عوارض خوردن الکل و علائم ظاهری مصرف کننده | الکل مفید است یا مضر؟

عوارض خوردن الکل و علائم ظاهری مصرف کننده | الکل مفید است یا مضر؟

در اینبخش راجع بـه نوشیدن الکل و مشروبات الکلی و همچنین عوارض مصرف آن صحبت می کنیم. طرز فکرهای مختلفی دراین باره وجوددارد، البته این حرف ها را در کوچه و بازار میشنوید: اگر کم مصرف کنی جای ضرر فایده داره! افراط نکنی ضرر نداره هر چیزی بـه اندازش مفیده! اما این ادعاها تا چـه حد صحت دارند و چقدر بـه حقیقت نزدیک اند؟ در ادامه با پارس ناز همراه باشید تا مفصل صحبت کنیم.

بـه گزارش سازمان سلامت جهانی، هر فرد بالای 15 سال روزانه 13.5 گرم الکل خالص مینوشد. این در حالی اسـت کـه حدود نیمی از مردم جهان بـه هیچ وجه الکل نمینوشند. بـه گزارش همین سازمان، آمریکایی‌ ها بیشتر از همه ی بـه ماء شعیر علاقه‌مند هستند و بر اساس آمار رسمی سال 2017 هر فرد بزرگسال در کشور آمریکا دریک سال 102 لیتر ماء شعیر، 10 لیتر شراب و 8 لیتر دیگر مشروبات الکلی نوشیده اسـت.

اما مردم کشور آمریکا درمقایسه با دیگر کشور هـای جهان بـه‌ ویژه کشور هـای شرق اروپا همچون بلاروس – لیتوانی – چک – کروات و بلغارستان مصرف الکل بسیار کمی دارند. بـه طوری‌که طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی ایالات امریکا در رتبه 36 بیشترین مصرف‌ کنندههای الکل درجهان قرار دارد. کشورهایی همچون اتریش در رتبۀ 6 – فرانسه در رتبۀ 9 – ایرلند در رتبۀ 15 و انگلستان در رتبۀ 18 قراردارند.

کدام کشورها کمترین میزان مصرف مشروبات الکلی را دارند؟

کشور هـای عربی و مسلمان درخاور میانه کمترین مصرف الکل را دارند.

نوشیدن الکل چه بلایی سر بدن شما می‌آورد؟

شاید متوجه نباشید اما با نوشیدن الکل کالری زیادی وارد بدن خود میکنید وبدون این کـه متوجه شوید سایز کمرتان افزایش مییابد و هرروز چاقتر خواهید شد. هر نوشیدنی الکلی بطور متوسط 14 گرم الکل در خود دارد. البته در عکس زیر می توانید تفاوت حجم استاندارد نوشیدنی‌های جهان را مشاهده کرده و باهم مقایسه کنید.

نوشیدن الکل

بطور مثال یک قوطی ماء شعیر استاندارد 355 میلیمتر حجم باید داشته باشد. لیکور مالت حدودا 251 میلی‌لیتر حجم دارد. یک نوشیدنی استاندارد از شراب سفید یا شراب قرمز باید حدود 148 میلی‌لیتر حجم داشته باشد. زمانی یک نوشیدنی الکلی غیر استاندارد می شود کـه حجم آن کاهش یافته اما میزان الکل موجود در آن افزایش بیابد. حالا این سوال پیش می آید کـه این تغییر چـه عواقبی بـه‌ دنبال دارد؟

برای توضیح این امر از ماء شعیر استفاده میکنیم. آبجوی سبک حدود 100 کالری در خود دارد این در حالیست کـه هر قوطی آبجوی معمولی 153 کالری دارد. یعنی هر قوطی ماء شعیر بـه اندازه دو تا سه بیسکوئیت شکلاتی کرم‌ دار کالری دارد. البته، کالری موجود در ماء شعیر بـه میزان الکل و کربوهیدرات موجود درآن بستگی دارد.

یعنی آبجوهای دست‌ سازی کـه اخیرا در ایران هم مورد مصرف قراردارند الکل و کربوهیدرات بسیار زیادی درخود دارند و کالری موجود در هر قوطی با یک چیزبرگز چرب وبزرگ برابری میکند. در مورد شراب‌ ها، شراب سفید کالری کمتری نسبت بـه شراب قرمز دارد. هر 150 میلی‌ لیتر شراب سفید 120 و شراب قرمز 125 کالری دارند. هر 45 میلی‌ لیتر از لیکورها همچون تکیلا – ویسکی – رام – جین و ودکا 168 کالری وارد بدن شـما می کند.

این در حالیست کـه نوشیدنی پیناکولادا نزدیک بـه 500 کالری دارد. یعنی کالری و ضرر یک لیوان نوشیدنی الکلی با یک ساندویچ بسیار بزرگ همبرگر و پنیر برابر اسـت. رئیس بخش فوریت‌ های بیمارستان شهید محمدی بندر عباس پزشک اشکان طبیب‌ زاده گفته: اگر کسی مشروبات الکلی دست‌ ساز مصرف کند خودرا درمعرض مسمومیت قرار داده وباید هر چـه زودتر بـه بیمارستان مراجعه کند.

خود کنترلی

فارغ از کالری بسیار زیادی کـه الکل وارد بدن میکند تحقیقات علمی ثابت کرده‌اند افرادی کـه پیش از صرف غذا نوشیدنی الکلی می نوشند، بیشتر از بقیه غذا و خوراکی مصرف میکنند. یعنی مصرف کننده‌ های الکل در دسترس چاقی و اضافه وزن قراردارند. البته این مساله بـه سبک زندگی افراد هم بستگی دارد. یعنی کسانی کـه سیگار نمی کشند، ورزش میکنند و غذا های سالم مصرف می کنند کمتر از دیگر الکلی‌ها چاق خواهند شد.

افرادی کـه هرروز 4 تا 5 لیوان الکل «استاندارد» می نوشند هرماه دست‌کم 30 گرم اضافه وزن پیدا میکنند. الکل نه تنها هیچ‌گونه ارزش غذایی یا ماده مغذی در خود ندارد، بلکه مضر هم هست. هر گرم الکل 7 واحد کالری دارد. این در حالیست کـه هر گرم چربی 9 واحد کالری دارد. یعنی ضرر الکل با چربی تقریباً یکی اسـت. مصرف 30 سی‌ سی الکل مسموم موجب کوری دائم و 50 سی‌ سی موجب مرگ می شود.

بیماری‌ های قلبی و سرطان

نوشیدن حجم زیادی از الکل بـه صورت یکجا می تواند حمله قلبی را برای فرد بـه‌ دنبال داشته باشد. البته، بر اساس تحقیقات علمی کـه درسال 2017 میلادی انجام شد، گفته شد زنان و مردان بالای 55 سال اگر در طول هفته نهایتا 5 واحد الکل بنوشند، نه تنها برایشان ضرر ندارد بلکه از لخته شدن خون و کلسترول در بدنشان پیش گیری می شود.

دلیل این ادعا هم این اسـت کـه اغلب دراین سن مشکلات قلبی شروع میشود و از الکل می توان بعنوان روش درمانی بهره گرفت. اما در انسان‌های سالم و جوان، نوشیدن 100 گرم الکل در هر هفته خطر مرگ رابه طور قابل توجهی افزایش میدهد. اغلب مرگ‌ها نیز بـه بیماریهای قلبی و عروقی مربوط هستند.

افرادی کـه هر هفته بیشتر از 100 گرم الکل می نوشند بیشتر از مردم عادی در خطر ابتلا بـه سکته، ایست قلبی، فشار خون بالا، گرفتگی آئورت و تورم شریان‌ها قراردارند. درست برعکس این یافته‌های علمی، یک تحقیق جدید درسال 2018 اعلام کرده کـه مصرف الکل از حمله قلبی و انفارکتوس قلب جلوگیری می کند! البته این محققان مدعی شده‌اند مصرف متعادل نوشابه‌های الکلی در طول زمان بـه‌خودی خود ضرری ندارد.

اما اگر با سبک زندگی غلط، رژیم غذایی ناسالم و استرس همراه باشد بی شک برای فرد خطرات زیادی را بـه‌ دنبال خواهد داشت. اما بـه صورت کلی باید گفت مصرف الکل احتمال ابتلا بـه بیماری‌هایی همچون فشار خون بالا، سرطان‌ ها، پانکراتیت و مشکلات کبد را افزایش می دهد. زنانی کـه الکل مصرف می کنند بیشتر از دیگر خانم‌ها در دسترس ابتلا بـه سرطان سینه هستند.

الکل بدلیل افزایش ترشح هورمون‌های خطرناک، تا ۶ درصد خطر سرطان سینه را در زنان مصرف‌کننده نوشیدنی‌های الکلی افزایش می دهد. همچنین سرطان دهان، کبد و روده نیز دراین افراد بیشتر بروز می کند. یکی از دلایل این امر این اسـت کـه الکل سبب ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن میشود، در نتیجه فرد در مقابل التهاب «یکی از عوامل پشت‌پرده انواع سرطان» آسیب‌پذیرتر میشود.

دیابت

رابطه الکل و دیابت بسیار پیچیده اسـت. برخی مطالعات علمی نشان میدهد نوشیدن الکل سه تا چهار روز در هفته بـه میزان کم می تواند خطر ابتلا بـه دیابت نوع دو – را کاهش دهد. این در حالیست کـه مصرف زیاد الکل سبب شکل گیری دیابت نوع دو می شود! مصرف مقدار زیاد نوشیدنی الکلی سبب تحریک پانکراس میشود، عضوی کـه مسئول ترشح انسولین در بدن برای تنظیم میزان قندخون اسـت.

اگر مبتلا بـه دیابت باشید، الکل می تواند روی عملکرد داروهای مصرفی شـما تاثیر بگذارد. اگر انسولین یا داروهای مشابه انسولین مصرف می کنید، الکل باعث هیپوگلیسمی شدید «کم شدن قند در خون» میشود و میتواند خطر مرگ برای فرد بـه‌ دنبال داشته باشد. بـه این خاطر کـه الکل سبب تحریک ترشح انسولین در خون می شود. بهمین خاطر اسـت کـه متخصصان توصیه اکید دارند کـه با معده خالی هرگز الکل ننوشید.

خلق‌ و خو و حافظه

الکل خاصیت افسرده‌کنندگی دارد و کاهندۀ میزان فعالیت اعصاب و عضلات بشمار می رود.بهمین خاطر شـما را آرام می‌ کند.اگر برایتان سوال اسـت کـه پس چرا کسانی کـه الکل می نوشند خیلی فعالیت می کنند ودر پارتی‌ها استفاده می شود، باید در پاسخ بگوییم کـه منظورمان از آرام کردن و کم کردن فعالیت‌ها آنهایی اسـت کـه بـه مغز و نظارت رفتار مـا مربوط می شوند.

هر چـه بیشتر الکل بنوشید، احساسات و رفتارهای منفی بیشتری همچون عصبانیت، خشم، اضطراب و افسردگی را تجربه خواهید کرد. بهمین خاطر اسـت کسانی کـه مست می شوند «الکل زیادی را یکباره مصرف میکنند» اغلب افسرده میشوند و ممکن اسـت بـه خودشان آسیب برسانند یا حتی اقدام بـه خودکشی کنند. زیاده‌ روی در نوشیدن الکل همچنین سبب بیهوشی یا نابینایی موقتی نیز می شود.

دراین مقاله ازآن «خاموشی» یاد می کنیم. افراد مست بـه سختی می توانند اتفاق‌های زمان مستی رابه یاد بیاورند. خاموشی شامل از دست دادن موقتی حافظه میشود. یعنی ممکن اسـت فرد حتی نام خودرا هم بـه یاد نیاورد. یا تمام ساعاتی کـه الکل در بدنش بوده رابه طور کامل فراموش کند. الکل با کاهش فعالیت‌های الکتریک عصب‌ها دربخش هیپوکمپ مغز سبب از بین رفتن موقتی حافظه میشود.

هیپوکمپ مسئول حافظه دور در بدن انسان اسـت. حافظه افرادی کـه هیپوکمپ آنان آسیب دیده ویا با جراحی برداشته شده دچار اختلال جدی می شود. نوجوان‌ها و جوانان بیشتر از بزرگسالان از دست دادن حافظه را تجربه میکنند اما حساسیت کمتری بـه مستی دارند. بـه این معنی کـه برای رسیدن بـه حالت مستی باید الکل بیشتری مصرف کنند ودر نتیجه بـه مغز خود آسیب بیشتری وارد میکنند.

ظاهر بدن

گزینه آخری کـه در مورد تاثیرات منفی الکل می توانیم بگوییم، مربوط بـه اثر آن روی چهره و اندام افراد اسـت. الکل آب بدن را میکشد بهمین خاطر، پوست کم آب و چروک میشود. نوشیدنی الکلی همچنین سبب گل انداختن صورت یعنی قرمزی و تورم اجزای صورت میشود کـه بـه هیچ وجه زیبا نیست. همچنین الکل سبب بدبو شدن تنفس، بوی عرق و ادرار میشود.

در ساعات اولیه پس از نوشیدن الکل، در حالی‌کـه کبد در حال تجزیه الکل اسـت، بدن بوی بسیار بدی بخود میگیرد. نوشیدن مقدار کم الکل بـه خوب خوابیدن کمک می کند اما الکل زیاد باعث می شود کـه شـما خواب‌آلوده شوید اما بدن در فاز خواب سبک باقی بماند ودر نتیجه خسته و ضعیف خواهد شد و این مساله را می توان در ظاهر فرد بـه خوبی دید.

کم‌خوابی باعث ایجاد سیاهی دور چشم و پف چشم میشود. در نتیجه پیرتر و شکسته‌تر دیده خواهید شد. دفعه بعدی کـه قصد نوشیدن مشروبات الکلی را داشتید، بـه این فکر کنید کـه چند ساعت تفریح کردن، چـه عواقب بلندمدتی برای شـما بـه‌ دنبال خواهد داشت.

مصرف الکل در ایران بالاست

معاون وزیر بهداشت در تیر 1394 اعلام کرد کـه سالانه 420 میلیون لیتر الکل درایران مصرف می شود کـه البته این رقم کمی اغراق آمیز بنظر میرسد وبعضی تا 60 میلیون لیتر درسال را صحیح می‌دانند. اما حتی اگر 10درصد این رقم را نیز باور کنیم رقم تاسف آمیزیست واگر تقسیم برتعداد معتادان کنیم متوجه می‌شویم کـه آنان بیش از مصرف آب موزد نیاز بدن خود نیز الکل مصرف می کنند.

پزشک احمدی مقدم فرمانده پیشین ناجا قبلا گفته بود کـه تعداد معتادان بـه الکل در کشور یک دهم معتادان بـه مواد مخدر اسـت و از 1 میلیون و 300 هزار معتاد، 130 هزار نفر معتاد الکل هستند. این در حالیست کـه علی هاشمی دبیرکل اسبق ستاد مبارزه با مواد مخدر در گفتگو‌ ای با یکی از خبرگزاری‌ها تعداد معتادان را حدود چهار میلیون نفر اعلام کرد کـه با این تعداد، تعداد دائم الخمر ها افزایش خواهد یافت.

مصرف الکل در رانندگی بد ترین شیوه مصرف اسـت کـه نتایج خونین و مرگباری را برای سرنشینان اتومبیل و دیگران بـه ارمغان می آورد و آمار ها نشان از روند فزاینده مصرف الکل هنگام رانندگی در کشور اسـت. در ایران نیز همراه با بالا رفتن مصرف الکل، شمار سوانح رانندگانی کـه مشروبات الکلی مصرف کرده‌اند رو بـه ازدیاد گذاشته اسـت.

پلیس راهنمایی و رانندگی تهران درسال 1394 در اسلایدی کـه در یکی از نشست‌های خود بـه نمایش گذاشته بود، آورده بود در ۹ ماه ابتدایی 91 از 402 تست انجام شده مواد مخدر و مشروبات الکلی از رانندگان تعداد 169 مورد مثبت بوده اسـت در حالیکه درسال 1392 از 526 مورد تست انجام شده، 272 مورد مثبت بوده اسـت.

چـه باید کرد؟

آمار ها تکان دهنده اسـت ان هم در کشوری کـه بر خلاف غرب و شرق عالم، خرید و فروش و مصرف مشروبات الکلی جرمی سنگین اسـت و دستگاه قضایی کشور، با این جرایم بطور قاطع برخورد می کند. اما جامعه جوان ایران ودر دسترس قرار گرفتن سبک زندگی غربی و هجوم شبکه های اجتماعی و رسانه بین المللی سبب می شود تا رخ تهدید های خاموش سلامت و بهداشت جامعه را در نیمه دوم دهه نود شمسی نظاره گر باشیم.

در تیر ماه 92، 5 سند مهم بهداشتی در شواری عالی سلامت تصویب شد و مقرر شد تا سند ملی جلوگیری، درمان، کاهش آسیب و بازتوانی مصرف الکل کـه بـه تایید شورای عالی سلامت و امنیت غذایی رسیده بود، عملیاتی شود. مفاد این 5 سند می بایست بطور جدی در لایه های مختلف جامعه پیگیری و اجرا شود تا در اصل راهبردی جلوگیری، اقدامات وزارت بهداشت و دستگاه های مربوطه سبب شود تا نرخ فزاینده مصرف الکل در کشور کاهش یابد.

همچنین، همانگونه کـه پیش تر معاون بهداشتی وزیر بهداشت کشورمان اعلام کرده بود، با توجه بـه مباحث فرهنگی و مذهبی، موضوع الکل در جامعه مـا بعنوان جامعه اسلامی بعنوان یک تابو مطرح اسـت. اما باید قبول کرد کـه الکل جزو معضلات کشور اسـت و باید برای آن برنامه داشته باشیم.

اطلاع رسانی می تواند در راستای راهبرد پیشگیری، موثر باشد. شیوه نامه اجرایی مقابله با تولید و مصرف مشروبات الکلی بایستی بـه درستی اجرا شود. هنوز بخش های زیادی از جامعه، درباره کیفیت و نحوه مصرف مشروبات الکلی اطلاعات درستی ندارند و همین بی اطلاعی، بر شـما مرگ و میر های جامعه از این حیث،‌می افزاید.

در مورد موضوع الکل هنوز با مشکلات متعددی مواجهیم. از جمله این مباحث، انکار این قضیه اسـت کـه اصلا چنین معضلی وجوددارد یا نه. بنظر می‌رسد وزارت بهداشت باید با هماهنگی شورای سلامت رسانه ملی، اقدامات آموزشی گسترده را در دستور کار قرار دهد و از ظرفیت های بسیج و دیگر نهادهای عمومی و انقلابی کشور برای فرهنگ سازی موثر دراین حوزه استفاده کند.

توصیه های مهم برای مصرف الکل

1- اخیرا بـه دنبال افزایش نرخ ارز و بالا رفتن قیمت مشروبات الکلی قاچاق، عده‌ای از سودجویان و قاچاقچیان بـه تهیه مشروبات الکلی دست‌ساز و بستبندی انها در شیشه‌های خارجی اقدام کرده‌اند و بعنوان مشروبات الکلی خارجی بـه فروش می رسانند. مراقب مصرف الکل و خرید آن از کانال های اینستاگرامی و تلگرامی باشید.

2- عده ای از مشروبات خریداری شده در فضای دیجیتالی، بـه متانول آلوده اسـت. مدیرکل دفتر سلامت اجتماعی وزارت بهداشت قبلا گفته بود کـه تعداد زیادی از مشروبات تقلبی بـه الکل متانول آلوده بوده کـه مصرف آن بـه کوری و حتی مرگ منجر می شود.

نمونه آن نیز موردی اسـت کـه درسال 92 در استان کرمان اتفاق افتاده و بـه دنبال مصرف مشروبات الکلی آلوده بـه متانول، تعدادی از مردم دچار مسمومیت شده و حتی چند مورد مرگ نیز گزارش شده اسـت.

۳- درحال حاضر تعداد زیادی از مشروبات الکلی حتی آن دسته از مشروبات کـه ظاهراً از بسته‌ بندیهای خارجی برخوردارند، تقلبی بوده و بـه متانول «الکل چوب» آلوده هستند.

۴- اگر دچار مسمومیت مصرف الکل هستید هر چـه سریع‌ تر بـه مراکز درمانی و اورژانس مراجعه کنید. چرا کـه هر چـه درمان مسمومیت با الکل بـه تعویق افتد احتمال بُروز عوارض بیشتر خواهد شد.مصرف الکل در ایران بـه خصوص درمیان نسل جوانان و مهمانی ها، بالاست…