500 مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر جدید تا سال آینده وارد مدار می شود

به گزارش ایران اکونومیست؛ «رضا اردکانیان» امروز (سه شنبه) در سومین کنفرانس بین المللی انرژی های تجدیدپذیر ایران ظرفیت کنونی انرژی های تجدیدپذیر کشور را 650 مگاوات ذکر کرد و گفت: این ظرفیت مشتمل بر 65 واحد نیروگاهی در مقیاس مگاواتی و بیش از 2 هزار واحد نیروگاهی خانگی است.
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر با رشد روزافزون تقاضای انرژی، گرایش به سمت استفاده بیشتر از منابع انرژی تجدیدپذیر به دلیل کاهش در هزینه آنها افزایش یافته و انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان اولویت مهمی در سیاستگذاری‌های کلان اغلب کشورهای جهان جایگاه مهمی پیدا کرده است.
وزیر نیرو اظهار داشت: با نگاهی اجمالی به بهای انواع انرژی می‌توان پیش‌بینی کرد که در دهه‌های آینده با کاهش منابع سوخت‌های فسیلی و افزایش چشمگیر ارزش آنها به طور همزمان و از سوی دیگر کاهش هزینه‌های تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر، از منابع فسیلی عمدتاً به عنوان مواد اولیه تولید سایر فرآورده‌ها استفاده شده و منابع انرژی تجدیدپذیر جایگزین مناسبی برای آنها باشند.
وی یکی از عمده‌ترین عوامل موثر در تولید انرژی برق از سوخت‌های فسیلی را بهای سوخت مصرفی آنها دانست و افزود: به همین دلیل با افزایش بهای این حامل‌های انرژی، قیمت برق تولیدی نیز تا حد قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد یافت.
اردکانیان تاکید کرد: در خوش بینانه‌ترین حالت و با فرض ثابت ماندن تقریبی قیمت سوخت‌های فسیلی و از سوی دیگر تجاری شدن فناوری‌های تجدیدپذیر و در پی آن، کاهش تدریجی بهای انرژی‌های تجدیدپذیر و افزایش بازده و بهره‌وری آن‌ها، بهای برق تولیدی از منابع فسیلی و تجدیدپذیر با هم برابر شده است.
وی تصریح کرد: با نگاهی اجمالی به آمارهای جهانی انرژی در سال 2017 میلادی متوجه می‌شویم که رکوردهای جدیدی در افزایش ظرفیت برق تجدیدپذیر نصب شده به ثبت رسیده است. در این سال با نصب 159 گیگاوات، مجموع ظرفیت نصب‌شده با احتساب برق‌آبی بزرگ به حدود 2 هزار و 195گیگاوات و سرمایه‌گذاری جدید در حوزه سوخت (سوخت‌های زیستی) و تولید برق از منابع تجدیدپذیر در سال 2017 میلادی نیز به 297.8 میلیارد دلار و با احتساب برق‌آبی بزرگ به 319.8 میلیارد دلار رسیده است.
وزیر نیرو با اشاره به اینکه در سال 2017 میلادی سرمایه‌گذاری‌های جدیدی در حوزه تولید برق از منابع تجدیدپذیر صورت گرفته است، اظهار کرد: براساس ارزیابی صورت گرفته بیش از 50 گیگاوات به ظرفیت بادی اضافه ‌شده و به ظرفیت کلی 539 گیگاوات رسیده است که رشد 11 درصدی را با خود به همراه داشته است.
«همچنین ظرفیت اضافه ‌شده سیستم‌های فتوولتائیک در سراسر جهان به میزان 98 گیگاوات رسیده که با افزایش 33 درصدی به 402 گیگاوات تا انتهای سال 2017 میلادی رسیده است.»

** سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی دنیا دو برابر می‌شود
اردکانیان ادامه داد: بر‌اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته در سناریوی نقشه راه انرژی‌های تجدیدپذیر که از سوی آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر(آیرینا) ارائه شده است، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی دنیا تا سال 2030 میلادی نزدیک 2 برابر می‌شود (36 درصد از کل انرژی مصرفی دنیا) که این مسئله تولید ناخالص داخلی در جهان را بین 0.6 تا 1.1 درصد نسبت به حالت عادی افزایش می دهد که معادل 706 میلیارد دلار تا 1.3 تریلیون دلار است.
وی گفت: امروزه دنیا در مسیری حرکت می‌کند که برای جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه‌ای، محدودیت‌های جدی برای کشورها وضع شده است. در این راستا در سیاست‌های ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب به موضوع تغییرات اقلیمی و ضرورت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به ‌صراحت تاکید شده است؛ از دیگر سوی برنامه اقتصاد کم‌ کربن به‌ عنوان پیوست برنامه ششم توسعه در دولت به تصویب رسیده و متعاقب آن تمامی سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی برنامه‌های خود را در این زمینه ارائه داده‌اند.
وزیر نیرو تاکید کرد: کاملاً روشن است که در این زمینه باید از ظرفیت همکاری‌های بین‌المللی و پتانسیل‌های موجود در کشورها به ‌خوبی بهره برده و به همین جهت، وزارت نیرو همواره تلاش جدی خود را معطوف به گسترش همکاری‌های بین‌المللی برای تحقق اهداف موردنظر از جمله عضویت در آژانس آیرینا و اکو کرده است.
اردکانیان تصریح کرد: این تعاملات چه در سطح دوجانبه با برخی کشورها و چه در سطح سازمان‌های منطقه‌ای و جهانی، چشم‌انداز بهتری برای نیل به اهداف توسعه‌ای انرژی‌های تجدید پذیر ایجاد کرده و شبکه‌ای از عوامل مؤثر واجد توانمندی‌های فنی و سیاست‌گذاری در راستای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر فراهم آورده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه ایران دارای پتانسیل فراوان انرژی‌های تجدیدپذیر بادی، خورشیدی، زیست‌توده و زمین‌گرمایی است، بیان کرد: براساس مطالعات انجام‌شده مقدار پتانسیل فنی انرژی بادی در ایران بیش از 140 هزار مگاوات برآورد شده که از این میزان بیش از 30 هزار مگاوات به‌ صورت عملی برآورد می شود.

** امکان نصب بیش از 60 هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی در کشور
وزیر نیرو ادامه داد: برآوردهای اولیه در حوزه انرژی خورشیدی نشان‌دهنده آن است که در مساحتی بیش از 2 هزار کیلومترمربع، امکان نصب بیش از 60 هزار مگاوات نیروگاه حرارتی خورشیدی در کشور وجود دارد.
اردکانیان تصریح کرد: براساس مطالعات اکتشافی انجام‌شده در حوزه انرژی زمین‌گرمایی، ایران دارای 15 منطقه مستعد زمین‌گرمایی است که فقط در یکی از این مناطق که در مشکین‌شهر است، ظرفیت مخزن در حدود 250 مگاوات الکتریکی و هزار و 250 مگاوات حرارتی تخمین زده می‌شود. وی اظهار داشت: ظرفیت سنجی اولیه تئوری صورت گرفته برای شهرهای بالای 250 هزار نفر از منابع زباله نشان می‌دهد که بیش از هزار مگاوات ظرفیت انرژی زیست‌توده در کشور وجود دارد.
وزیر نیرو ادامه داد: با توجه به ظرفیت بالای ایران در تمامی حوزه‌ها و از سوی دیگر تعرفه‌‌های جذاب خرید تضمینی برق تولیدی از نیروگاه‌های تجدیدپذیر، سرمایه‌گذاری در تمامی زمینه‌های یادشده از جذابیت بسیار زیادی برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برخوردار است.
اردکانیان با تاکید بر اینکه در راستای دستیابی به توسعه پایدار اقدامات مهمی در توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر انجام شده است، عنوان کرد: براین اساس شاهد رویداد مهمی در زمینه خرید تضمینی برق تولیدی از منابع انرژی تجدیدپذیر از بخش خصوصی در کشورمان بوده‌ایم که طبق آن، در نظام تعرفه‌ای جدید برخلاف گذشته برق تولیدی از منابع مختلف تجدیدپذیر با قیمت‌های متفاوتی خریداری می‌شود و به‌این‌ترتیب تعادلی در این عرصه ایجاد شده است تا سرمایه‌گذاران با اطمینان خاطر و پذیرفتن ریسک کمتر به این حوزه ورود کرده و به فعالیت بپردازند.
وی ادامه داد: با متعادل‌تر شدن قیمت‌های پیشنهادی، در اردیبهشت‌ماه 1395 تعرفه‌های جدیدی از سوی وزارت نیرو اعلام شد و این مسئله به اطمینان بیشتر برای خرید برق از تولیدکنندگان و متضرر نشدن شبکه برق سراسری و دولت انجامید.
وزیر نیرو یادآور شد: در راستای توسعه هر چه بیشتر این صنعت، دستورالعمل حمایت از بومی‌سازی فناوری نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک در مردادماه سال جاری ابلاغ شده است که بر اساس این دستورالعمل که در اجرای تبصره ذیل ماده 6 آیین‌نامه اجرایی ماده 61 «قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی» ابلاغ‌ شده است، نیروگاه‌های تجدیدپذیری که از تجهیزات بومی‌سازی شده استفاده نمایند از ضریب تشویق در نرخ خرید تضمینی برق برخوردار می‌شوند و متناسب با میزان بومی‌سازی فناوری، نرخ خرید برق این نیروگاه‌ها تا میزان 30 درصد نسبت به نرخ‌های پایه افزایش خواهد یافت.
اردکانیان در تکمیل این بخش از سخنان خود گفت: در این راستا مقرر شده تا به ‌منظور حمایت از سرمایه‌گذاری در بومی‌سازی، سازمان ساتبا با شرکت‌هایی که برنامه فنی و اجرایی مناسب برای توسعه دانش فنی و ساخت داخل تجهیزات داشته و گواهی مربوطه را اخذ کرده باشند، قرارداد بلندمدت خرید برق منعقد کند.
به اعتقاد وزیر نیرو، مزیت این روش، ایجاد اطمینان از وجود بازار فروش محصول آن‌ها است؛ بدین ترتیب پژوهشگران، شرکت‌های دانش‌بنیان و تولید‌کنندگان، انگیزه سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و تکمیل چرخه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر خواهد داشت.
وی ادامه داد: مکانیسم خرید تضمینی برق تولیدی از منابع تجدیدپذیر از جمله مشوق‌هایی است که وزارت نیرو فراهم کرده تا با فعالیت هر چه بیشتر سرمایه‌گذاران بخش خصوصی عرصه انرژی‌های تجدیدپذیر را اقتصادی کند.
«از دیگر اقدام های صورت گرفته در راستای توسعه پایدار می‌توان به بند دال تبصره 6 قانون بودجه سال 97 اشاره کرد که در آن عوارض موضوع ماده (5) قانون حمایت از صنعت برق کشور مصوب به میزان هشت درصد مبلغ برق مصرفی در سقف 12800 میلیارد ریال تعیین شد.»
وزیر نیرو یادآور از دیگر اقدام های انجام شده برای برطرف کردن نگرانی‌های بخش خصوصی را ابلاغ «مصوبه تعیین شرایط صادرات برق تجدیدپذیر و پاک غیردولتی به خارج از کشور» دانست که هدف از آن حمایت و تشویق سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای تولید برق خورشیدی و بادی از دشت‌های وسیع کشور و صادرات آن به کشورهای همسایه است.
اردکانیان تصریح کرد: در این فرایند سرمایه‌گذاران این امکان را خواهند داشت که به طور مستقیم قرارداد خود را برای فروش برق با همسایگان ایران منعقد کرده و در این ‌بین وزارت نیرو نقش تسهیل گری داشته و تنها هزینه ترانزیت برق از سرمایه‌گذاران را اخذ می کند.
به گفته وزیر نیرو، در این راستا سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) ظرف مدت یک هفته پروانه احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر با هدف صادرات برق را برای متقاضیان صادر می کند.
وی تاکید کرد: نتیجه این سیاست‌های تشویقی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور، استقبال شرکت‌های متعدد داخلی و خارجی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه بوده است. در طی این مدت‌زمان، وزارت نیرو به‌عنوان متولی امر خرید تضمینی برق شاهد مراجعات فراوان شرکت‌ها و نهادهای مختلفی از نقاط مختلف کشور و شرکت‌هایی از خارج از کشور بوده است.

** اشتغال‌زایی تجدیدپذیرها روندی رو به رشد داشته است
وزیر نیرو گفت: در مجموع میزان ظرفیت نصب‌شده در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر تا انتهای شهریورماه سال جاری به 650 مگاوات رسیده است که این ظرفیت مشتمل بر 65 واحد نیروگاهی در مقیاس مگاواتی و بیش از 2 هزار واحد نیروگاهی خانگی است.
اردکانیان خاطرنشان کرد: با توجه به قراردادهای منعقدشده و پیگیری‌های صورت گرفته، درصدد هستیم که تا تابستان سال 98 حدود 500 مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر جدید نیز به بهره‏‌برداری برسد.
وی ادامه داد: با توجه به اهداف مندرج در برنامه ششم توسعه مبنی بر افزایش سهم پنج درصدی ظرفیت مولدهای تجدیدپذیر و اینکه تا پایان برنامه پنج هزار مگاوات مولد تجدیدپذیر در کشور نصب شود، انتظار می رود تعداد مشاغل ایجاد شده در این صنعت نیز افزایش یابد.

** سالانه 15 درصد مصرف آب شیرین دنیا صرف تولید انرژی می‌شود
وزیر نیرو افزود: اکنون تولید انرژی سالانه حدود 15 مصرف آب شیرین در دنیا را به خود اختصاص می‌دهد که از این مقدار نزدیک 11 درصد به منابع بازنمی‌گردد و نیروگاه‌های برق‌آبی، هسته‌ای و حرارتی بیشترین میزان مصرف آب را دارا هستند.
اردکانیان گفت: مطالعات جهانی نشان داده که کشورهایی که دارای سهم قابل‌توجهی از انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی خود هستند، می‌توانند به‌طور متفاوتی از سیستم‌های متکی بر سوخت‌های فسیلی بر منابع آب تأثیر بگذارند. این در حالی‌ است که انرژی‌های بادی و خورشیدی به هیچ آبی نیاز ندارند و میزان مصرف آب در چرخه عمر این نیروگاه‌ها حداقل است که این موجب می‌شود با توسعه این فناوری‌ها روند مصرف آب کاهش یابد.
وی تصریح کرد: پیش‌بینی‌های جهانی در مورد اثرات توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر بر مصرف آب در بخش انرژی حاکی از آن است که سیستم‌های انرژی که در آن‌ها فناوری‌های تجدیدپذیر غالب هستند، در مقایسه با سیستم‌های متداول به میزان آب کمتری برای تولید برق نیاز دارند.
وزیر نیرو گفت: استخراج سوخت‌های فسیلی به آب تصفیه‌شده بیشتری نیاز دارد و به تقاضای بیشتر جهت شیرین‌سازی آب منجر می‌شود اما توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند منجر به کاهش آب مصرفی و استحصال‌شده شود.
سومین کنفرانس بین المللی انرژی های تجدیدپذیر ایران امروز با حضور «رضا اردکانیان» وزیر نیرو و «عیسی کلانتری» معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در مرکز همایش های صدا و سیما آغاز بکار کرد.
در این کنفرانس دو روزه، پنل های تخصصی با موضوعاتی همچون «الزامات توسعه انرژی های تجدیدپذیر درایران در شرایط تحریم»،« چالش ها و راهکارهای توسعه انرژی های تجدیدپذیر»، «صادرات برق نیروگاه های تجدیدپذیر»، «نقش انرژی های تجدیدپذیر در بر آب، انرژی و محیط زیست» و « نیروگاه های برق آبی بزرگ، متوسط و کوچک، چشم انداز چالش ها و فرصت ها» برگزار می شود.