، کرمانشاه، شیراز و مشهد در این حوزه در حال پیشرفت هستند.

وی درباره تأثیر اجلاس ۲۰۱۸ در همدان، خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های شهری همدان، احداث هتل ها و همکاری شهرداری در این موضوع باعث رونق گردشگری در استان خواهد شد و هماهنگی وهمکاری دستگاه‌های مرتبط در این اجلاس بی نظیر بوده است.

این مدرس گردشگری درباره اقدامات لازم برای جذب گردشگران به همدان گفت: 180 دفتر مسافرتی در ایران وجود دارد که تور ورودی دارند که توجه به این دفاتر می تواند به افزایش گردشگران داخلی کمک کند.

احقر از عدم به کارگیری اساتید در اتاق فکر گردشگری استان انتقاد کرد و گفت: متأسفانه در اتاق فکر گردشگری در استانداری یا سازمان میراث فرهنگی، استاد دانشگاه یا صاحب نظری در این حوزه حضور ندارد ونظرات و تصمیمات ارائه شده سلیقه‌ای اتخاذ می شود.

وی عنوان کرد: در برنامه ریزی‌های اجلاس همدان 2018 از اساتید و دکترای گردشگری استفاده نشد و تنها در مردادماه با وجود انتقادهای بسیار، همایشی در این باره برگزار شد.