مرجان‌های خلیج فارس و عمان رنگ باختند؛

صیادان چینی و گرما؛ دشمن صخره های مرجانی

سیناپرس: صخره‌های مرجانی یا آب‌سنگ‌های مرجانی یکی از مهمترین، ظریفترین و متنوع‌ترین اکوسیستم‌های آبی است که شکل‌گیری آن به زمان زیادی نیاز دارد و نقش بسیار مهمی در سلامت محیط زیست و آب و هوای کره زمین دارند.

این اکوسیستم محصول همزیستی آب‌سنگ‌ها و نوع جلبک تک‌سلولی تاژک‌دار است به نام (zooxanthellae) که در بین بافت‌های آب‌سنگ‌ها زندگی می‌کنند. این جلبک‌ها فتوسنتز می‌کنند و برای آب‌سنگ اکسیژن، انرژی و مواد مغذی تامین می کنند و رنگ‌های زیبای مرجان‌های ساحلی به خاطر آنها است. علاوه بر این آب سنگ‌ها به این جلبک‌ها برای ساختن اسکلت کلسیمی خود نیاز دارند. در مقابل آب سنگ‌ها برای این جلبک‌های تک سلولی محیطی برای رشد و همچنین نیتروژن، فسفر و دی اکسید کربن فراهم می‌کنند.

آب‌سنگ‌های مرجانی به نوسان دما حساسند و حتی یک تا دو درجه افزایش غیرمعمول دمای آب در تابستان که بیش از پنج تا هشت هفته طول بکشد می‌تواند روند سفید شدن مرجان‌ها را به جریان اندازد.

وقتی که دمای آب بالا می‌رود آب‌سنگ ها شروع به اخراج جلبک‌ها می‌کنند که این باعث می شود اسکلت سفید آنها هویدا و خود آنها دچار قحطی شوند چون خود قادر به تامین غذا و انرژی خود نیستند. با تغییرات شرایط، این آب‌سنگ‌های مرجانی می‌توانند بازسازی و بازپروری شوند اما اگر شرایط دشوار ادامه پیدا کند به مرگ کامل آب سنگ‌های مرجانی منتهی می‌شود.

در بیست سال گذشته دفعات و شدت سفید شدن آب‌سنگ‌های مرجانی در تمام کره زمین افزایش یافته است. در میان عواملی که باعث این آسیب محیط زیستی می‌شوند، گرم شدن آب دریاها و اقیانوس‌ها نقش مهمی دارند و شواهد علمی نشان می‌دهند که گرم شدن آب و هوای کره زمین باعث شده دمای آب اکوسیستم‌های آبی گرم بیشتر از معمول باشد.

در ابتدای سال ۲۰۱۷، بیست درصد صخره‌های مرجانی عظیم استرالیا (بزرگترین صخره‌های مرجانی دنیا) سفید شدند و پنجاه درصد صخره‌های مرجانی استرالیا از بین رفتند و بیم آن می‌رود که این میزان بیشتر هم شود.

به جز گرمای آب، درخشندگی زیاد آفتاب، آلودگی آب (اسیدی شدن، مواد شیمیایی) و آثار ناشی از گردشگری هم در سفید شدگی مرجان های ساحلی نقش دارند.

قاچاق مرجان؛ معضل بزرگ محیط زیست خلیج فارس

افشین عسگری، رییس اداره دریایی اداره کل محیط زیست استان هرمزگان گفت: هر ساله به دلیل گرم شدن آب و هوا در فصل تابستان شاهد سفید‌شدگی مرجان‌ها هستیم.

وی افزود: بخشی از مرجان‌های سفید شده با شروع فصل پاییز و خنک شدن هوا دوباره احیا می شوند اما برخی از مرجان‌ها با سفید شدگی در تابستان نابود می‌شوند. به منظور مشخص شدن میزان سفیدشدگی مرجان‌ها با شروع فصل پاییز پایش‌ها از سرگرفته خواهد شد.

به گفته این مقام مسوول در استان هرمزگان، بر اساس قرارداد منعقد شده، پایش مرجان‌های دریایی در جزایر شیدور و لاوان با همکاری موسسه جایکا و در جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی با همکاری دانشگاه هرمزگان انجام می‌شود.

رییس اداره دریایی اداره کل محیط زیست استان هرمزگان در ادامه از انجام پایش مرجان‌ها در جزایر هرمز و هنگام توسط اداره کل محیط زیست استان هرمزگان خبر داد.

وی خاطرنشان ساخت: علاوه بر گرمایش جهانی و گرم شدن شرایط آب و هوایی، گردشگری بدون ضابطه و صیادی از عوامل دیگر تاثیر‌گذار در مرگ مرجان‌ها محسوب می‌شوند.

عسگری همچنین قاچاق مرجان را یکی از مهمترین دلایل نابودی مرجان‌های خلیج فارس عنوان کرد و گفت: به دلیل نبود امکانات برای انجام گشت‌های دریایی هم اکنون شاهد برداشت بی‌رویه مرجان‌ها و فروش قاچاق آن هستیم.

رییس اداره دریایی اداره کل محیط زیست استان هرمزگان اذعان داشت: طی پایش‌های انجام شده در سال‌های گذشته در جزایر لاوان و شیدور، مرجان‌های این دو جزیره در مقایسه با سایر مرجان‌های خلیج فارس دچار کمترین آسیب شده‌اند.

این مقام مسوول در استان هرمزگان یادآور شد: همچنین اکثر سفیدشدگی‌های مرجان‌های جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی نیز به دلیل حضور کمتر عوامل انسانی و توسعه‌ای ناشی از افزایش درجه حرارت آب بوده است.

به گفته رییس اداره دریایی اداره کل محیط زیست استان هرمزگان، بیشترین میزان قاچاق مرجان‌های خلیج فارس هم‌اکنون از طریق کندن مرجان‌های اطراف جزیره هنگام صورت می‌گیرد که همین امر به یکی از مهمترین معضلات محیط زیستی خلیج فارس تبدیل شده است.

نابودی مرجان‌های دریای عمان با صید کشتی‌های چینی

داود میرشکار، مدیرکل زیست‌بوم‌های دریایی سازمان محیط زیست در رابطه با صید بی رویه صیادان چینی در دریای عمان و نابودی اکوسیستم دریا اظهار کرد: متولی این موضوع سازمان شیلات ایران است. این سازمان اعلام کرده که شرکت های ایرانی کشتی های چینی را اجاره کرده و در این مناطق ماهی گیری می کنند؛ یعنی مجوزی را به شناورهای چینی نداده اند.

وی افزود: بنابر اعلام سازمان شیلات، اگر کشتی تخلفی در زمینه ماهی گیری انجام دهد، این تخلفات ثبت شده و به مراجع قانونی ارجاع داده می شود.

میرشکار گفت:‌ تاکنون حدود ۲۰ شناور دچار تخلف شده اند. از جمله تخلفاتی که این شناورها داشتند صید در زمان نامناسب بوده و همچنین این شناورها گونه های مورد هدف را صید نکرده اند.

وی ادامه داد: اگر صیادان تخلفی نکنند و فقط همان گونه هدف را با تور میانی ترال صید کنند، می توانند این ذخایر را برداشت کنند.

مدیرکل زیست‌بوم‌های دریایی سازمان محیط زیست تصریح کرد: اگر تور ترال را به صورت کفی به دریا پهن کنند، ممکن است بسیاری از زیستگاه‌ ‌های علف دریایی نابود شود. اگر آن منطقه دارای زیستگاه مرجان باشد، مخصوصا اعماق بالاتر از سطح دریا که دارای آب سنگ های مرجانی است، مرجان‌ها نابود خواهند شد.

وی افزود: البته باید دید منطقه ای که صید در آن صورت گرفته منطقه مرجانی بوده یا خیر؛ سازمان محیط زیست نیروی هایی را برای پایش به آن منطقه اعزام خواهد کرد و بعد از بررسی گزارش آن منتشر می شود.

گزارش: فرزانه صدقی

لینک کوتاه